Γιατί κολλάμε σε άτομα που μας κάνουν να νιώθουμε κατώτεροι;

Στη διαδρομή της γνωριμίας με τον εαυτό μας, υπήρξε σίγουρα μια λάθος στροφή κι ένας ακατάλληλος για εμάς άνθρωπος που έγινε τρόπαιο, ενώ για εκείνος υπήρξαμε μπαγιάτικα μακαρόνια μιας εβδομάδας στο ψυγείο. Το γεγονός ότι παραμένουμε σε σχέσεις, φιλικές, ερωτικές, οικογενειακές, ενώ γνωρίζουμε πως τα άλλα άτομα μας βλάπτουν με οποιοδήποτε τρόπο, φανερώνει τη μαύρη τρύπα σχετικά με το πώς αντιλαμβανόμαστε την αγάπη, εμάς, τη διαδικασία της σύνδεσης και τι σημαίνει “δίνω και μου δίνεις”.

Μια από τις πιο συνηθισμένες συνέπειες μιας τέτοιας σχέσης, είναι να βρεθείς δίπλα σε κάποιον που προσπαθεί να σε μειώσει, μιας κι ετεροκαθορίζεται κι είναι ο μόνος τρόπος που ξέρει για να νιώσει πως ανεβαίνει. Όταν λοιπόν κρατάς στη ζωή σου αυτή την προσωπικότητα συνειδητά, τότε το πρόβλημα μεταφέρεται σε σένα και τη δική σου ψυχοσύνθεση.

Πιο συγκεκριμένα, μπλέκοντας σε σχέσεις που νιώθουμε διαρκώς κατώτεροι, στερούμαστε ακράδαντα την αίσθηση της ολοκλήρωσης, ενώ τα σύνδρομα κατωτερότητας κι οι ανασφάλειες μάς περισσεύουν. Με αυτόν λοιπόν τον κατεστραμμένο εσωτερικό κόσμο, κινδυνεύουμε να εθιστούμε σε αυτές τις συμπεριφορές των άλλων προς το πρόσωπό μας. Κι αν συμβεί αυτό, τότε η αναζήτηση της ρίζας αυτής της τάσης είναι η μόνη έξοδος από το τούνελ.

Στα “συμπτώματα” από πλευράς μας, θα βρεθούμε σταδιακά να τους παραδίδουμε κάθε δύναμή μας και ν’ αφηνόμαστε σε αυτούς να μας καθοδηγήσουν γιατί δεν εμπιστευόμαστε εμάς τους ίδιους. Είναι πολύ πιθανό, τέτοιου είδους σχέσεις εξάρτησης να είναι κάτι με το οποίο έχουμε μεγαλώσει, αν για παράδειγμα είχαμε στη ζωή μας έναν φροντιστή στον οποίο έπρεπε διαρκώς να αποδεικνύουμε ότι είμαστε άξιοι της προσοχής του και μας είναι ιδιαίτερα οικείο, αλλά δεν είναι λίγες και οι περιπτώσεις που λόγω άλλων ψυχικών τραυμάτων νιώθουμε πιο ασφαλείς στα χέρια κάποιου άλλου, παρά την προσπάθειά του να μας υποβαθμίσει.

Ύστερα, το ότι επιτρέπουμε στους άλλους να μας κάνουν να νιώθουμε κατώτεροι μπορεί να αποτελεί και κάποιου είδους αυτοτιμωρίας. Φυσικά, η πηγή τέτοιων καταστροφικών συμπεριφορών προς τον εαυτό, μπορεί να έχει και ρίζες σε σοβαρά εσωτερικά ελλείμματα, που έχουν μείνει στα αζήτητα για χρόνια. Έτσι, όπως παραδείγματος χάριν, οι χρήστες ουσιών γνωρίζουν πόσο κακό τους προκαλούν οι ίδιες κι ενώ αντιλαμβάνονται τις πιθανές συνέπειες, συνεχίζουν την πορεία προς τον γκρεμό για άλλη μια μικρή δόση.

Επίσης, αξίζει να σημειωθεί πως μέσα σε αυτές τις άρρωστες σχέσεις, μπορεί να υπάρχουν ή να υπήρξαν στο παρελθόν στιγμές ευτυχίας. Αυτό πολλές φορές δημιουργεί την ελπίδα ότι ίσως ο άλλος άνθρωπος αλλάξει ή δημιουργούνται προσδοκίες για νέες όμορφες στιγμές μαζί του- που δεν είναι τίποτα άλλο από τα highs και lows που το εξαρτημένο άτομο βιώνει, μέσα στη θολούρα του.

Όλα τα παραπάνω σε σχέση με πιθανά δυνατά συναισθήματα που μπορεί να τρέφουμε για το άτομο που μας ταπεινώνει, δημιουργούν τις τέλειες συνθήκες για μια σχέση εξάρτησης, μια σχέση καταστροφική για τον ψυχισμό μας. Βέβαια, σε έναν δεσμό τέτοιου είδους η σωστή αντίληψη των συναισθημάτων μας είναι αμφιλεγόμενη κι ίσως αυτό που νομίζουμε πως νιώθουμε να μην αντιπροσωπεύει την πραγματικότητα, λόγω και της λανθασμένης αντίληψης της ίδιας της πραγματικότητας, της αποσύνδεσης με το μέσα μας και την παραχώρηση όλης της εσωτερικής μας δύναμης σε τρίτους. Κάπου εκεί, εμφανίζεται κι ο πιθανός φόβος να αποκόψουμε τα δεσμά μας. Είτε φοβόμαστε τη δική τους βίαιη αντίδραση, είτε τη δική μας ψυχολογική κατάπτωση, το αποτέλεσμα είναι το ίδιο και μας σπρώχνει όλο και πιο μακριά από την απόφαση της φυγής.

Η κεντρική αφετηρία που δίνει το ελεύθερο σε τέτοιες μεταχειρίσεις από τους γύρω μας, είναι η σχέση με τον εαυτό μας, η εκτίμηση και ο σεβασμός που τρέφουμε για το άτομό μας, το θάρρος να αντισταθούμε και να επιβληθούμε στα συναισθήματά μας και στους άλλους. Ας χρησιμοποιήσουμε λοιπόν τέτοιου είδους εμπειρίες ως μαθήματα ζωής για τις ανθρώπινες σχέσεις και σίγουρα όχι ως βαρύμετρο της αξίας μας. Άλλωστε, θα είναι τουλάχιστον κρίμα αν μας έχουμε μόνο για τόσο λίγο.