Ο εαυτός μας, το αγαπημένο μας θέμα

Έβλεπες Δυο Ξένους; Πιθανότατα ναι. Είναι ένα επεισόδιο, λοιπόν, που μπαίνει ο Κωνσταντίνος στην έπαυλη της Den Mar Productions κι έξαλλος της λέει «Μπουμπού, θέλω να μιλήσουμε για εσένα» κι απαντάει εκείνη περιχαρής «Για εμένα; Α, το αγαπημένο μου θέμα!» και θυμάμαι είχα γελάσει πάρα πολύ με το ύφος της, καθώς τόσο όμορφα και μεστά εξέθεσε τη ματαιοδοξία και το ναρκισσισμό της σε τέσσερις μόνο λεξούλες: «Το αγαπημένο μου θέμα».

Ίσως πάλι το γέλιο να προήλθε απ’ το γεγονός πως επί το πλείστον ένοχα και λιγουλάκι αυτοκριτικά ταυτίστηκα μια ιδέα με το όλο θέμα, μπορεί κι επειδή πίστεψα πως όλοι μας λογικά ταυτιζόμαστε με την άνωθεν ατάκα. Κι από τότε την έκλεψα, κι όποτε κάποιος μου λέει πως πρέπει να μιλήσουμε για εμένα (κάπου εκεί, ανάμεσα στα εγκεφαλικά και στον πανικό που με πιάνει, καθώς, παιδιά, δεν είναι τρόπος αυτός να ξεκινάτε κουβέντα) την πετάω για να ελαφρύνω το κλίμα και γελάω μόνη μου, γιατί ο άλλος προφανώς κι έχει νεύρα για να ήρθε με τέτοιο ύφος και καμία όρεξη δεν έχει να γελάει με τις μαλακίες μου, οπότε ναι.

Σε αυτό το σημείο όλο και κάποιο ταπεινό χαμομηλάκι θα πεταχτεί, βέβαια, και θα πει με το ανάλογο ύφος πως δεν ασπάστηκε ποτέ του τον εγωισμό, το ναρκισσισμό, τη ματαιοδοξία και με περισσή αυταρέσκεια θα δηλώσει ευθαρσώς πως δεν είναι πλάσμα εγωπαθές, κι ας αντιφάσκει ταυτόχρονα οικτρά, καθώς δεν υπάρχει κάτι πιο φαντασμένο κι εγωπαθές απ’ το να δηλώνεις την υπεροχή σου ενάντια σε μια άλλη κοινωνική ομάδα, για όποιο θέμα κι αν γίνεται αυτό.

Επειδή, εκτός από αυτάρεσκο, είναι και ψεύτικο, ενώ η αυτοκριτική κι ο αυτοσαρκασμός δείχνουν μια πιο ισορροπημένη αντίληψη του εαυτού μας, αρκεί βέβαια να μη γίνονται με σκοπό το ψάρεμα κομπλιμέντων. Με λίγα λόγια, όλοι μα όλοι μας, απολαμβάνουμε απίστευτα να μιλάμε για τον εαυτό μας, είτε το παραδεχόμαστε είτε όχι, επειδή πολύ απλά πιστεύουμε πως είμαστε άτομα ανεπανάληπτα και μοναδικά και κάπως έτσι μου πέρασε απ’ το μυαλό πως οι άνθρωποι που κάνουν like στα ίδια τους τα post μάλλον είναι και λίγο ειλικρινή εκτός από κατάπτυστα, αλλά ας αφήσω τη σκέψη να πάει στα κομμάτια κι ας συνεχίσω.

Προσοχή, μιλάω για τον εαυτό μου δε σημαίνει πως γνωρίζουμε κάποιον και ξεκινάμε να του παραθέτουμε τα κατορθώματά μας εν μέσω βροντερών «εγώ» χωρίς να τον αφήνουμε να μιλήσει. Αυτό μπορεί να γίνεται και με την ενασχόλησή μας με τα social media, ξέρεις τώρα, την ώρα που σκρολάρουμε και με σηκωμένο φρύδι μονολογούμε «τι ζώον», «πού πάει έτσι αυτή;», «έλεος, που ποστάρουν τα μωρά τους στο Facebook», «εντάξει, παντρευτήκατε, το είδαμε όλο το άλμπουμ του γάμου, φτάνει τώρα» και τα λοιπά, κάθε φορά, τέλος πάντων, που δικάζουμε ή κουνάμε νοερά το δάχτυλο σε κάποιον άνθρωπο που ζει και πράττει διαφορετικά από εμάς.

Γίνεται επίσης κάθε φορά που ποστάρουμε φωτογραφία μας για να την δει το πλήθος των διαδικτυακών μας φίλων και να μας θαυμάσει, όταν ανεβάζουμε ηλεκτρονικά πειστήρια για το πόσο καλός μάγειρας/ φωτογράφος/ σύντροφος/ γονιός είμαστε, ακόμα κι όταν γράφουμε κάποιο εξυπνακίστικο/ φιλάνθρωπο status το οποίο απώτερο σκοπό έχει να υπογραμμίσει τη νοητική υπεροχή της σκέψης μας έναντι των υπολοίπων. Είδες; Δε γλυτώνουμε από πουθενά, οπότε άσε τα «εγώ δεν είμαι αυτάρεσκος» και τα «δε μιλάω ποτέ για εμένα», εδώ υπάρχουν πειστήρια που θα μας στείλουν όλους πρώτο καζάνι πίστα.

«Εγώ, όμως, δεν ασχολούμαι με τα social media∙ εντάξει, ηλίθια; Μίλα για τον εαυτό σου». Να το πάλι. Ξέρεις, υπάρχουν κι αυτοί. Αυτοί που θα σε πούνε ηλίθιο με την πρώτη ευκαιρία (ακόμα κι από μέσα τους), υπονοώντας πως εκείνοι είναι πανέξυπνοι ή τέλος πάντων πολύ καλύτεροί σου κι αυτοί που δε θα τολμήσεις να κάνεις κάτι κι εκείνοι αμέσως θα πεταχτούνε για να σου πούνε με ποιο τρόπο ή πόσο καλύτερα θα το έκαναν οι ίδιοι στη θέση σου. Είναι, επίσης, όλοι όσοι λένε «όταν σου τα έλεγα εγώ», όσοι έχουν πάντα να σου παραθέσουν μια πιο αστεία/ πιο τραγική/ πιο μοναδική ιστορία από αυτήν που διηγήθηκες, είναι όλοι όσοι δεν το βουλώνουν ποτέ κι έχουν άποψη επί παντός επιστητού αλλά, κατά τα άλλα, δεν ασχολούνται με κανέναν και τίποτα και θέλεις να τους ρίξεις μπουνιά στα δόντια, αλλά σε εμποδίζει η ηθική σου κι ο αστικός κώδικας.

Δεν είναι κακό, το κάνουμε όλοι· ο εαυτός μας, οι πληγές μας, τα κατορθώματα και τα λάθη μας είναι το αγαπημένο μας θέμα. Όχι μόνο δεν είναι κακό, είναι ψυχοθεραπευτικό, αρκεί να βεβαιωνόμαστε από πριν πως οι άλλοι έχουν όρεξη να μας ακούνε. Το μόνο κακό είναι πως δεν το παραδεχόμαστε όλοι.

Το αγαπημένο μας θέμα είναι ο εαυτός μας, ας το πούμε δυνατά, να το βγάλουμε από μέσα μας, να αυτοσαρκαστούμε και να ξορκίσουμε τη ρετσινιά του εγωκεντρισμού, καθώς ελάττωμα που κάποιος το έχει παραδεχτεί είναι μισό ελάττωμα, κάπως έτσι δεν πάει; Όλοι στην ίδια θάλασσα γαμάτων κολυμπάμε, αυτή είναι η αλήθεια. Κι αν όχι όλοι, ας πούμε οι περισσότεροι. Γιατί πάντα υπάρχουν κι εκείνοι που, στη θέση μας, θα κολυμπούσαν καλύτερα.