8 φράσεις που ακούμε καθημερινά κι αγνοούμε πως δηλώνουν σ$ξισμό

Υπάρχουν λέξεις ή φράσεις που χρησιμοποιούνται από τα παλαιότερα χρόνια κι ακόμα και τώρα τις ακούμε καθημερινά. Η τόσο συχνή επαφή με αυτές τις φράσεις, αφήνει την αίσθηση πως αυτά που λέγονται είναι αυτονόητα, αναμενόμενα και λογικά. Συνήθως όμως, δε σκεφτόμαστε πως ίσως αποτελούν απαρχαιωμένες ιδέες και απόψεις που θεωρούνται δείγματα σ$ξισμού αλλά και διαχωρισμού των Πάμε λοιπόν να δούμε 8 τέτοιες φράσεις:

1. «Πάλι περίοδο έχεις και έχεις νεύρα;». Αυτή η φράση εκτός από άκομψη και αγενής είναι ιδιαίτερα σ$ξιστική. Αρχικά, κρύβει έναν υποβιβασμό της περιόδου, που ενώ είναι μια φυσιολογική διαδικασία, παρουσιάζεται ως ένα χρονικό διάστημα όπου οι γυναίκες είναι αναστατωμένες και γίνονται ανυπόφορες. Επίσης, υπονοεί πως μια γυναίκα δε νοείται να είναι νευριασμένη εκτός αν έχει περίοδο και όλα αυτά συνολικά δείχνουν έλλειψη σεβασμού, υποβάθμιση των γυναικών και μη κατανόηση της φύσης τους.

2. «Τι κάνει μια γυναίκα μόνη της τέτοια ώρα έξω;». Προφανώς και η χρήση μια τέτοιας έκφρασης υποδηλώνει πως αποτελεί ξεκάθαρο προνόμιο των ανδρών να κυκλοφορούν τη νύχτα και σχεδόν παρουσιάζει ως φυσιολογικό το να πρέπει μια γυναίκα να φοβάται να κυκλοφορεί μόνη της το βράδυ. Μια φράση που δηλώνει απροκάλυπτα πως η γυναίκα αποτελεί αδύναμο ον, έχει λιγότερα δικαιώματα από ό,τι ένας άντρας στην καθημερινότητά της και επίσης είναι λογικό κι επόμενο να νιώθει ως θήραμα τις βραδινές ώρες και να ξέρει πως ό,τι και αν της συμβεί είναι δική της ευθύνη.

3. «Τα ήθελε ο κώλος της με αυτά που φορούσε». Αυτή η φράση μπορεί να αποτελεί την επόμενη πρόταση μετά το «τι κάνει μια γυναίκα μόνη της τέτοια ώρα έξω;». Στην ουσία ποινικοποιεί τις γυναίκες για τον τρόπο που ντύνονται και δίνει άφεση αμαρτιών στους άνδρες που τις κακοποίησαν σ@ξουαλικά ή με οποιοδήποτε άλλο τρόπο. Η ένδυση μιας γυναίκας δε δηλώνει αυτόματα πως επιθυμεί να απλώσει τα χέρια του πάνω της ένας άνδρας ή πως λόγω του ντυσίματός της αποτελεί κατώτερο ον και αντικείμενο ικανοποίησης των ανδρών. Τέτοιες φράσεις αποτελούν ξεκάθαρα victim blaming και στηρίζουν την ανάπτυξη της κουλτούρας του βι@σμου.

4. «O άντρας είναι η κολόνα του σπιτιού»: Πρώτον το σπίτι στέκεται μόνο του και χωρίς να παριστάνει ένας άντρας την κολόνα, δεύτερον μια τέτοια έκφραση προσδίδει στον άντρα ηγετική μορφή μέσα στην οικογένεια, παρουσιάζει τη γυναίκα ως άβουλο ον και υποβιβάζει την υπόσταση αλλά και τη γνώμη της. Επίσης, για άλλη μια φορά δίνει την εντύπωση ότι ο άντρας είναι αυτός που κατέχει όλη την εξουσία και ότι όλες οι αποφάσεις περνούν από δική του έγκριση.

5. «Η σωστή νοικοκυρά είναι δούλα και κυρά»: Αυτή η φράση, επίσης συμπληρώνει την παραπάνω. Η γυναίκα αναμένεται να υπηρετεί το σύζυγό της ως δούλα αλλά μπροστά σε όλους τους υπόλοιπους να το παίζει κυρά. Να κάνει ότι δεν τρέχει τίποτα, ότι τα καταφέρνει όλα, ότι είναι καλή μητέρα και καλή νοικοκυρά. Άλλη μια ένδειξη του διαχωρισμού των φύλων και των ρόλων τους που υποβιβάζει τη γυναίκα και τη θέση της στο σπίτι και την κοινωνία.

6. «Η γυναίκα κάθεται σπίτι και φροντίζει τα παιδιά» ή «Σε βοηθάει καθόλου με τις δουλειές ο άντρας σου;»: Εδώ υποδηλώνεται ξεκάθαρα ο ρόλος της γυναίκας είναι μες στο σπίτι και πως ο άντρας δεν προορίζεται για τέτοιες δουλειές. Γι’ αυτό λοιπόν και προκαλεί τόσο μεγάλη εντύπωση όταν οι άνδρες συνεισφέρουν στις δουλειές του σπιτιού και στη φροντίδα των παιδιών αντί να θεωρείται αυτονόητο πως 2 άνθρωποι που αποφάσισαν να συγκατοικήσουν και να δημιουργήσουν οικογένεια έχουν τις ίδιες υποχρεώσεις, ειδικά απέναντι στα παιδιά τους.

7. «Οι άντρες δεν κλαίνε» ή «μην κλαις σαν κοριτσάκι»: Εδώ παρατηρούμε πως τα μικρά αγόρια γαλουχούνται από μικρά για να συμπεριφέρονται διαφορετικά από τα κορίτσια και διδάσκονται ότι το κλάμα αποτελεί ένδειξη αδυναμίας και ευαισθησίας, τα οποία χαρακτηρίζουν μόνο τις γυναίκες. Αυτό εκτός από διαχωρισμό των φύλων, οδηγεί και στην ανατροφή ψυχικά τραυματισμένων παιδιών που φοβούνται να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και που θεωρούν τις γυναίκες υποδεέστερες.

8. «Φέρσου σαν άντρας»: Άλλο ένα παράδειγμα μιας φράσης που ακούμε καθημερινά και που επίσης συνοδεύει τα αγόρια από την παιδική τους ηλικία. Όπως και παραπάνω έτσι και εδώ είναι εμφανής η διαφοροποίηση της αντρικής και γυναικείας συμπεριφοράς, με την πρώτη να αποτελεί τον αξιοπρεπή, ειλικρινή, ευθύ και δυναμικό τρόπο να ανταποκριθεί κανείς στις δυσκολίες, ενώ τη δεύτερη να χαρακτηρίζεται από κουτσομπολιά, υπαινιγμούς και άλλα ύπουλα μέσα που αρμόζουν στη φύση της γυναίκας.

Αυτού του είδους οι εκφράσεις είναι αμέτρητες στην καθημερινότητα και εκφέρουν και διδάσκουν απόψεις μιας αναχρονιστικής κοινωνίας και παρωχημένων προτύπων του ρόλου του κάθε φύλου. Είναι φράσεις που μας καθορίζουν από παιδιά και αν πραγματικά επιθυμούμε να ζούμε σ’ έναν κόσμο απαλλαγμένο από διακρίσεις όπου οι άνδρες και οι γυναίκες έχουν ίσα δικαιώματα και υποχρεώσεις και ζούνε αρμονικά, τότε θα πρέπει να σκεφτόμαστε καλά τι αντιλήψεις μεταλαμπαδεύουμε με τα λεγόμενά μας. Τέλος, θα πρέπει να μη λαμβάνουμε ως δεδομένο ό,τι μας προσφέρουν στο πιάτο με τη δικαιολογία του «έτσι το λένε από παλιά» και να αρχίσουμε να αναθεωρούμε και να βλέπουμε με κριτική ματιά τα ερεθίσματα, απ’ όπου και αν προέρχονται.