«Είσαι γάιδαρος» λένε και γίνεται αναφορά σε απαθές δίποδο με μπόλικη δόση αδιαφορίας κι αναισθησίας. Δεν ξέρω ποιος και γιατί έμελε να γίνει η αφορμή κι η αιτία για τέτοιο χαρακτηρισμό. Το μόνο σίγουρο είναι πως δεν έχει κάνει μια βόλτα μέχρι τη Σαντορίνη κι άλλους τουριστικούς προορισμούς. Δεν έχει δει τις συνθήκες και την κακομεταχείριση, ή μάλλον τα ‘χει δει, απλώς δε νοιάστηκε.
Ο γάιδαρος γίνεται η προσωποποίηση της ανθρώπινης αναισθησίας. Περνάμε σε άλλη διάσταση. Αυτή η υποτιμητική έκφραση και παραλληλισμός του γαϊδάρου με την ανθρώπινη υπόσταση και συμπεριφορά στο νησί της Σαντορίνης γράφει ιστορία.
Φιλοζωικοί σύλλογοι, άνθρωποι με ευαισθησίες (απλά άνθρωποι δηλαδή) προσπαθούν να προστατέψουν τα καημένα τα τετράποδα που δεν είχαν την τύχη να τα εκμεταλλεύονται απλώς για το γάλα τους αλλά για να μεταφέρουν τουρίστες, βαλίτσες κι ό,τι άλλο μπορεί να φανταστεί ο νους σου.
Εν έτει 2018 ενώ έχουν γίνει απίστευτες κοινωνικές αλλαγές, σταθερή αξία έχει μείνει η γαϊδουριά των ανθρώπων που θέλουν να εκμεταλλεύονται τα πάντα στο βωμό του κέρδους, συχνά στο όνομα μιας παράδοσης πολλών ετών. Μόνο που οι εποχές αλλάζουν και το μόνο κίνητρο είναι το εύκολο κι ακούραστο (για τον άνθρωπο) χρήμα. Έτσι, λοιπόν, ο γάιδαρος θα πάρει τη θέση του Δουρείου Ίππου και θα μπει μέσα στις καρδιές όλων μας να μας θυμίσει πόσο αδιάφοροι είμαστε ουσιαστικά και πόσο επιδερμικά ευαίσθητοι κι ευαισθητοποιημένοι. Φορτώσαμε στο γάιδαρο όλο το βάρος της δικής μας υπόστασης και μας αρέσει που υπάρχουν οι φιλοζωικές για να νιώθουμε πως μας στηρίζουν κι ας μη μας αρμόζει.
Τα γαϊδουράκια στη Σαντορίνη μεταφέρουν και κάνουν βόλτα την ανθρώπινη γαϊδουριά μας. Ίσως γιατί δεν αντέχουμε να την κουβαλήσουμε μόνοι μας, γιατί τελικά το φορτίο της αδιαφορίας και της αναισθησίας είναι αφόρητο.
Είναι εύκολο όμως να τα φορτώνουμε στο γάιδαρο. Να κάνουμε βόλτα πάνω του ως παρατηρητές, να χαιρόμαστε και να φωτογραφίζουμε τη φύση γύρω μας. Άλλωστε ο γάιδαρος αντέχει το φορτίο της αναισθησίας και της αφόρητης βλακείας του ανθρώπου. Να ανεβαίνουμε πάνω του και να σεργιανάμε σαν να μη συμβαίνει τίποτα. Άλλωστε αυτός είναι γάιδαρος κ εμείς άνθρωποι, έτσι δεν είναι; Ανώτερα όντα! Ύστερα θα ταΐσουμε το σκύλο ή τη γάτα μας και θα μας πείσουμε πως είμαστε φιλόζωοι.
Με αφορμή όλη την προβολή του θέματος είναι μια καλή ευκαιρία να δούμε πλευρές της ζωής μας. Την άλλη όψη του νομίσματος, που λένε. Όλοι μας θα έχουμε φορτώσει σε κάποιο γάιδαρο τα καλά και τα κακά που μας συμβαίνουν. Οι περισσότεροι θα επιλέξαμε μια βόλτα πάνω του να δούμε τα αξιοθέατα. Αυτός ο γάιδαρος άνετα θα μπορούσε να ήταν ένας σύντροφος που δε γουστάραμε πολύ, μια γυναίκα που την κρατάμε δίπλα μας γιατί είναι η μάνα των παιδιών μας. Θα μπορούσε να ήταν μια φίλη, ένας φίλος, γονείς, συγγενείς. Η αναισθησία μας κι η απανθρωπιά μας δεν είναι κάτι νέο. Μόνο που οι άνθρωποι κουβαλούν ένα μερίδιο ευθύνης μέσα απ’ την παθητική τους στάση, εκείνοι όταν το θελήσουν θα αντιδράσουν, θα σταματήσουν την εκμετάλλευση, τα ζώα όμως;
Η κατάσταση που επικρατεί –κι ευτυχώς ορισμένους ακόμα μας σοκάρει αφού δεν τη χωνέψαμε ποτέ ως κάτι σύνηθες ή παράδοση– δε δημιουργήθηκε σε μία μέρα, έχει κι άλλες προεκτάσεις. Κοινωνικές σίγουρα, μιας κι αντικατοπτρίζεται μια κατάσταση που αντανακλά την αναισθησία του κοινωνικού συνόλου. Κάποιος πράττει και κάποιος άλλος βλέπει μα σιωπά. Κάποιος κάνει και κάποιος δέχεται. Ακόμα κι αν αυτός που δέχεται είναι τετράποδο, ας σκεφτούμε πώς είναι να ανεβαίνουν στην πλάτη μας απλά για μια βόλτα, απλά για να μην κουραστούν. Να φοράνε το φαρδύ καπέλο και το αντηλιακό τους, αλλά να μην τους νοιάζει το φορτίο που προκαλούν σε όποιον τους κουβαλάει. Να υποτιμούν την υπόσταση του γαϊδάρου και να υπερτιμούν τη δική τους, λες κι αν είσαι ο καβαλάρης σου δίνει μια υπεροχή και κάποιο προβάδισμα.
Λέμε αυτός έχει γαϊδουρινή συμπεριφορά σαν προσβολή. Μήπως να αλλάζαμε τον χαρακτηρισμό; «Έχει ανθρώπινη συμπεριφορά», σε κάτι τέτοιες περιπτώσεις αυτή είναι η μεγαλύτερη προσβολή.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη