Βία είναι το «αν μ' αγαπάς θα το κάνεις»

«Αγάπη μου, ξέρεις δε θέλω άλλο να το κάνω αυτό, ξεπέρασα τα όριά μου και δε νιώθω άνετα πλέον μ’ αυτή την κατάσταση.» Ένα κούνημα του κεφαλιού από την απέναντι πλευρά κι ένα βλέμμα γεμάτο επιβεβαίωση πως αυτό που μόλις έθεσες είναι δίκαιο κι απολύτως κατανοητό. Παίρνεις, λοιπόν τη βαθιά ανάσα και προχωράς να εξηγήσεις τους λόγους και τις αιτίες που δε θέλεις να κάνεις άλλο κάποια πράγματα ή να υποβάλλεις τον εαυτό σου σε κάποιες δοκιμασίες που σε φθείρουν. Διερευνάς ταυτόχρονα τα απέναντι μάτια και συνεχίζεις να βλέπεις μια επιβεβαίωση και μία κατανόηση· νιώθεις να ηρεμεί το μέσα σου. Κατάφερες να θέσεις τα όριά σου, να μη ζεις άλλο την κατάσταση που σε φθείρει αλλά και να γίνει αποδεκτό το αίτημά σου χωρίς καμία ένταση ή χωρίς να χρειαστεί να δώσεις κάποια μάχη- εντελώς ανώδυνα λοιπόν. Εδώ είναι που λες, να μια ήρεμη στιγμή, και προσπαθείς να την απολαύσεις.

Οι μέρες περνάνε, η ηρεμία παραμένει μέσα σου ώσπου βρίσκεσαι ξαφνικά αντιμέτωπος με την κατάσταση που σε φθείρει και σε στεναχωρεί. Ψάχνεις απεγνωσμένα εκείνα τα μάτια που είδες ότι θα σε προστάτευαν, ή τουλάχιστον θα έδειχναν έναν σεβασμό στα όρια που είχες θέσει. Βλέπεις, όμως, ένα διαφορετικό βλέμμα κι ακούς μια σιγανή φωνή που σού λέει «το ξέρω πως δε σου αρέσει αλλά αν μ’ αγαπάς θα το κάνεις για μένα. Για την αγάπη, μωρό μου, κάνουμε θυσίες.»

Το νιώθεις το μούδιασμα, έρχεται κι η σειρά του αδειάσματος και ξαφνικά στέκεσαι αδύναμος μπροστά σ’ όλη την κατάσταση. Από τη μία συνειδητοποιείς ότι τα όριά σου δεν έγιναν και δε θα γίνουν ποτέ σεβαστά κι από την άλλη γεμίζεις με τύψεις γιατί ξαφνικά πιστεύεις αν απαιτήσεις πιο δυνατά αυτό που ζητάς τότε θ’ αδυνατείς ν’ αποδείξεις πως αγαπάς τον άνθρωπό σου. Η αγάπη θέλει θυσίες κι όχι εγωισμούς, σκέφτεσαι αλλά είναι οι πληγές μου η απόδειξη ότι αγαπάω;

Ξεκάθαρα όχι. Η αγάπη οποιασδήποτε μορφής κι αν είναι, βασίζεται σε αρκετές αξίες, όπως η κατανόηση, ο σεβασμός, η ενσυναίσθηση και η προστασία του ανθρώπου που μάς ενδιαφέρει από το χάσει τον εαυτό του. Όταν, λοιπόν θέτονται κάποια όρια, ακόμα κι αν αυτά ακούγονται παράλογα στ’ αυτιά του άλλου εκφράζεται μια ανάγκη, ένας φόβος, μια ανασφάλεια και βασικό δείγμα μια υγιούς σχέσης είναι η αποδοχή αυτών των ορίων κι η κατανόηση του τι κρύβεται πίσω απ’ αυτά τα όρια. Είμαστε άνθρωποι με ατέλειες και φόβους γι’ αυτό είναι απαραίτητο να δίνεται χρόνος και στήριξη για ν’ αντιμετωπίζουμε καταστάσεις που μάς δημιουργούν ένα στρεσογόνο περιβάλλον αλλά και προστασία ώστε ν’ αποφεύγουμε να έρθουμε σ’ επαφή με όλα αυτά. Το να δημιουργούμε πληγές, να νιώθουμε ντροπή ή ακόμα να δημιουργούμε καινούριους φόβους στην προσπάθειά μας να αποδείξουμε ότι αγαπάμε κάποιον ποδοπατώντας τα όριά μας και τις ανάγκες μας δεν είναι αγάπη, είναι χειραγώγηση.

Μια εντέχνως μελετημένη χειραγώγηση με μια ψευδαίσθηση αγάπης. Σκοπός και αποτέλεσμα αυτής της χειριστικής συμπεριφοράς είναι η τόνωση του εγωισμού κι η απόδειξη της έμμεσης κυριαρχίας αυτού που προβαίνει σ’ αυτές τις πράξεις μέσα από τις τύψεις και την ανασφάλεια που δημιουργείται στον άλλο. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι μια μορφή κρυμμένης ψυχολογικής βίας κι ένα παιχνίδι εξουσίας που δημιουργεί τραύματα, αφού φτιάχνει ένα περιβάλλον ενοχών. Ταυτόχρονα αλλάζει τους ρόλους μετατρέποντας τον θύτη σε θύμα και το πραγματικό θύμα εγκλωβίζεται στο ρόλο του κακού, που όμως του ασκείται πίεση κι από τις δύο κατευθύνσεις, από τον ίδιο του τον εαυτό αλλά κι από τον άλλο. Είναι βία να οδηγείται  κάποιος να χάνει τη δύναμή του και ν’ ανέχεται χωρίς όρια για ν’ αποδείξει ότι αγαπά γιατί μέσω ψυχολογικών εκβιασμών και πιέσεων. Η αγάπη προστατεύει, δεν εκβιάζει, είναι τόσο απλό.

Όσο η μία θέση είναι «αν μ’ αγαπάς θα το κάνεις» και ξεχείλωμα των ορίων που έχουν τεθεί τόσο η άλλη θέση είναι «σ’αγαπάω αλλά αγαπάω και τον εαυτό μου, τον προστατεύω και θέλω να το δεχτείς, αν δεν μπορείς δε θα μπω στη διαδικασία να σού αποδείξω πως σ’ αγαπάω αλλά να σου δείξω η αγάπη έχει χίλιους τρόπους να φανερωθεί, αυτός όμως δεν είναι ένας από αυτούς».

Ήρθε η ώρα να αποβάλλουμε το ενοχικό σύνδρομο και την αγάπη άνευ ορίων. Η αγάπη έχει όρια, η αγάπη έχει σεβασμό, η αγάπη έχει φως οτιδήποτε άλλο απλά χρησιμοποιεί την αγάπη για να κρύψει έναν τεράστιο εγωισμό.