Trans και non binary άτομα· φτάνουν τα σχόλια που τους προσβάλουν!

Στην εκπνοή του χρόνου, σε μια χρονιά που το σώμα υπήρξε στις συζητήσεις μας περισσότερο από ποτέ και για πολλούς λόγους κι ίσως όχι πάντα ευχάριστους, εμείς, στο pillowfights, δίνουμε φωνή στα σώματά μας και τις ιστορίες τους μέσα από μια καμπάνια που σκοπό έχει να γιορτάσουμε. Τα γεμάτα σημάδια, όμορφα, παρδαλά και πολύχρωμα κορμιά που είναι οι πυξίδες και οι χάρτες μας για κάθε βήμα που κάνουμε στον περίεργο αυτό κόσμο. Ένα δεκαήμερο γεμάτο εικόνες, λέξεις, προσωπικές ιστορίες, άρθρα και μαρτυρίες για το body shaming, με σκοπό τελικά, το πιο απλό και σπουδαίο. Να μας αποδεχτούμε για να μπορέσουμε να αποδεχτούμε κι όλους τους άλλους.

Είναι γεγονός -λυπηρό, βέβαια- πως trans και non binary άτομα βιώνουν έντονα body shaming, συχνά από τα πρώτα χρόνια της ζωής τους.

Απ’ τη στιγμή που αναφερόμαστε σε trans άτομα πρέπει πρώτα ξέρουμε ποιους περιλαμβάνει ο συγκεκριμένος όρος. Στην περίπτωση των trans το κοινωνικό φύλο δεν ταυτίζεται με το βιολογικό. Ουσιαστικά, γίνεται λόγος για ανθρώπους που νιώθουν ότι το φύλο που προέκυψε στη γέννα (βιολογικό) δεν είναι το κατάλληλο γι’ αυτούς και προσδιορίζονται με βάση αυτό που νιώθουν (κοινωνικό φύλο). Άλλωστε, κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να ορίζεται από κάτι που δε νιώθει να τον αντιπροσωπεύει, πόσο μάλλον όταν αυτό το κάτι του δόθηκε τυχαία.

Ο χαρακτηρισμός trans μπαίνει μπροστά από το κοινωνικό φύλο, από αυτό που νιώθει δηλαδή πως είναι ο συγκεκριμένος άνθρωπος. Για παράδειγμα, ένα άτομο που έτυχε να γεννηθεί με αντρικά γεννητικά ανδρικά όργανα και ένιωθε πως αυτό δεν τον εκφράζει, προσδιορίζεται ως γυναίκα και συγκεκριμένα ως trans γυναίκα.

Trans δε σημαίνει απαραίτητα ομοφυλόφιλος. Αυτό αποτελεί γενική παρανόηση. Τα trans άτομα μπαίνουν στην τόσο επίπονη διαδικασία της αλλαγής, επειδή νιώθουν πως δεν τους εκφράζει το βιολογικό τους φύλο. Μπορεί να έλκονται από άτομα του ίδιου κοινωνικού φύλου ή αντίθετου. Η αλλαγή γίνεται καθαρά για τον εαυτό τους κι όχι για να προσδιορίσουν την έλξη τους από συγκεκριμένα πρόσωπα.

Εξίσου σημαντικό για τα trans άτομα είναι το dead name. Dead name είναι το όνομα που είχε το άτομο πριν την αλλαγή και αναφέρεται στην περίοδο που το άτομο καταπιεζόταν στην κοινωνία, αφού το αντιμετώπιζαν ως κάτι που δεν ένιωθε να είναι. Το να αναφέρεις σε ένα trans άτομο το dead name του δε διαφέρει καθόλου από οποιοδήποτε άλλο ρατσιστικό σχόλιο. Σκέψου ένα σαλιγκάρι να μιλά με μια πεταλούδα και να την αποκαλεί κάμπια, αυτό που ήταν δηλαδή πριν την αλλαγή.

Όμως δεν είναι μόνο τα trans άτομα που δέχονται ρατσιστικά σχόλια για αυτό που είναι. Στο φάσμα των non binary ατόμων (ή αλλιώς μη δυαδικά) εντάσσονται άτομα που δε νιώθουν να ανήκουν αποκλειστικά σε ένα φύλο. Ένα non binary άτομο δεν αυτοπροσδιορίζεται ούτε ως αρσενικό ούτε ως θηλυκό. Και σε αυτή την περίπτωση, το να αποκαλέσει κανείς το συγκεκριμένο άτομο με βάση το βιολογικό του φύλο αποτελεί ρατσιστική εκδήλωση.

Trans και non binary άτομα έχουν μεγαλύτερες πιθανότητες να δεχθούν σεξιστικά σχόλια και εκδηλώσεις στα πλαίσια ρατσισμού, απ’ την αναφορά στο βιολογικό τους φύλο μέχρι τη χρήση του dead name. Ακόμα, τα ποσοστά ατόμων που έχουν δεχθεί σωματική βία είναι σημαντικά υψηλότερα σε σχέση με το γενικό πληθυσμό, καθώς η κοινωνία δεν έχει ακόμα αποδεχτεί πλήρως πως καθένας μπορεί να αυτοπροσδιορίζεται όπως επιθυμεί και οτιδήποτε αποκλίνει από τις νόρμες της το θεωρεί διαφορετικό και κατ’ επέκταση το βάζει στο στόχαστρο. Σύμφωνα με έρευνα που διεξήγαγε η ομάδα «Trans Respect versus Transphobia Worldwide» στην Αμερική τη χρονική περίοδο Οκτώβριος 2018 – Σεπτέμβριος 2019 εντοπίστηκαν περίπου 350 δολοφονίες trans και gender diverse ατόμων. Αυτό που σοκάρει ακόμη περισσότερο είναι ότι τα περισσότερα θύματα ήταν γυναίκες και οι περισσότερες έγχρωμες ή ιθαγενείς.

Ευτυχώς, τα τελευταία χρόνια γίνεται μεγάλη προσπάθεια από ακτιβιστές να αποκτήσουν τα trans και τα non binary άτομα τη θέση που τους αρμόζει στην κοινωνία. Δυστυχώς αντιμετωπίζονται ακόμη ως μειονότητες, αλλά ελπίζουμε πως κάποια στιγμή θα έρθει η πλήρης αποδοχή, θα κατανοήσει ο κόσμος πως δεν είναι τίποτα παράξενο ή διαφορετικό, αλλά άνθρωποι με τα ίδια όνειρα, στόχους, δικαιώματα.

Ήδη έχουμε κάνει κάποια πρώτα βήματα στην κατανόηση και στην αναγνώριση των δικαιωμάτων τους. Κάποτε τα trans άτομα και το transgendering αντιμετωπιζόταν ως ψυχική ασθένεια. Αυτό έχει αλλάξει τα τελευταία χρόνια και μάλιστα ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας θεωρεί πια μη παθολογικό το transgendering, αφού από «Διαταραχή ταυτότητας φύλου» (αρχικός χαρακτηρισμός στο σύστημα ταξινόμησης ICD-10), μετατράπηκε στην αναθεωρημένη λίστα ICD-11 σε «Ασυμφωνία φύλου». Με λίγα λόγια, αυτό σημαίνει πως το transgendering σε καμία περίπτωση δεν είναι ψυχική διαταραχή και ούτε πρέπει να αντιμετωπίζεται καθ’ αυτό τον τρόπο ή να στιγματίζονται άτομα γι’ αυτό τον λόγο.

Είναι οξύμωρο, βέβαια, πως στις μέρες μας από τη μία το άτομο -το όποιο άτομο- νιώθει ελεύθερο να πει στον κόσμο πώς νιώθει και ποια αναγνωρίζει ως ταυτότητά του, να μοιραστεί τη δική του αλήθεια, κι απ’ την άλλη αυτή η παραδοχή ενέχει τον κίνδυνο να του γυρίσει boomerang και να το βλάψει. Στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν trans και non binary άτομα περιλαμβάνεται και η εύρεση εργασίας. Τα άτομα αυτά λαμβάνουν δυστυχώς διαφορετική αντιμετώπιση στον χώρο εργασίας και πιο δύσκολα προσλαμβάνονται από κάποιον εργοδότη. Γι’ αυτό πολλές φορές αναγκάζονται να καταφύγουν σε άλλες μεθόδους για να βγάλουν χρήματα, όχι από επιλογή (οπότε και δεν είναι καθόλου κατακριτέο), αλλά από ανάγκη για να επιβιώσουν.

Το θετικό είναι ότι στις μέρες μας trans και non binary άτομα έχουν επιτέλους αποκτήσει φωνή. Δεν τους βλέπουμε στον δρόμο δείχνοντάς τους με το δάχτυλο, δε γυρνάμε το κεφάλι απ’ την άλλη μπροστά στο θέαμα που αντικρύζουμε. Τους καταλαβαίνουμε, κατανοούμε την ανάγκη τους για αυτοπροσδιορισμό, τους αναγνωρίζουμε την ισότητα και δεν τους βλέπουμε ως κάτι διαφορετικό. Φτάνει πια η τάση να  βάζουμε τους ανθρώπους σε ομάδες, να σχολιάζουμε και να κρίνουμε οτιδήποτε απέχει απ’ αυτό που έχουμε συνηθίσει. Ακόμα κι ένα σχόλιο που γίνεται στην πλάκα ή ελαφρά την καρδία μπορεί να είναι αρνητικό και να πειράξει εμένα, εσένα, τον οποιονδήποτε. Ας προσπαθήσουμε  να κάνουμε στην άκρη το body shaming, καθώς και ρατσιστικές συμπεριφορές κι εκδηλώσεις που το συνοδεύουν.