Όταν γυρίσει θυμήσου τις φορές που δεν ήταν εκεί

Το έχεις ακούσει το κλισέ για το δολοφόνο που γυρίζει στον τόπο του εγκλήματος. Μια μέρα μετά, μια εβδομάδα αργότερα, ίσως και χρόνια ολόκληρα, πάντως γυρνάει. Έτσι σαδιστικά, κοιτάζει γύρω και προσπαθεί να θυμηθεί όλες τις λεπτομέρειες του κακού, κυρίως τα συναισθήματα που τον είχαν πλημμυρίσει· επιχειρεί να γυρίσει το χρόνο πίσω και να τον κατακτήσει όπως κάποτε είχε κατακτήσει και το θύμα του πριν το κουρελιάσει. Ή απλά μπορεί να θέλει να διαπιστώσει αν ο εαυτός του εκείνος που έκανε το έγκλημα είναι ο ίδιος με αυτόν που επέστρεψε.

Αλληγορία ή όχι, κάπως έτσι μοιάζουν κι οι άνθρωποι που αποφασίζουν να επιστρέψουν στη ζωή σου έπειτα από κάποιο συναισθηματικό έγκλημα που διέπραξαν εις βάρος σου. Όπου συναισθηματικό έγκλημα σημείωνε εγκατάλειψη, απιστία, προδοσία, βάρβαρη αδιαφορία, κατάφωρο ψέμα ή ό,τι άλλο θες.

Επειδή ακόμα κι αν δεν τιμωρούνται απ’ το νόμο, δεν είπε κανείς πως τέτοιου είδους εγκλήματα δεν ισοφαρίζουν στην πλάστιγγα της ενοχής με τα κανονικά, ιδίως αν σκεφτείς πως οι ένοχοί τους τη σκαπουλάρουν πάντα ελαφρά την καρδία με ένα απλό «ε, σιγά μωρέ, δεν πέθανε και κανένας», αφήνοντας πίσω τους έλκη κι ερωτηματικά.

Πέθανε, πώς δεν πέθανε κανείς; Εξαιτίας τέτοιων νοσηρών καταστάσεων πεθαίνουν άνθρωποι ευαίσθητοι και στη θέση τους γεννιούνται πλάσματα καχύποπτα, χάνονται άτομα με όνειρα κι αντικαθιστώνται από ανθρωπάκια με αμφιβολίες. Αυτά τα άλογα εγκλήματα είναι που κάνουν τους ανθρώπους να ξεχνάνε πώς είναι να αγαπάς και προσθέτουν πόντους στην αδιαφορία του κόσμου. Αυτές οι αδικίες, οι άνθρωποι που τις διαπράττουν μα κυρίως οι ανερυθρίαστες επιστροφές τους.

Επειδή πάντα, κάπως, κάπου, κάποτε βρίσκουν την ευκαιρία να επιστρέψουν. Οι λόγοι πολλοί· μπορεί απλά να θέλουν να δουν τι ζημιά έκανε το φευγιό τους. Ήταν αρκετή ώστε να αφήσουν το σημάδι τους; Μπορούσαν ίσως και καλύτερα; Θέμα εγωισμού με λίγα λόγια. Να σιγουρευτούν πως δεν αναστηλώθηκε τίποτα, πως η ζημιά τους είναι εκεί για να θυμίζει για ποιο λόγο οι τυφώνες παίρνουν ονόματα ανθρώπων, να μετρήσουν αν η δύναμή τους ασκεί ακόμα επιρροή σε όποιον έμεινε πίσω καθηλώνοντάς τον σε ένα αέναο περίμενε που τους καθιστά αξεπέραστους.

Ίσως πάλι να γυρνάνε από τύψεις. Δεν είναι εύκολο πράγμα η διαχείριση της ενοχής, ιδίως αν ο άλλος έχει καταφέρει να διατηρήσει μέσα του έστω και τα ελάχιστα ψήγματα ενοχής που τον κατατάσσουν στο ανθρώπινο είδος. Προσοχή, οι τύψεις δε σημαίνουν πάντα μετάνοια, κάποιες φορές απλώς είναι δεύτερες σκέψεις, σύνδρομα που δεν επιτρέπουν σε κάποιον να ενστερνίζεται το ρόλο του κακού επειδή θέλει πάντα να τον λογίζουν για  ψυχούλα κι άλλα τέτοια ψευτοχαριτωμένα.

Κάποιες σπάνιες φορές όμως ίσως και να γυρίζουν επειδή όντως μετάνιωσαν. Άλλωστε δεν υπάρχουν μόνο κακοί σε αυτόν τον κόσμο οπότε ας μην είμαστε διαρκώς με σηκωμένα τα μανίκια. Κάποιες φορές ο χρόνος δίνει απαντήσεις, δίνει το απαραίτητο διάστημα να σκεφτείς, σε ωριμάζει παραπάνω απ’ όσο αντέχεις, ίσως και να σε αναγκάζει να δεις πιο καθαρά, πάντως σε αλλάζει. Κάποιες φορές οι άνθρωποι γυρίζουν επειδή θέλουν να βοηθήσουν στην επούλωση κι επειδή νιώθουν πως χρωστάνε εκείνη τη συγγνώμη και το σ’ αγαπώ που βαρέθηκαν να τους σφίγγουν το λαιμό.

Η δράση όμως συνεπάγεται κι αντίδραση και μένει στη διακριτική ευχέρεια του θύματος η απόφαση της αποδοχής ή όχι κάθε είδους πισωγυρίσματος. Άλλοι κάθονται από καιρό σε καρφιά περιμένοντας, άλλοι ελπίζουν διακαώς μα μάταια κι άλλοι σοκάρονται, πάντως καμία επιστροφή δεν περνάει αδιάφορη ακόμα κι αν η λογική αυτού που περιμένει την είχε διαγράψει ολοκληρωτικά. Οι επιστροφές είναι απ’ τη φύση τους λυτρωτικές, ανακουφίζουν ψυχές κι αποτελούν ένα τάχα μου πατ-πατ στην πλάτη κάθε πικραμένου. Αξίζουν όμως;

Αυτό το ξέρεις εσύ που περίμενες, που έζησες το συγκεκριμένο άνθρωπο, που τράβηξες ό,τι ζόρι άντεχες ή δεν άντεχες για να απαλλαγείς απ’ τα ερωτηματικά σου. Αξίζει αδιαμφισβήτητα μια ακόμα ευκαιρία ένας άνθρωπος που δεν την απαίτησε ποτέ, κάποιος που τα λόγια του κι οι πράξεις του ήταν πάντα ισάριθμα, που ακόμα κι αν σε αδίκησε είχε τη μεθεόρτια μπέσα να μην μπορεί να σε κοιτάξει στα μάτια.

Δεν αξίζει όμως καμία ευκαιρία κάποιος που καταχράστηκε την υπομονή σου, όποιος φεύγει απ’ τη ζωή σου κατά βούληση επειδή απλά γνωρίζει πως όποτε γυρίσει, θα είσαι εκεί, ένα άτομο που σε πλήγωσε εν γνώσει του επειδή απλά πίστευε πως δεν είσαι αρκετά οξυδερκής για να το καταλάβεις. Επειδή ένας τέτοιος άνθρωπος αγαπάει τον εαυτό του παραπάνω απ’ όσο αγαπάει εσένα κι αυτό οφείλεις να το πάρεις χαμπάρι πριν αναγκάσεις τον εαυτό σου να πάρει τα βουνά.

Πριν πάρεις λοιπόν οποιαδήποτε απόφαση, κάνε μια αναδρομή στη σχέση σου, συγκεκριμένα στο τέλος της και θυμήσου όλες εκείνες τις φορές που χρειάστηκες τον άλλον και δεν ήταν εκεί. Κρίνε αν σε λυπόταν αντί να σε συμπονεί, αν ενώ το μόνο που χρειαζόσουν ήταν μια εξήγηση δε θεώρησε ποτέ σκόπιμο να σου τη δώσει μα πάνω απ’ όλα ζύγισε μέσα σου αν η επιστροφή αυτή θα είναι πανάκεια για την ψυχή σου ή μια τελειωτική βόμβα Ναπάλμ και λάβε τις ευθύνες σου.

Όπως και να ‘χει, ένα να θυμάσαι: όλοι κάπως, κάπου, κάποτε γυρνάνε· ιδίως όταν αντιλαμβάνονται πως γύρισες κι εσύ σελίδα.