Υπάρχουν πολλοί λόγοι να επισκεφθεί κανείς την πρωτεύουσα της αρχιτεκτονικής και της τέχνης, τη Φλωρεντία. Σήμερα θα σας δώσω έναν ακόμη, υποσχόμενη πως την επόμενη φορά θα διαβώ κι εγώ την πόρτα ενός σπουδαίου ινστιτούτου που δεν είναι άλλο από αυτό της Ψυχοσύνθεσης που ιδρύθηκε αρχικά στη Ρώμη το 1926 από τον Ρομπέρτο Ασατζιόλι. Τι είναι όμως η Ψυχοσύνθεση;
Δε θα επιχειρήσω να κάνω παράφραση όσων έχει πει ο ιδρυτής της. Θα σας παραθέσω τα λόγια του που αποτυπώνουν επακριβώς την ιδέα του και εσωκλείουν το μήνυμα του ψυχολογικού αυτού ρεύματος. Η ψυχοσύνθεση είναι «μια μέθοδος αυτό-σχηματισμού και ψυχο-πνευματικής συνειδητοποίησης για εκείνους που δε θέλουν να αποδεχθούν ότι υποδουλώνονται στα εσωτερικά τους φαντάσματα […] αλλά θέλουν να γίνουν αφέντες του εσωτερικού τους βασιλείου».
Στο βιβλίο του η «Δράση της Θέλησης» γίνεται φανερό ότι ο Ασατζιόλι τοποθετεί τον ασθενή στο κέντρο της θεραπείας χωρίς να τον απομονώνει από την κοινωνία στην οποία αναπτύσσεται, δίνοντάς του τα απαραίτητα εργαλεία που θα του επιτρέψουν να αποκαταστήσει τις σχέσεις του, αφού πρώτα ασχοληθεί με όσα υπάρχουν μέσα του. Ο πατέρας της Ψυχοσύνθεσης έδωσε ιδιαίτερη έμφαση στις πνευματικές διεργασίες που φαίνεται να αγνοούσε η ψυχαναλυτική θεωρία του Φρόιντ, την οποία και ο ίδιος εφάρμοζε εισάγοντας μια νέα έννοια στην Ψυχολογία, αυτή του Υπερπροσωπικού Εαυτού.
Ταυτόχρονα φαίνεται να ασπάστηκε και τις πεποιθήσεις των εκπροσώπων της ανθρωπιστικής ψυχολογίας, όπως του A.Maslow, τον οποίο και αναφέρει στο βιβλίο του, μιας και κάνει λόγο για την υπερπροσωπική ψυχολογία που άπτεται των εσωτερικών αναγκών, όπως τις προσδιόρισε ο τελευταίος.
Ο Ασατζιόλι πίστευε ότι η Θέληση έχει όψεις, ιδιότητες και στάδια. Καθεμιά από τις διαστάσεις αυτές υποδιαιρείται σε κατηγορίες που συνθέτουν τις πλευρές της θέλησης, τους τρόπους που εκδηλώνεται και τη διαδικασία που απαιτείται για να εκδηλωθεί. Έτσι η θέληση του ανθρώπου μπορεί να είναι ισχυρή, επιδέξια και Υπερπροσωπική αλλά ταυτόχρονα να διακατέχεται από καλή και οργανωτική διάθεση, αποφασιστικότητα ή επιμονή.
Θα λέγαμε ότι η ψυχοσυνθετική διαδικασία αποτελεί μια ολιστική ανάπτυξη κάθε ανθρώπου που τον κάνει να θέλει συνεχώς να αναπτύσσεται, να γνωρίζει τον εαυτό του και μέσα από αυτή τη γνωριμία να βελτιώνει τις διαπροσωπικές του σχέσεις. Υπάρχει δηλαδή ένα εσωτερικό κέντρο αυτογνωσίας που μας κάνει κυρίαρχους των πράξεών μας και μας ωθεί σε δράση. Οφείλουμε να συνειδητοποιήσουμε την πολλαπλότητα και την πολυπλοκότητα του εσωτερικού μας κόσμου, τα συναισθήματα, τους λογισμούς, τα εμπόδια που βάζουμε στους εαυτούς μας, τα ένστικτά μας και όλες τις διαφορετικές πτυχές που εμπεριέχονται μέσα μας, με σκοπό να γνωρίσουμε εμάς. Μόνο όταν το κάνουμε πραγματικά θα είμαστε σε θέση να γιατρέψουμε τις σχέσεις μας με τους άλλους και να ζήσουμε σε αρμονία μαζί μας και μαζί τους. Με ποιον τρόπο; Μέσα από συγκεκριμένη πρακτική εξάσκηση που περιγράφεται από τον συγκεκριμένο θεωρητικό στα γραπτά του.
Ο ψυχολόγος κύριος Τρ. Τριανταφύλλου σε συνέντευξή του για τον Ασατζιόλι προέβη σε μια πολύ βοηθητική διαπίστωση λέγοντας ότι «ο άνθρωπος ταυτίζει τον εαυτό του με γεγονότα έξω από τον εαυτό του κι έτσι δεν τα ελέγχει αλλά τον ελέγχουν». Η «αποταύτιση» είναι αυτή που του δίνει τον έλεγχο των πραγμάτων και επέρχεται μέσα από πνευματική ανάπτυξη, διαρκή προσπάθεια και γνωριμία με τον εσωτερικό εαυτό. Η διαδικασία της «αποταύτισης» είναι σύμφωνα με τον κύριο Τριανταφύλλου προσωπική υπόθεση του καθενός μας. Καλούμαστε λοιπόν, σήμερα πιο πολύ από ποτέ, να έρθουμε αντιμέτωποι με τις ανάγκες μας, τις επιθυμίες και τα στοιχεία που συνθέτουν την προσωπικότητά μας και όχι να μετατοπίζουμε την προσοχή μας σε πράγματα που δεν μπορούμε να ορίσουμε και που βρίσκονται έξω από εμάς είτε αφορούν υλικά αγαθά είτε ανθρώπους.
Τα εκτός του ελέγχου μας στοιχεία δε μας παρέχουν την ευκαιρία να έχουμε «γνώθι σαυτόν». Η τεχνολογία και τα επιτεύγματά της, για παράδειγμα, υπάρχουν στη ζωή μας για να τη διευκολύνουν και όχι για να γεμίζουν τον χρόνο μας με ανούσιες συζητήσεις, βίντεο και κακεντρεχή σχόλια, που όχι μόνο δε μας αφήνουν ν’ ασχοληθούμε με την προσωπική μας καλλιέργεια αλλά μας εμποτίζουν και με αρνητικές σκέψεις και συναισθήματα. Η διαρκής ενασχόλησή μας μαζί της ενέχει τον κίνδυνο να μας αποπροσανατολίσει και να μας κάνει να στραφούμε μακριά από εμάς. Καλό θα ήταν να κοιτάξουμε εντός μας και να στοχαστούμε σχετικά με τις δικές μας πράξεις, τις δικές μας δυνάμεις, τις αδυναμίες μας, την πορεία ή και τα λάθη που μπορεί να έχουμε κάνει, ώστε να βελτιωθούμε. Η γνώση βέβαια δε θα έχει καμία σημασία εάν δεν αποδεχθούμε και ποιοι είμαστε, αν δε μας κατανοήσουμε και δε μας αγαπήσουμε.
Η ψυχοσύνθεσή μας είναι τελικά πολύπλοκη, γι’ αυτό και τόσο γοητευτική. Το ίδιο γοητευτική είναι και η αντίστοιχη θεωρία που έχει πολλούς υποστηρικτές ακόμη και σήμερα και απαριθμεί δεκάδες κέντρα σε όλα τα σημεία του πλανήτη. Κι αν η ψυχανάλυση θεωρείται από πολλούς -και από τον Ασατζιόλι- ότι παραμερίζει ή και αγνοεί τον πνευματικό κόσμο του ατόμου, η Ψυχοσύνθεση τον τοποθετεί στο επίκεντρο και τον συνδέει με μια συνολική «διαδικασία ανάπτυξης που βασίζεται στην αρμονική συγκρότηση όλων των όψεων της προσωπικότητας γύρω από τον εαυτό, το κέντρο της γνώσης και της θέλησης».(Ρ. Ασατζιόλι)
Συντάκτης: Εύη Λεγάτου
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
