Πριν από κάποια χρόνια υπήρχαν παραλίες. Απ’ αυτές που μπορούσες να πας να κάτσεις, να κάνεις μπάνιο στη θάλασσα, να ονειρευτείς, να τραγουδήσεις με μια κιθάρα και την παρέα σου, να φας τα φαγητά που κουβάλησαν όλοι στα φορητά ψυγειάκια γεμάτα παγοκύστες ή παγωμένα μπουκάλια και τέλος, αν ήθελες, να στήσεις τη σκηνή σου και να μείνεις. Πριν από κάποια χρόνια, γιατί σήμερα δεν είναι κάτι που μπορεί να γίνει κι αύριο δε θα είναι κάτι που επιτρέπεται πουθενά στην Ελλάδα.
Σήμερα, το μεγαλύτερο τμήμα των παραλίων έχει καταληφθεί από beach bar με άδειες, φυσικά, για να μη θίξουμε και καμία υπόληψη επιχειρηματία, και νομιμότατα μαζί με τις ευλογίες τοπικών δημάρχων, λιμενικού και μιας ανταλλαγής οικογενειακών δώρων μεταξύ τους. Η πρόσβαση στις αμμουδιές αυτού του τόπου καθίσταται ιδιαιτέρως δύσκολη. Συγχωρέστε με, δεν ήμουν σαφής. Δύσκολη, για όποιον επιθυμεί σαν άλλο πρωτόγονο θηλαστικό ν’ απολαύσει τζαμπέ την αμμουδιά και σκέφτηκε ότι μπορούν να συγχρωτιστούν οι πατούσες του με τις VIP πατουσίτσες των πολιτισμένων. Για όποιον, όμως, επιθυμεί να πληρώσει 15 με 20 ευρώ στην καλύτερη περίπτωση, το άτομο για να πατήσει νόμιμα τα πολιτισμένα και ιερά χώματα των ακτών μας, άνετα του δίνεται η πρόσβαση απρόσκοπτα, ανεμπόδιστα. Αρκεί να μην κουβαλάει φαΐ από το σπίτι, αφενός διότι, νισάφι πια, καταλάβετε ότι πολιτισμός και κεφτεδάκι δεν πάνε μαζί κι αφετέρου πώς θα μάς πουλήσουν το λίγο πιο μεγάλο κεφτέ με κέτσαπ μέσα σε ψωμί (aka burger) στα 15 ευρώ, όταν θα μάς κόψει η πείνα;
Επιστρέφουμε στο ζήτημα της έλλειψης πολιτισμού. Απολίτιστοι και τριτοτέταρτης κατηγορίες, φυσικά παράνομοι με έντονα στοιχεία έλλειψης καθαριότητας, αναρχοάπλυτοι ενδεχομένως και βρωμοχίπηδες, είναι όσοι επιθυμούν να χρησιμοποιήσουν την παραλία ελεύθερα. Ανεκδιήγητοι και προφανώς ασεβείς απέναντι στη μάνα φύση, την οποία βάζουν συνεχώς σε κίνδυνο και φυσικά λερώνουν. Είναι γνωστό πως πίσω από τις περισσότερες πυρκαγιές βρίσκεται ένας ελεύθερος κατασκηνωτής, που είπε να κάψει το μέρος που ηρεμεί και σαν άλλος Νέρωνας, ασυγκίνητος να παρακολουθεί το μέρος να γίνεται στάχτη. Όχι, δε βρίσκονται σκόπιμοι εμπρησμοί από τους οποίους ακολουθεί ανέγερσις ξενοδοχειακής νόμιμης μονάδας ή δεν καταστρέφονται δάση κοντά σε παραλίες με χημικά για να ξεραθούν τα δέντρα και να χτίσουν μικρομεσαίοι τις βίλες του με ιδιωτική φύλαξη στην ακτή, εμποδίζοντας ή απαγορεύοντας να ακουμπήσει ο απ’ αυτός σου αυτούς τους ιερούς κόκκους άμμου. Μάλλον έχουν πάρει τον ρόλο τους για τη διαφύλαξη του πολιτισμού αυτών των κόκκων άμμου, πάρα μα πάρα πολύ σοβαρά.
Αστοιχείωτοι, επίσης γιατί αγνοούν πως η φύση, φίλε, σ’ αυτό το νεοφιλελεύθερο σύστημα δεν είναι μάνα για όλους. Αφήστε τις βλακείες του Νίτσε ότι ο άνθρωπος σαλτάρει όταν αποξενώνεται από τη φύση γιατί είναι σαν ν’ απομακρύνεται από την ίδια του τη φύση. Η φύση ανήκει σ’ όσους έχουν χρήματα και τιμούν αυτό το σύστημα, δουλεύοντας όλη την εβδομάδα κι επιθυμώντας το Σαββατοκύριακο να δροσίσουν το νευρικό τους σύστημα λίγο πριν εκραγούν, αυτοί που επιλέγουν να ξοδέψουν όλο το βδομαδιάτικο, ό,τι έβγαλαν την εβδομάδα. Αν τώρα δεν μπορείς ή δε θέλεις, κάτι λάθος κάνεις- πρόσεξε λίγο τις επιλογές σου- ή ετοιμάσου, γιατί το μόνο μπάνιο που θα κάνεις να είναι στην μπανιέρα σου. Αν αποφασίσεις να πας με το έτσι θέλω και να πεις θα κάνω ελεύθερο κάμπινγκ, σε ξέρες και μέρη που δεν πατάει ψυχή προσέχοντας μην αφήσεις ούτε γόπα, προφανώς ντροπή σου κι επίσης θα έρθει η αστυνομία να σε μαζέψει, επειδή είσαι επικίνδυνος και παράνομος, hello. Ηθελέστα και παθέστα. Tι εννοείς τόσα νησιά έχει η Ελλάδα; Θα τα τσιμεντώσουμε όλα!
Φυσικά, δεν είναι καθόλου παράνομο κι αντιδημοκρατικό να έχει πουληθεί ή νοικιαστεί κάθε σπιθαμή γης, όπου μπορεί να αντληθεί το οποιοδήποτε κέρδος απ’ αυτήν μέσω του τουρισμού λες κι είναι τσιφλίκι λίγων η φύση μας κι είναι απολύτως λογικό να μάς επιτρέπεται η πρόσβαση μόνο αν αποδείξουμε την οικονομική μας ανωτερότητα. Φυσικά, είναι απόλυτα νόμιμο να κλείνονται αιγιαλοί, να απαγορεύεται η πρόσβαση σε πανέμορφες παραλίες, να σηκώνονται φράχτες εμποδίζοντας την πρόσβαση σε ακτές, εκτός φυσικά αν πληρώσεις την είσοδο στο Χ ξενοδοχείο. Φυσικά, τέλος είναι απόλυτα νόμιμο να δουλεύεις για λιγότερα χρήματα από όσα χρειάζεσαι για να μείνεις μόνο για 2 ή 3 βράδια σε ένα από αυτά τα ξενοδοχεία, Airbnb και κάθε είδους κατάλυμα που αν βρεις κάτι με κάτω από 150 ευρώ τη βραδιά το λες κι ευκαιρία.
Δε θα ηθικολογήσω λέγοντας τι πρέπει να γίνει και πιο θα ήταν το σωστό. Το σωστό σ’ αυτό το σύστημα έχει αποκτήσει αξία λιγότερη κι από μασημένη τσίχλα. Αλλά μεταξύ μας, παιδιά, αν αλήθεια πιστεύουμε πως η πληγή για τον τουρισμό ή για τη φύση είναι ο ελεύθερος κατασκηνωτής κι ο απλός κόσμος που είναι δικαίωμά του να απολαύσει τη θάλασσα χωρίς να πληρώσει φραγκοδίφραγκο, κοιτάμε το δέντρο κι όχι το δάσος που μάλιστα, καίγεται κιόλας. Η φύση καταστρέφεται, όχι από αυτούς που θα στήσουν κάποιες σκηνές ή θα βάλουν τα τροχόσπιτά τους κάπου κοντά στη θάλασσα και δεν πληρώνουν, αλλά από αυτούς που μας επιβάλλουν να πληρώσουμε για τα ίδια πράγματα. Το σύστημά μας, δεν έχει κανέναν καημό να προστατέψει ούτε τις ακτές, ούτε τα δάση μας. Φαίνεται άλλωστε αυτό, φαίνεται η βρομιά του τόπου μας εκεί που δεν υπάρχουν ελεύθεροι κατασκηνωτές κι υπάρχουν οι αξίες αυτού του συστήματος. Ο μεγάλος του καημός είναι να πατάξει οτιδήποτε το εμποδίζει να ρουφήξει κι άλλο χρήμα, τίποτα άλλο. Καμία δυνατότητα γι’ απόλαυση, απλή, χωρίς άγχος.
Μακάρι πάντα όλοι να έχουν χρήματα και να πηγαίνουν τις οικογένειές τους διακοπές -που δε συμβαίνει- και να ξοδεύουν όπου κι όσα θέλει ο καθένας αλλά όταν δε θα έχουμε ή για τους ανθρώπους που θέλουν έναν εναλλακτικό τρόπο διακοπών, γιατί να μην έχουμε διεκδικήσει το δικαίωμα μας να έχουμε ελεύθερη πρόσβαση στη φύση, όπως τόσες και τόσες ευρωπαϊκές χώρες; Μήπως τελικά, αυτός είναι πολιτισμός;
Η φύση ανήκει σ’ όλους, τη χρειάζονται όλοι και ποτέ δεν κοίταξε την οικονομική μας κατάσταση, καλό είναι να το θυμόμαστε αυτό. Κι αν ακόμη θεωρούμε πως ο ελεύθερος κατασκηνωτής κατεβάζει το επίπεδο, αρκεί να πούμε πως στη Σαμοθράκη, τον ναό του ελεύθερου, οι ίδιοι έβαλαν ταμπέλες που απαγορεύουν το αντηλιακό παθαίνοντας εγκαύματα κάθε χρόνο, για να μείνει το νερό καθαρό στις βάθρες. Αυτοί είναι το πρόβλημά μας, ε;
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου