«Λυπούμαστε πολύ, αλλά στην καλύτερη περίπτωση οι πιθανότητες είναι μηδαμινές». Μια φράση που έχει πονέσει ουκ ολίγα ζευγάρια που, ακόμη και μετά από χρόνια προσπαθειών, αντιλαμβάνονται ότι η ελπίδα να αποκτήσουν ένα δικό τους παιδάκι και να βιώσουν μαζί του όλα εκείνα τα τόσο έντονα συναισθήματα που ίσως να έχουν δει στα πρόσωπα φίλων ή γνωστών, ίσως να μη γίνει ποτέ πραγματικότητα. Η ελπίδα όμως δε σβήνει. Κι αυτό γιατί υπάρχει μία ακόμη λύση που θα μπορούσαν να επιδιώξουν. Η υιοθεσία. Δίχως αμφιβολία ένας καινούριος αγώνας για τον οποίο το ζευγάρι πρέπει να ετοιμαστεί. Αλήθεια, εσείς έχετε ακούσει κάτι για αυτόν τον αγώνα;
Είναι αλήθεια ότι στη χώρα μας η διαδικασία της υιοθεσίας είναι μακρά και επίπονη. Αυτός είναι ένας από τους λόγους που κάνει αρκετά ζευγάρια να επιλέξουν χώρες όπως η Ουγκάντα ή η Κένυα, όπου το διάστημα από την αίτηση μέχρι την υιοθεσία απέχει περίπου δύο χρόνια. Η διαδικασία υιοθεσίας από χώρες του τρίτου κόσμου, σίγουρα δεν είναι απλή, δεν είναι όμως και κάτι που πρέπει να τρομάζει ένα ζευγάρι που θέλει πραγματικά να το προσπαθήσει. Ας τη δούμε μαζί εν συντομία, όπως περιγράφεται μέσα από προσωπικές εμπειρίες όσων το τόλμησαν.
Καταρχάς θα πρέπει οι ενδιαφερόμενοι να έρθουν σε επαφή με τη Διεθνή Κοινωνική Υπηρεσία, η οποία αρχικά θα αποφανθεί για την καταλληλότητα των υποψηφίων και θα τους καθοδηγήσει σχετικά με τις επόμενες κινήσεις. Κατόπιν, χρειάζεται κάτ’ ιδίαν επίσκεψη στο Προξενείο της χώρας από την οποία οι υποψήφιοι γονείς επιθυμούν να υιοθετήσουν, το οποίο με τη σειρά του θα χρειαστεί να συντάξει γράμμα προς τη Διεθνή Κοινωνική Υπηρεσία, ώστε να ξεκινήσουν οι συναντήσεις των αρμόδιων αρχών με τους γονείς. Το πρώτο αυτό κομμάτι έχει διάρκεια περίπου έξι μήνες.
Ποιες όμως είναι οι προϋποθέσεις που θα πρέπει να πληρούν οι γονείς; Η Διεθνής Κοινωνική Υπηρεσία ξεκινά έρευνα σχετικά με την οικονομική και επαγγελματική κατάσταση των ενδιαφερομένων και το πρόσφατο ιατρικό τους ιστορικό. Σαφώς επιβάλλεται να πιστοποιηθεί η ψυχική τους υγεία και να διευκρινιστούν οι προθέσεις τους, ώστε να φανεί κατά πόσο η απόφασή τους είναι αγνή και συνειδητή. Επιπλέον, πραγματοποιείται η αντίστοιχη σύνταξη επίσημων κειμένων και αναφορών που τα πιστοποιούν και που θα μεταφραστούν σε διεθνή γλώσσα και θα επικυρωθούν από τους αρμόδιους φορείς.
Εμπειρίες ανθρώπων που ακολούθησαν αυτόν τον δρόμο δείχνουν ότι καλό είναι ο γονείς να έρθουν σε επαφή με έναν καλό δικηγόρο που ειδικεύεται σε υιοθεσίες, ζει και είναι μέλος της χώρας από την οποία θα γίνει η υιοθεσία, ώστε να χτιστεί σταδιακά μια σχέση μεταξύ των γονέων και των ανθρώπων του ορφανοτροφείου, με σκοπό την καλύτερη «αντιστοίχιση» παιδιού και γονέα. Οι διαδικασίες αυτές και οι σχέσεις που χτίζονται απαιτούν χρόνο αλλά όσο κι αν αυτός φαντάζει εμπόδιο ας κρατάμε στο νου μας πως η επιμέλεια που δείχνεται στην επιβεβαίωση της καταλληλότητας του ζευγαριού είναι κάτι για το οποίο μπορούμε να είμαστε ευγνώμονες, ιδιαίτερα από τη στιγμή που μιλάμε για ζωές. Όπως όλες οι σχέσεις, έτσι κι αυτή χρειάζεται υπομονή, καλό σχεδιασμό, πίστη και προσπάθεια.
Μόλις γίνει το απαραίτητο ταίριασμα γονέων και παιδιών, γίνονται οι τελευταίες ιατρικές εξετάσεις και οι φάκελοι παιδιών και γονέων είναι έτοιμοι να λάβουν έγκριση για το επόμενο βήμα, ένα τυπικό δικαστήριο η απόφαση του οποίου βγαίνει σε μερικές ημέρες. Στο δικαστήριο αυτό οι βιολογικοί γονείς του παιδιού, εάν είναι εν ζωή, δίνουν την επίσημη συγκατάθεσή τους για την υιοθεσία και στους υποψήφιους γονείς τίθενται διευκρινιστικές ερωτήσεις για τον τρόπο δράσης τους σχετικά με την από εδώ και πέρα ζωή τους με το παιδί αλλά και τη διατήρηση των σχέσεών του με τις ρίζες του. Τέλος, εκδίδεται πιστοποιητικό γέννησης του παιδιού στο οποίο αναφέρονται τα ονόματα των θετών γονέων, η βίζα ώστε να ταξιδέψει, αλλά και το τοπικό διαβατήριο.
Η πιο ευχάριστη όμως διαδικασία και αυτή στην οποία οι υποψήφιοι γονείς πρέπει να αφιερώσουν χρόνο και σκέψη, δεν είναι η τακτοποίηση της όλης γραφειοκρατίας, αλλά η στιγμή που το παιδί έρχεται στο σπίτι της θετής του οικογένειας. Η στιγμή που γνωρίζει τους φίλους και τους συγγενείς και κυρίως η στιγμή που μέσα του αισθάνεται ότι ανήκει πλέον σε μια οικογένεια που το σέβεται, το αγαπά πραγματικά και το στηρίζει. Η στιγμή που γίνεται πολίτης μιας χώρας που το θεωρεί δικό της παιδί, χωρίς να το στιγματίζει για τον οποιονδήποτε λόγο. Η στιγμή που η κοινωνία το καλωσορίζει ως ένα πολύτιμο δώρο που φέρνει αγάπη και που θα δεχτεί αγάπη. Η στιγμή που αυτό το παιδί απολαμβάνει μια καλύτερη ποιότητα ζωής, κρατώντας πάντα μέσα του τη μοναδικότητα της χώρας στην οποία γεννήθηκε, την κληρονομιά των προγόνων του και θα είναι η απόδειξη μιας αρμονικής ένωσης αξιών, πολιτισμών, ψυχών.
Το πιο βασικό σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι να επιδιώκει κάποιος να εκπληρώσει την επιθυμία του να γίνει γονιός με οποιονδήποτε τρόπο, αλλά να πιστεύει, όπως λένε, στο θεσμό αυτό μέσα από τον οποίο κάποια παιδιά έχουν την ευκαιρία να ζήσουν μια ποιοτική ζωή, να γνωρίσουν μια πραγματική οικογένεια και να βιώσουν το συναισθήματα του «ανήκειν» και της ανιδιοτελούς αγάπης, αυτής που προσφέρει ένας γονιός στο βιολογικό και μη παιδί του. Είναι επομένως απαραίτητο η υιοθεσία να είναι μια πολύ συνειδητή και ώριμη απόφαση που θα πάρει από κοινού το ζευγάρι.
Οι περιπτώσεις ωστόσο δεν περιορίζονται εκεί. Δεν είναι λίγες οι φορές που η υιοθεσία πραγματοποιείται από έναν μόνο γονιό που είναι ψυχικά υγιής, πρόθυμος και έτοιμος από όλες τις απόψεις να αναλάβει τις ευθύνες που συνεπάγεται ο γονεϊκός ρόλος. Για κάποιους άλλους δεν είναι θέμα τελευταίας ή μοναδικής επιλογής, αφού μαζί με τα βιολογικά τους παιδιά γίνονται θετοί γονείς και για κάποια άλλα που τους χρειάζονται. Δίνουν κομμάτια της αγάπης που κατέχουν, όχι με βάση το βιολογικό στοιχείο, αλλά με βάση τα όσα τους λέει η καρδιά τους.
Ωστόσο, αν κάποιος δεν μπορεί να προβεί σε μια πράξη υιοθεσίας, μπορεί πάντα να προσφέρει την αγάπη του μέσω αναδοχής. Συχνά, η αίσθηση ότι βοηθάς στην καλυτέρευση του τρόπου διαβίωσης μιας άλλης κοινωνίας ή ενός παιδιού αμέτρητα χιλιόμετρα μακριά σου, είναι αρκετή για να σου προσδώσει αισθήματα ικανοποίησης, πληρότητας και υπερηφάνειας. Τα δώρα που θα λάβεις εσύ μπορεί να περιορίζονται σε γράμματα, ζωγραφιές και κατασκευές από χάντρες ή σπίρτα, αλλά ίσως να είναι τα πιο πολύτιμα. Δώρα πραγματικά από καρδιάς.
Για το τέλος ας θυμηθούμε αυτό που ο Albert Pike είπε υπέροχα με μια μόνο φράση: «Ό,τι κάνουμε μόνο για τον εαυτό μας, χάνεται μαζί μας. Ό,τι κάνουμε για τους άλλους και τον κόσμο, παραμένει και είναι αθάνατο».
Επιμέλεια κειμένου: Μαρία Ρουσσάκη