Αγαπάς, ερωτεύεσαι, έστω κάνεις την προσπάθεια να ερωτευτείς, είσαι τέλος πάντων με κάποιον άνθρωπο κι είσαι μαζί του ουσιαστικά· τι εννοώ «ουσιαστικά»; Εννοώ πως έχεις προσαρμόσει τη ζωή σου με βάση τη δική του, το χαρακτήρα σου πάνω στις δικές του προσδοκίες και τα «θέλω» σου είναι πλέον σε συνάρτηση με τα δικά του.
Κάποιες φορές είναι όντως έρωτας, οπότε μικρό το κακό, άλλες πάλι είναι βόλεμα κι εκεί το κακό είναι μεγάλο. Μπορεί να μην έχεις ιδέα γιατί είσαι εκεί και, παρ’ όλα αυτά, να επιμένεις μαζοχιστικά να είσαι, λες και φοβάσαι να ξεφορτωθείς την αλυσίδα απ’ το πόδι σαν να είναι κάτι κακό.
Έχεις αλλάξει, το βλέπουν οι άλλοι, το βλέπεις και με τα ίδια σου τα μάτια κι αν δεν το βλέπεις, τότε το νιώθεις, έστω κι υποσυνείδητα. Έχεις καταπιεί παράπονα για να μην «γκρινιάζεις χωρίς λόγο», έχεις περιορίσει τις αντιδράσεις σου, δείχνεις λιγότερη παραξενιά, ξεβολεύτηκες για να μην ξεβολέψεις κι όλο αυτό το μετάφρασες ως ενδιαφέρον.
Για ποιον; Για τους άλλους μπορεί, για εσένα δε θα το έλεγα και με τόση σιγουριά. Γιατί μέσα σου ξέρεις πως κάτι δεν πάει καλά, πως εκεί που είσαι μάλλον δεν ανήκεις όσο πίστευες εξ αρχής, πως τα έχεις κάνει τέλος πάντων λίγο σκατά και τώρα δεν ξέρεις πώς να ξεμπερδέψεις το κουβάρι.
Γιατί άλλαξες; Για να μην τους στεναχωρήσεις, να μην τους χάσεις· και κατέληξες να στεναχωρήσεις και να χάσεις εσένα. Δεν έχει σημασία αν έγινες δήθεν καλύτερος ή χειρότερος. Αν το έκανες για κάποιον άλλο κι όχι για τον εαυτό σου, τότε το πράγμα είχε εξ αρχής ημερομηνία λήξης, αυτό είναι αδιαμφισβήτητο.
Κι ακριβώς όταν κάποιος συνειδητοποιεί πως δεν αναγνωρίζει αυτό που είναι, πως το κουτί στο οποίο προσπάθησε να μπει για να μην πιάνει χώρο, του είναι μικρό και πια πονάει όλο του το σώμα απ’ το στρίμωγμα, τότε ακριβώς είναι η στιγμή που πρέπει να ανοίξει την πόρτα και να φύγει.
Κάτι τέτοιο συμβαίνει με τους αθεράπευτα πολυγαμικούς που αποφασίζουν να κάνουν οικογένεια επειδή το ήθελε η μαμάκα τους, τους σχεσοφοβικούς που μπλέκονται σε σχέσεις, τους ζηλιάρηδες που προσποιούνται πως δε ζηλεύουν, τους καλλιτέχνες που αναγκάζονται να κάνουν πρακτικές δουλειές, τα ελεύθερα πνεύματα που μπαίνουν σε κλουβιά και κάθε άνθρωπο που είπε να δοκιμάσει κάτι εκτός των ορίων του και κατέληξε με ψυχολογικά που δεν είχε, μη γνωρίζοντας από πού να φύγει. Καλοί οι πειραματισμοί, αλλά στην τελική όλοι κατέληξαν μια τρύπα στο νερό.
Άσχημο πράγμα να χάνεις τον εαυτό σου· να σου μασάνε την ψυχή οι προσδοκίες ξένων, να πρέπει να φερθείς σωστά για να μην είσαι ένα «εγωιστικό κωλοπαίδι», να μην είσαι πλέον εσύ για να αναπνέει καλύτερα κάποιος άλλος. Και μπορεί όντως ο άλλος να είναι καλός, να φέρεται σωστά, να φροντίζει για εσένα, μα το γεγονός πως σου έχει επιβάλει τις επιθυμίες του τόσο ύπουλα γνωρίζοντας πως πρέπει αναγκαστικά να πας κόντρα στη φύση σου για να τον ευχαριστήσεις δεν είναι λίγο πιο «εγωιστικά κωλοπαιδίστικο» απ’ τις τάσεις φυγής που σου γαργαλάνε ολόκληρη την ύπαρξη και σε γεμίζουν ηλίθιες ενοχές;
Ξέρεις, λένε πως ο δρόμος για την κόλαση είναι στρωμένος με καλές προθέσεις. Με αυτήν τη λογική μεν, υποσυνείδητα δε, πάντα κοιτούσα καχύποπτα τους ανθρώπους που λατρεύουν να έχουν λουλούδια στα βάζα τους, χωρίς να ξέρω γιατί, μέχρι που διάβασα τη θεωρία του Osho κι όλα μπήκαν σε μια σειρά· με λίγα λόγια, έλεγε πως αν αγαπάς τα λουλούδια φυτεύεις κήπους, σκαλίζεις το χώμα, τα φροντίζεις και τα αφήνεις να ολοκληρώνουν τους κύκλους της ζωής τους ελεύθερα, ανάλογα με την εποχή. Αν τα κόψεις για να τα ομορφύνεις το σπίτι σου, αν απλά τα βάλεις στο βάζο τότε εκείνα θα μείνουν φρέσκα δυο-τρεις μέρες και μετά θα μαραθούν. Κι όταν μαραθούν, εσύ που τόσο τα αγαπούσες θα τα πετάξεις ελαφρά την καρδία και θα πάρεις άλλα. Συγγνώμη, μα δε λειτουργεί έτσι η αγάπη. Αν κόβεις λουλούδια για να ομορφύνεις το σπίτι σου, τότε αγαπάς το σπίτι σου, όχι εκείνα. Το ίδιο συμβαίνει και με τους ανθρώπους σου.
Όταν, λοιπόν, νιώσεις λουλούδι σε βάζο, κάνε τη χάρη στον εαυτό σου και φύγε. Φύγε πριν σου πουν «δεν είσαι ο άνθρωπος που γνώρισα», πριν σου υπογραμμίσουν επικριτικά πως άλλαξες εκείνοι που θέλησαν να σε αλλάξουν, πριν σιχαθείς τόσο τον άλλον όσο κι αυτό που βλέπεις στον καθρέφτη.
Μη ζορίζεις τα πόδια σου σε παπούτσια που δεν είναι το νούμερό σου, μη δημιουργείς προβλήματα που δεν υπήρχαν και μη θεωρείς τη φροντίδα της ψυχής σου πράγμα εγωιστικό, επειδή δεν είναι. Αλλάζουν εκείνοι που νιώθουν την επιτακτική ανάγκη να περάσουν την ψυχή τους στο επόμενο στάδιο κι αυτό δεν επιβάλλεται ούτε απ’ τον σύντροφό σου, ούτε απ’ τα χρόνια που περνάνε, ούτε απ’ την ίδια σου τη μάνα, παρά μόνο απ’ τον ίδιο σου τον εαυτό.
Κοίταξε, λοιπόν, να ανθίζεις στο χώμα σου κι ας κινδυνεύεις να σε καταστρέψει ένα πιθανό χαλάζι. Στο βάζο, άλλωστε, θα μαραθείς σίγουρα -όσο συχνά κι αν σου αλλάζουν το νερό.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη