Είμαστε παιδιά της τεχνολογίας και το απολαμβάνουμε, ενώ γινόμαστε καθημερινά μάρτυρες μιας καθημερινότητας, στην οποία το κινητό μας ανταποκρίνεται σε ό,τι επιθυμούμε! Δεν είναι υπέροχο με ένα και μόνο κλικ να μπορείς να βρεις από επιστημονικά άρθρα μέχρι σύντροφο τη στιγμή που κάθεσαι στον καναπέ του σπιτιού σου; Δε σου αρέσει να βλέπεις βιντεάκια λίγο πριν κοιμηθείς και να σε πιάνουν τα γέλια;
Ακόμη και σε περιόδους που έπρεπε να μείνουμε σπίτι, το κινητό μας, σαν από μηχανής θεός, ήταν εκεί για να μας σώσει, δίνοντάς μας τη δυνατότητα να επικοινωνήσουμε με τον έξω κόσμο και να έχουμε παρέα. Καμία σημασία δεν είχε εάν στο σπίτι ήταν η μητέρα, ο αδελφός ή η σύζυγός μας. Άλλωστε αυτούς τους βλέπαμε καθημερινά. Είχαμε όμως ουσιαστική επαφή μαζί τους ή αφιερώναμε το ενενήντα τοις εκατό του χρόνου μας -και της μπαταρίας μας- σε άσκοπες συζητήσεις και σε ατελείωτη περιήγηση στο διαδίκτυο για να έρθουμε σε επαφή με πληροφορίες, πολλές απ’ τις οποίες δεν ήταν και ιδιαίτερα χρήσιμες;
Πλήθος ερευνών αποδεικνύει πως στις περισσότερες περιπτώσεις τα κινητά μας τηλέφωνα δυσχεραίνουν αντί να προάγουν την επικοινωνία μας με τους άλλους. Μπορεί να μας βοηθούν να έρθουμε σε επαφή με μια μακρινή ξαδέλφη στην Αμερική ή έναν πρώην που ζει στην Αλάσκα, αλλά μας απομακρύνουν με αργό και σταθερό ρυθμό από τη νυν σχέση μας.
Πολλοί πιστεύουν -και όχι άδικα- ότι το κινητό μας είναι το «τρίτο πρόσωπο» στη σχέση μας, αφού όταν είμαστε μαζί με το ταίρι περισσότερο χαζεύει ο καθένας το κινητό του παρά ασχολείται με τον άλλο. Θα το έχεις νιώσει κι εσύ τη στιγμή που μπαίνεις στο σπίτι και βλέπεις τον/τη σύντροφο με τη συγκεκριμένη συσκευή στο χέρι. «Θα έχει meeting στη δουλειά», σκέφτεσαι, για να ανακαλύψεις πέντε λεπτά αργότερα ότι το ταίρι είναι απορροφημένο με το νέο παιχνίδι που μόλις βγήκε.
Το κακό είναι ότι δεν μπορούμε -ή για να το θέσουμε καλύτερα δεν επιδιώκουμε- να ξεφύγουμε ούτε στο μπάνιο, στο οποίο κλεινόμαστε με τις ώρες με το κινητό ανά χείρας, αλλά ούτε και στο κρεβάτι. Το smartphone μας, η τηλεόραση και πολλές απ’ τις νέες τεχνολογίες μάς, αντί να μας ενώνουν, μάς χωρίζουν τελικά με τρόπο ύπουλο.
Δε χρειαζόμαστε καμία έρευνα για να κατανοήσουμε τη μοναξιά που νιώθει το πρόσωπο απέναντί μας όταν ασχολούμαστε συνέχεια με το κινητό. Ούτε προϋποθέτει ιδιαίτερη ενσυναίσθηση, αφού κι εμείς νιώθουμε το ίδιο όταν προσπαθούμε να αναπτύξουμε ένα θέμα και ο άλλος κοιτά συνεχώς τα μηνύματα στο κινητό του, ενώ δέχεται καταιγισμό ειδοποιήσεων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Σίγουρα κάποια στιγμή θα έχουμε δυσαρεστηθεί, ακόμη κι αν δεν το αναφέρουμε αρχικά, καθώς το κινητό του συντρόφου μας, μέσω του οποίου- τι παράδοξο!- μπορεί να γνωριστήκαμε, μπαίνει ανάμεσα σ’ εμάς και σ’ εκείνον. Είναι πραγματικά άσχημο να στέλνουμε στο άτομο που έχουμε απέναντί μας το μήνυμα ότι δε μας ενδιαφέρει ή ότι αυτά που μας λέει δεν είναι σημαντικά. Γιατί κι αυτός θα έχει δίκιο να νιώθει παραμελημένος και μόνος και μπορεί ν’ αναζητήσει αλλού την προσωπική επαφή που εμείς του στερούμε.
Το θέμα είναι βέβαια να καταλαβαίνουμε πότε το παρακάνουμε ή πότε ασχολούμαστε υπερβολικά με τα gadgets όταν είμαστε με το έτερον ήμισυ, ώστε να προσπαθήσουμε να ελαχιστοποιήσουμε την έκθεση στο κινητό και να ενισχύσουμε την πραγματική επικοινωνία με το ταίρι. Αρκεί να παρατηρήσουμε (μπορούμε και να καταγράψουμε) τις φορές που ασχολούμαστε με το κινητό όταν είμαστε με το αμόρε. Εάν εκπλαγούμε με τον αριθμό, κάτι πρέπει να αλλάξει. Πώς;
Μη φανταστείτε ότι είναι κάτι που θα αλλάξει σε μια μέρα, αλλά ούτε και κάτι ιδιαίτερα δύσκολο. Μπορούμε να ορίσουμε συγκεκριμένες ώρες που θα ελέγχουμε τα μέιλ και θα απαντάμε στα μηνύματα εκτός γραφείου. Μπορούμε ακόμη να αποφασίσουμε μετά από μια συγκεκριμένη ώρα να μην έχουμε πρόσβαση στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και να κάνουμε στην άκρη την περιέργειά μας να τσεκάρουμε τα εισερχόμενα μηνύματά μας μόλις πέσουμε για ύπνο. Μια καλή πρακτική είναι να αφήσουμε το κινητό μας σε άλλο δωμάτιο ή να σταματήσουμε να το παίρνουμε στο χέρι αμέσως μόλις ξαπλώσουμε με τον σύντροφό μας, επιλέγοντας τη λειτουργία «μην ενοχλείτε».
Στην περίπτωση που όντως εντοπίσουμε ότι το ταίρι δεν μπορεί χωρίς το κινητό, μπορούμε να το ρωτήσουμε πόσο χρόνο περνάει ελέγχοντάς το ή να του πούμε απλώς ότι είναι ενοχλητικό να κοιτάει την οθόνη τη στιγμή που προσπαθούμε να του μιλήσουμε. Όχι με επιθετικό τρόπο, αλλά με ηρεμία και κατανόηση. Επίσης, μπορούμε να έχουμε το κινητό μας στην τσάντα ή στην τσέπη μας όταν καθόμαστε στο τραπέζι για να απολαύσουμε το ρόφημα ή το φαγητό μας.
Ο εθισμός ίσως να είναι καλυμμένος και να μην τον αντιλαμβανόμαστε απευθείας, αλλά ακόμη και εάν έχουμε σχέση εξάρτησης με το κινητό, επιβάλλεται να αφιερώνουμε ποιοτικό χρόνο στον άνθρωπό μας και να συζητάμε μαζί του. Καλό είναι να μειώσουμε σταδιακά την έκθεσή μας στις μικρές αυτές συσκευές που τόσο μας βοηθούν στην καθημερινότητά μας, αλλά ενίοτε μας απομακρύνουν από τα κοντινά μας πρόσωπα. Γιατί μπορεί η χρησιμότητά τους να είναι μεγάλη στις μέρες μας, αλλά σε καμία περίπτωση δεν υποκαθιστούν τους ανθρώπους μας. Κι αν όλοι συμφωνούμε σε κάτι με τον Κ. Μαρξ είναι ότι αναμφίβολα «ο άνθρωπος είναι οι σχέσεις του».
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.