Σου συμβαίνει κάτι δύσκολο, κάτι δυσάρεστο που μέχρι να βρεις το κουράγιο να το αντιμετωπίσεις, θέλεις να το μοιραστείς. Θες όμως να εμπιστευθείς κάποιον, που δε θα σου μιλήσει για το πόσο δυνατός είσαι και τι καλά που θα τα καταφέρεις για ακόμα μία φορά. Θέλεις απλώς να σε ακούσει. Εξάλλου τις περισσότερες φορές μοιράζεσαι τις στενοχώριες, χωρίς να περιμένεις κάτι. Ίσως ξέρεις ήδη πώς να το αντιμετωπίσεις, θέλεις μόνο κάποιον να γίνει ακροατής της ανησυχίας σου. Δε θες να ακούσεις όλα εκείνα που λένε ότι «στο τέλος, θα πάνε όλα καλά» κι ότι «όλα για κάποιο λόγο γίνονται», αν ήθελες αυτό, θα άκουγες Οικονομόπουλο.
Όλες αυτές οι σκέψεις προκύπτουν απ’ την πίεση που δεχόμαστε κάποιες φορές για να είμαστε παντού και μόνιμα χαρούμενοι, σχεδόν αναγκαστικά δηλαδή. Και δεν τα λέω εγώ τώρα, τα έχει πει πρώτη η ψυχοθεραπεύτρια Whitney Goodman μέσω Instagram, όπου καθιερώθηκε ο όρος «τοξική θετικότητα». Κι όμως υπήρξε άνθρωπος, ειδικά στη συγκεκριμένη πλατφόρμα, που τόλμησε να βάλει αυτές τις δύο αντικρουόμενες λέξεις δίπλα-δίπλα. Με οξύμωρο θράσος, τοποθετεί πριν τη θετικότητα τον επιθετικό προσδιορισμό τοξική. Μπερδεύτηκες; Θα σου εξηγήσω.
Είναι το συναίσθημα που νιώθεις τύψεις, επειδή είσαι κατσουφιασμένος. Μπορεί να μην έχει γίνει κάτι φοβερά δύσκολο ή μη αντιμετωπίσιμο, σε γενικές γραμμές να κυλούν όλα καλά στη ζωή σου κι εσύ να νιώθεις περίεργα κι άσχημα. Προσπαθείς συνεχώς να είσαι ευδιάθετος και αισιόδοξος κι όταν δεν τα καταφέρνεις, απογοητεύεσαι, ρίχνοντας την προσοχή σου μόνο στα θετικά, για να μη σε πάρει από κάτω. Αν δεν κατάλαβες ακόμα για τι ακριβώς μιλάω θα σου πω ότι η τοξική θετικότητα, θέλει να διατηρούμε θετική στάση και αισιόδοξη αντιμετώπιση των πραγμάτων, ως μονόδρομο σε τούτη τη ζωή. Να επικεντρωνόμαστε μόνο στα θετικά και στα όμορφα που μας συμβαίνουν, να παραγκωνίζουμε τη μαυρίλα που υπάρχει γύρω μας και να διώχνουμε οτιδήποτε άλλο μπορεί να μας προκαλέσει αρνητικά συναισθήματα.
Μην ξεχνάμε όμως, πως όλα τα συναισθήματα είναι αποδεκτά. Οι δυσκολίες είναι αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής και τις χρειαζόμαστε. Μη φοβάσαι, είναι ωραίο να έχεις ισορροπία σε θετικά κι αρνητικά συναισθήματα. Έτσι κι αλλιώς ποτέ δεν είναι όλα λευκά και λαμπερά, υπάρχουν και τα σκούρα, τα μαύρα, σαν τα πλυντήρια που βάζουμε ένα πράγμα. Βέβαια και να θες να ησυχάσεις, δεν μπορείς. Τα social media τσιρίζουν για «θετικά vibes μόνο», «η ζωή είναι ωραία», «να σκέφτεσαι θετικά» και «να είσαι πάντα ο εαυτός σου». Καλά που μου το θυμίζουν συχνά δηλαδή, γιατί θέλω που και που να ‘μαι η Beyonc, αλλά επανέρχομαι με ένα γρήγορο scroll down στην αρχική μου σελίδα.
Εντάξει σοβαρεύομαι και θα ομολογήσω ότι σε πρώτη ανάγνωση φαίνεται ιδιαίτερα γοητευτική ιδέα όλη αυτή η αισιόδοξη ματιά, όμως όταν μιλάμε για ανθρώπους και συναισθήματα, που δεν έχουν διακόπτες και κουμπιά, τα πράγματα περιπλέκονται. Δεν μπορείς να αγνοήσεις τα αρνητικά συναισθήματα. Αν ήταν ασήμαντη, η λύπη, η οργή, η στενοχώρια, ο θρήνος δε θα καταλαβαίναμε τη δύναμη της χαράς, του ενθουσιασμού, της επιτυχίας, της γέννησης. Όταν καταπιέζεις ένα αρνητικό συναίσθημα, ταυτόχρονα καταπιέζεις κι ένα θετικό, αυτά πάνε μαζί και δε χωρίζονται. Είσαι άνθρωπος και βιώνεις όλη τη γκάμα των συναισθημάτων. Δεν μπορείς να τα διαχωρίσεις, ούτε να επιλέξεις τί θα αισθανθείς.
Εκείνοι που προσπαθούν να μεταφέρουν αυτήν τη μέθοδο-ελπίζω κι εύχομαι-έχουν καλό σκοπό. Προσπαθώντας να ανακουφίσουν εκείνον που βρίσκεται σε δύσκολη θέση, περνούν αισιόδοξα και θετικά μηνύματα, υποβαθμίζουν όμως ταυτόχρονα τη σημαντικότητα της κατάστασης. Προσπαθούν να μεταφέρουν ότι δε συμβαίνει και τίποτα τρομερό, αλλά αυτόματα ακυρώνουν την κατάσταση και το αρνητικό, το δύσκολο συναίσθημα γι’ εκείνον που το βιώνει.
Απ’ την άλλη εσύ που βρίσκεσαι στη δύσκολη θέση, αν δεν εκφράσεις τα συναισθήματά σου, όσο άσχημα κι αν είναι, αν δεν τα βιώσεις, αν δεν τα ακούσεις, δε τα αναγνωρίσεις, δε τα δεχτείς, πώς θα τα ξεπεράσεις; Ρωτάω όσο πιο ήρεμα μπορώ και απευθύνομαι και σε ‘σας που αρνείστε συγκεκριμένες συζητήσεις και τις πετάτε βιαστικά κι άγαρμπα κάτω απ’ τον ουρανίσκο σας και σε ‘σας που δεν ακούτε τον άλλον για να μπείτε στη θέση του, αλλά για να δώσετε λύσεις και συμβουλές. Ο ακροατής χρειάζεται για να συμπαρασταθεί, να αναγνωρίσει κι εκείνος, μαζί με τον παθόντα τα επίπονα συναισθήματα, να δοθεί η αξία που τους αρμόζει, ώστε σιγά-σιγά να ελαχιστοποιούνται. Αν αγνοήσεις τις δυσκολίες, είναι βέβαιο πως θα τις βρεις μπροστά σου μεγαλύτερες και σπουδαιότερες. Ωραία τα ινσταγκραμικά αποφθέγματα, αλλά δε λειτουργούν πάντα, ψαγμένες οι θετικές φιλοσοφίες που αναβιώνουν στην εποχή των social media, αλλά ρεαλιστικά δεν μπορείς κάθε μέρα να έχεις διάθεση, έμπνευση και κίνητρο για μία κεφάτη ζωή βγαλμένη από καλογυρισμένη διαφήμιση.
Δεν μπορείς, επίσης να καταναγκάσεις κάποιον να σκέφτεται θετικά, να νιώθει όμορφα. Μπορείς όμως να του ανοίξεις το δρόμο, να του δημιουργήσεις τις συνθήκες, να αφήσεις χώρο για τις αισιόδοξες σκέψεις, αλλά όχι να τον σύρεις προς τη θετικότητα. Τις πιο πολλές φορές το μόνο που επιτυγχάνεται είναι ένα μόνιμο άγχος για να διατηρείται η χαρά, το χαμόγελο και η ηρεμία στην καθημερινότητα, χωρίς αυτό να πηγάζει από μέσα.
Δεν υπάρχει μοναδική και άμεση λύση για κάθε πρόβλημα, το θετικό και αρνητικό πρόσημο μπλέκονται συνεχώς για να δίνουν συνέχεια σ’ αυτό που λέγεται ζωή. Μην εγκλωβίζεσαι σε θεωρήματα κι αποδείξεις, φτιάξε τους προσωπικούς σου κανόνες και να θυμάσαι πως είναι οκ να μην είσαι συνέχεια θετικός, ακόμα κι αν τίποτα κακό δε συμβαίνει.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου