Η τέχνη του να προσαρμόζεσαι εύκολα

Κάθε άνθρωπος σχεδιάζει τη ζωή του στο μέλλον. Άλλες φορές αφορά την ημέρα που ξημερώνει κι άλλες υπάρχει πλάνο πενταετίας. Μπορεί να είσαι ο άνθρωπος που ζει το σήμερα και το αύριο είναι κάπως θολό στο μυαλό σου με σκόρπιες εικόνες, ή εκείνος που έχει τακτοποιήσει σε κουτάκια την παραμικρή λεπτομέρεια για την υπόλοιπη ζωή του. Σε όποια κατηγορία κι αν ανήκεις, πώς αντιδράς όταν προκύπτει ξαφνικά μια αλλαγή σχεδίων;

Είναι κι αυτό μες το πρόγραμμα, αφού στη ζωή δεν πάνε όλα όπως τα προγραμματίζουμε και τα θέλουμε. Μία δεύτερη ακράδαντη αλήθεια είναι ότι τίποτα δεν είναι δεδομένο κι ούτε κρατάει για πάντα. Κρατηθείτε γιατί θα έρθουν κι άλλες φιλοσοφίες παρακάτω. Κρατώντας λοιπόν ως δεδομένα όλα τα παραπάνω, είναι φυσικό επακόλουθο να έρχονται αλλαγές στη ζωή μας και ανατροπή των σταθερών μας. Να αλλάζει το πλάνο, να ανατρέπεται το πρόγραμμα, να προκύπτουν αλλαγές που δεν περιμένεις και να πρέπει να σχεδιάσεις τα πράγματα απ’ την αρχή, με διαφορετικά δεδομένα αυτήν τη φορά.

Καθημερινά πιάνεις τον εαυτό σου να παπαγαλίζει πως όλα είναι τα ίδια και τα ίδια και η ρουτίνα παραμένει σταθερή, αλλά αν κοιτάξεις πιο προσεκτικά θα δεις πόσα πράγματα έχουν αλλάξει πίσω σου. Δεν γίνεται αλλιώς, μιας και η αλλαγή είναι αλληλένδετο συστατικό της ζωής. Ας είμαστε όμως ρεαλιστές, οι αλλαγές δεν είναι πάντα ευπρόσδεκτες. Όσο κι αν διαμαρτύρεσαι για τη συνηθισμένη καθημερινότητα, όταν έρθουν τα πάνω κάτω στην προγραμματισμένη σου ζωή, τότε λίγο κάτι μέσα σου δυσκολεύεται να χωνευτεί.

Απ’ τη μία σκέφτεσαι ότι τώρα έχεις συνηθίσει, ξέρεις τα δεδομένα και τα ζητούμενα που έχεις μπροστά σου, γνωρίζεις ακριβώς τι πρέπει να κάνεις και με ποιον τρόπο να αντιδράσεις. Απ΄την άλλη, η αβεβαιότητα που φέρνει μία αλλαγή κάπως σε τρομάζει. Όταν κάτι έρχεται ξαφνικά και σε ξεβολεύει, δυσκολεύεσαι να το δεχτείς, γιατί πρώτα-πρώτα δεν έχεις αναγνωρίσει την ανάγκη για μία αλλαγή στην καθημερινότητα, στη δουλειά σου ή στα προσωπικά σου. Αυτός είναι και ο λόγος που αρχικά αρνείσαι να δεχτείς τη νέα πραγματικότητα.

Αφού όμως τα ζυγίσεις με καθαρό βλέμμα και πείσεις τον εαυτό σου, ότι τη χρειάζεσαι πραγματικά αυτήν την αλλαγή, τότε περνάς στο επόμενο στάδιο. Να οργανώσεις δηλαδή ένα νέο πλάνο και να το ακολουθήσεις. Πάρε το χρόνο σου και αντί να σκέφτεσαι τι μπορεί να πάει στραβά, αφιέρωσε ικανό χρόνο για να δεις ότι πραγματικά σου αξίζει αυτό που γίνεται. Όταν θα σιγουρευτείς γι’ αυτό που σου συμβαίνει, το να ακολουθήσεις το νέο σου σχέδιο, θα ‘ναι πιο εύκολο απ’ ότι το φανταζόσουν, σχεδόν διασκεδαστικό.

Η αντίσταση που μπορεί να φέρεις στον εαυτό σου για την ανατροπή των σχεδίων σου, στο τέλος βγάζει εσένα χαμένο. Θα έχεις χάσει σίγουρα πολύτιμο χρόνο, για τα αργά σου αντανακλαστικά και μπόλικη δόση ενέργειας στη γκρίνια και στη μίρλα. Οι επιστήμονες αναφέρουν πως για να συντονιστεί μία αλλαγή, να χωνευτεί δηλαδή και να βρει νέο τρόπο δράσης, χρειάζεται όπως χαρακτηριστικά λένε «η επικοινωνία της αλλαγής», είτε προς τον εαυτό σου είτε προς μία ομάδα ανθρώπων. Αυτή η διαδικασία για να αφομοιωθεί, πρέπει να γίνει εφτά φορές. Αυτό συμβαίνει γιατί οι άνθρωποι είμαστε πεισματικά εγωιστές και φέρουμε γερές αντιστάσεις, μέχρι να γίνει το μήνυμα σαφές από τον πομπό στο δέκτη.

Όταν έρχονται αλλαγές στη ζωή μας λοιπόν, υπάρχουν δύο λογής αντιδράσεων. Η μία αντίδραση είναι εκείνου που τα χάνει, απελπίζεται, νευριάζει, θολώνει η κρίση του, βλέπει παντού δυσκολίες και δεν αναζητά τη λύση, Ξενερώνει που δε γίνονται όλα όπως τα ήθελε και τα είχε τακτοποιήσει. Χρειάζεται αρκετός χρόνος για να ξεπεράσει το πρώτο σοκ, να ανασυνταχθεί και να δει τι μπορεί να κάνει με τα νέα δεδομένα, αφήνοντας κάθε πιθανό σενάριο που αφορά όλα εκείνα που μπορούν να πάνε στραβά. Εντάξει, είναι λογικό σε πρώτο χρόνο να επικρατήσει ο αποσυντονισμός, αλλά θέλει γρήγορα αντανακλαστικά για να πάμε παρακάτω όσο πιο ανώδυνα, γρήγορα και αποτελεσματικά γίνεται. Σα διαφήμιση απορρυπαντικού ένα πράγμα.

Η δεύτερη αντίδραση είναι εκείνου του ανθρώπου, που βλέπει την αλλαγή που του ήρθε κατακέφαλα, κάθεται κάτω, ξεπερνάει τη ζαλάδα, παίρνει μία βαθιά ανάσα, σηκώνει τα μανίκια και το ανάστημα του και βγαίνει ξανά στη μάχη. Πολύ παραστατική ήμουν και κατάλαβες ακριβώς σε ποιο είδος μάχης αναφέρομαι. Σ’ αυτήν με τον εαυτό μας. Η δεύτερη περίπτωση επιλέγει να μη χάσει το χρόνο του με όλο αυτό κακό που τον βρήκε, αλλά προσαρμόζει τα σχέδια του για να ανταπεξέλθει καλύτερα αυτήν τη φορά.

Ξέρεις καμία φορά δε γίνεται αυτό που θέλουμε κι έχουμε στο μυαλό μας, γιατί ίσως δεν ήταν το κατάλληλο για ‘μας. Ίσως πιο πέρα περιμένει κάτι καλύτερο, αρκεί να μη σταματήσεις και να φτάσεις ως εκεί. Δεν ήταν αυτό που έπρεπε να γίνει κι έπρεπε να αλλάξει ή ίσως το σχέδιό μας δεν ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσαμε να κάνουμε για τον εαυτό μας.

Υπάρχουν μερικοί άνθρωποι που τους ζηλεύεις γιατί καταφέρνουν τα πράγματα όπως θέλουν, δε σημαίνει όμως ότι πήγαν όλα βάσει του σχεδίου τους. Αν κοιτάξεις καλύτερα θα δεις που είναι έτοιμοι για ό,τι και αν συμβεί, να αλλάξουν πορεία, να αλλάξουν δέρμα σαν να είναι χαμαιλέοντες σε αυτή τη ζωή, για να μην τους κατασπαράξει η ίδια η ομορφιά της. Το πόσο απρόβλεπτη είναι, δηλαδή. Όσο και να προσπαθούμε να την ελέγξουμε, να την προβλέψουμε, να δούμε το μέλλον της, πάντα θα βρίσκει τον τρόπο να μας γοητεύει, με όσα αναπάντεχα φέρνει. Όσο αγαπάς τα όμορφα που σου φέρνει ξαφνικά, άλλο τόσο να αγαπάς και τις αναποδιές. Να γίνεται φίλοι, να αφομοιώνεις τις αλλαγές για να μη σε αφομοιώσουν εκείνες, να βρίσκεις λύσεις, να μη χάνεις το στόχο σου, να βελτιώνεις όμως το σχέδιό σου. Είναι η ικανότητα του να μπορείς να προσαρμόζεσαι, να υποχωρείς, να αλλάζεις, να γίνεσαι καλύτερος.

Η αλλαγή δεν έρχεται κατά πάνω σου γιατί η ζωή είναι άδικη, η μοίρα σου μαύρη και το κάρμα σου κατακερματισμένο. Μην την αντιμετωπίζεις ως απειλή, δοκίμασε να τη δεις ως ευκαιρία. Γίνε περισσότερο ευέλικτος. Να είσαι χαμαιλέοντας, το λιοντάρι των ερπετών, που αλλάζει χρώμα αναλόγως τις συνθήκες. Αυτή η λειτουργία παραλλαγής του βοηθάει ώστε να προσαρμόζει την αντίδρασή του σε σχέση με τα ερεθίσματα που δέχεται. Βοηθάει περισσότερο αν αποδέχεσαι την αλλαγή και είσαι πρόθυμος να βελτιωθείς, παρά να είσαι δυσκίνητος.

«Δεν επιβιώνει το δυνατότερο είδος, ούτε το ευφυέστερο, αλλά το πιο ευπροσάρμοστο στις αλλαγές», έλεγε ο Κάρολος Δαρβίνος και ποιοι είμαστε εμείς να τον αμφισβητήσουμε.