Είναι λογικό, είναι επιστημονικά αποδεκτό, μη νιώθεις τύψεις, μη θεωρείς ότι είναι πρόβλημα γιατί είναι οκ να έχεις ανάμεικτα συναισθήματα. Μπορεί να χαίρεσαι και να λυπάσαι ταυτόχρονα για το ίδιο πράγμα, την ίδια συνθήκη, το ίδιο άτομο και δύο ανταγωνιστικά μεταξύ τους συναισθήματα να συνυπάρχουν. Αυτό συμβαίνει επειδή γνώρισες ένα νέο πρόσωπο, ήρθες αντιμέτωπος με μία νέα κατάσταση και ήρθαν κατά πάνω σου νέες πληροφορίες προς επεξεργασία.
Για παράδειγμα βγαίνεις ραντεβού, γνωρίζεις ένα νέο πρόσωπο που σ’ ενδιαφέρει ερωτικά, επικοινωνείς μαζί του, αλλά δεν έχεις μία ξεκάθαρη εικόνα. Είναι απολύτως λογικό γιατί έχεις εντελώς καινούρια δεδομένα που καλείσαι να επεξεργαστείς και να πάρεις μiα απόφαση χωρίς ακόμα να έχεις ένα ξεκάθαρο συναίσθημα. Δεν είσαι σίγουρος, αμφιβάλλεις, εξετάζεις την περίπτωση από όλες τις πλευρές, τη μία στιγμή νιώθεις έλξη και την άλλη απομάκρυνση. Είναι μία εύλογη διαδικασία που θα περάσεις μέχρι να καταλήξεις σ’ αυτό το πιο ξεκάθαρο συναίσθημα που εν τέλει θα είναι και το πιο λειτουργικό για σένα.
Ο ψυχολόγος Robert Plutchik εξηγεί αυτή την ιδέα κάνοντας μια αναλογία μεταξύ της αντίληψης του χρώματος και των συναισθημάτων. Υπάρχουν κάποια βασικά συναισθήματα όπως και χρώματα: το κόκκινο, το μπλε και το κίτρινο. Τα δευτερεύοντα χρώματα είναι το μοβ, το πορτοκαλί και το πράσινο, τα οποία προκύπτουν από την ανάμειξη δύο βασικών χρωμάτων, καθώς κι εκατομμύρια ακόμα χρώματα αν χρησιμοποιηθούν διαφορετικές εντάσεις των βασικών. Καταλήγει στο συμπέρασμα πως ούτε τα χρώματα ούτε τα συναισθήματα είναι ξεκάθαρες οριοθετημένες κατηγορίες. Με την ανάμειξη δύο ή περισσότερων συναισθημάτων, σε διαφορετικά επίπεδα έντασης, είναι δυνατό να δημιουργηθούν αμέτρητοι όροι που αντιπροσωπεύουν τη γλώσσα των συναισθημάτων.
Τελικά όμως ποιο είναι το συναίσθημα που επικρατεί; Το συναίσθημα που έχει προτεραιότητα κι επηρεάζει τη συμπεριφορά μας είναι το πιο δυνατό, αυτό που κυριαρχεί εν τέλει. Φτάνεις εκεί μέσω μίας περίπλοκης διαδικασίας. Πρώτα αναγνωρίζεις τα συναισθήματα που βιώνεις, παραδέχεσαι την ύπαρξή τους και καταγράφεις ποιο είναι τελικά πιο έντονο μέσα σου, μέσω της παρατήρησης. Τι συμβαίνει στον εαυτό σου και πώς αντιδρούν οι γύρω σου όταν φέρεις το ένα συναίσθημα και τι γίνεται όταν φέρεις το ακριβώς αντίθετό του;
Μέχρι να φτάσεις εκεί βέβαια αιωρείσαι από το ένα συναίσθημα στο άλλο και στα δύο ταυτόχρονα κι αυτό είναι τόσο μπερδεμένο όσο ακούγεται. Μερικοί άνθρωποι πιστεύουν ότι πρέπει και μπορούν να έχουν μόνο ένα συναίσθημα, είτε θετικό είτε αρνητικό. Μπορούν δηλαδή ή μόνο να συμπαθούν ή να αντιπαθούν κάποιον. Οι άνθρωποι όμως είμαστε πολύπλοκα όντα, δεν είμαστε τόσο απλοί και συνηθίζουμε να χρησιμοποιούμε περισσότερες από μία πληροφορίες για όσα εν τέλει αισθανόμαστε και μας επηρεάζουν. Τα ανάμεικτα συναισθήματα αντικατοπτρίζουν πόσο ώριμοι είμαστε για να αναγνωρίζουμε τις αντικρουόμενες πτυχές του να είμαστε άνθρωποι.
Η νοσταλγία είναι ένα χαρακτηριστικό παράδειγμα, ένα μείγμα από συστατικά της ευχαρίστησης για κάτι που έζησες και του πόνου γι’ αυτό που έχει φύγει οριστικά. Μια στιγμή ανάμεικτων συναισθημάτων είναι αυτή της αποφοίτησης. Από τη μία είναι η χαρά για όσα βίωσες και κατάφερες και απ’ την άλλη είναι το άγχος κι η αγωνία για όσα θα έρθουν και το νέο κύκλο που ανοίγει. Όπως και σ’ ‘εναν χωρισμό, μπορεί να νιώθεις θυμό, παράλληλα μ’ ευγνωμοσύνη Δε σου συμβαίνει κάτι περίεργο που πρέπει να το κοιτάξεις. Μπορείς τη μία μέρα να βρίζεις και την άλλη να σου λείπει, δε βλέπω πού είναι το πρόβλημα σε αυτό.
Ας πούμε επίσης ότι λατρεύεις και μισείς την ετοιμολογία του συντρόφου σου. Σε γοητεύει όταν το βλέπεις αυτό στη δουλειά του, στις παρέες του, στις δύσκολες κι άβολες στιγμές. Δεν το αντέχεις όμως όταν αυτό το κάνει στις μεταξύ σας συζητήσεις- είναι λογικό μη σου κάνει εντύπωση. Παίρνεις προαγωγή κι είσαι ιδιαίτερα χαρούμενος, γιατί ανταμείφθηκαν οι κόποι σου, εξελίσσεσαι, παίρνεις περισσότερα χρήματα, έχεις όμως και περισσότερες ευθύνες, αρμοδιότητες, ώρες γραφείου. Αυτή η νέα συνθήκη από τη μια σου προκαλεί χαρά, ικανοποίηση κι από την άλλη άγχος και στρες.
Σε φιλικό επίπεδο μπορεί επίσης να βρεθείς αντιμέτωπος με στιγμές που σου δημιουργούν ανάμεικτα συναισθήματα κι είναι οκ αυτό. Θαυμάζεις την ευγενική φυσιογνωμία του κολλητού σου και το πόσο αγαπητός, γενναιόδωρος και φροντιστικός είναι με όλους γύρω του, αλλά ταυτόχρονα ζηλεύεις όταν δεν είσαι εσύ ο αποδέκτης αυτών και προσελκύει εκείνος όλη την προσοχή. Είναι απολύτως θεμιτό, αλλά χρειάζεται να αναζητήσεις μία λύση για τις τύψεις που νιώθεις, γιατί αφενός δε γίνεται οι φίλοι μας να μη μιλάνε σε άλλο άνθρωπο. Οπότε ξανά το κλειδί είναι στα δικά σου χέρια και μην πέσεις στην παγίδα να αλλάξει ο άλλος κάτι. Εσύ είναι καλό να το παραδεχθείς και ν’ αναγνωρίσεις τα δικά σου συναισθήματα και να τα απενοχοποιήσεις.
Βέβαια να πούμε και το θετικό που προκύπτει από τις έρευνες σχετικά με την ικανότητα των ανθρώπων να βιώνουν αρνητικά συναισθήματα παράλληλα με θετικά, είναι ότι δίνεται η δυνατότητα στα άτομα να βρεθεί κάτι θετικό σε στρεσογόνους καταστάσεις . Για παράδειγμα, όταν βιώνετε την απώλεια ενός αγαπημένου προσώπου, το να επιτρέπετε να βιώνουν θετικές αναμνήσεις μαζί με τη θλίψη, θα μπορούσε ενδεχομένως να οδηγήσει σε μια πιο υγιή μορφή πένθους. Με άλλα λόγια, το να συνοδεύεις το καλό μπροστά σε κάτι κακό, μπορεί να είναι το κλειδί για καλύτερη αντιμετώπιση της απώλειας. Μπορεί ίσως όχι άμεσα, αλλά σταδιακά σίγουρα βοηθάει.
Είναι καλό να θυμόμαστε πως οι άνθρωποι είμαστε από τη φύση μας αμφιθυμικά όντα κι αρκετά απρόβλεπτοι, με τα συναισθήματά μας να εξαρτώνται κάθε φορά όχι από τις πραγματικές συνθήκες, αλλά από εκείνες που κατασκευάζουμε στο μυαλό μας. Ανάλογα με το πώς νοηματοδοτούμε μια κατάσταση, αναλόγως πηγαίνουν και τα συναισθήματά μας. Αυτό που μας προκαλεί τα αντιθετικά συναισθήματα είναι ότι κάθε φορά αυτό το νόημα που δίνουμε μπορεί ν’ αλλάζει. Αυτή είναι μια διαπίστωση που περιμένουμε να κάνουν κι οι άλλοι για μας, όταν τους φαίνεται ότι κάποιος αλλάζει γνώμη, ουσιαστικά φωτίζει διαφορετική πλευρά της ιστορίας, παρέα έρχονται οι σκέψεις κι ακολουθούν τα συναισθήματα. Αν για παράδειγμα ήταν μια δύσκολη μέρα στη δουλειά και το βράδυ γκρινιάζεις μέχρι και για το χρώμα του γραφείου σου, δε σημαίνει ότι την επόμενη μέρα που ο εργοδότης σού έδωσε συγχαρητήρια για το νέο πρότζεκτ, δεν μπορείς να λες ότι κάνεις τη δουλειά που αγαπάς κι όλα είναι τέλεια.
Κάθε φορά που ανοίγεις ένα κουτί με γλυκά ενώ κάνεις διατροφή κι έχει μέσα αυγά, κάθε φορά που αποχωρίζεσαι ένα φίλο για να ζήσει σε άλλη πόλη αυτό που ονειρεύεται, κάθε φορά που μαθαίνεις ότι σε κεράτωσε, κάθε φορά που παθαίνεις λάστιχο και σταματά να σε βοηθήσει μια πολύ γοητευτική προσωπικότητα, κάθε φορά που κάνεις κάτι που φοβάσαι πολύ, κάθε φορά που κλείνει ένας κύκλος στη ζωή σου για να ανοίξει ένας άλλος, είναι οκ να έχεις ανάμεικτα συναισθήματα, μην πανικοβάλλεσαι και δώσε χώρο στον εαυτό σου να σου πει τι τελικά υπερισχύει.
Θέλουμε και τη δική σου άποψη!
Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!
Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!
Συντάκτης: Ελεάννα Μαυροπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
