Ρε παιδιά πείτε μου, τι είναι αυτό που δεν μπορείτε να αντέξετε για κανένα λόγο και με κανέναν τρόπο στους ανθρώπους; Δε θέλω βιαστικές απαντήσεις κι επιπόλαιες σκέψεις. Ξέρω πως θα πέσουν πολλές προτάσεις στο τραπέζι, αλλά νομίζω κοινός παρανομαστής όλων, είναι η μιζέρια.
Διαχωρίζω τη μιζέρια απ’τη γκρίνια. Δεν είναι συνήθως ίδια τα κίνητρα. Διαχωρίζω απ’τα παράπονα. Δεν είναι ίδιος ο τρόπος που εκφράζεται. Διαχωρίζω τη μιζέρια απ’την κρεβατομουρμούρα. Εδώ υπάρχει τρόπος αντιμετώπισης, άμεσος ύπνος ή αποτελεσματικά φιλιά.
Ας δούμε όμως τι είναι τελικά η μιζέρια στους ανθρώπους και γιατί ενοχλεί τόσο φοβερά και μη αντιμετωπίσιμα. Συνήθως ο μίζερος άνθρωπος, αν χαρακτηριστεί έτσι από κάποιον άλλον, δε θα το δεχτεί, γιατί δεν το καταλαβαίνει, απλά έτσι έχει μάθει να ζει. Συνδέεται άμεσα με την απαισιοδοξία και μάλιστα στα πιο ψυχρά σκοτάδια της, σε συνδυασμό με μία βαθιά αρνητικότητα, προς όλες τις πιθανές κατευθύνσεις. Απ’ το πρωί που ξυπνά, σκέφτεται εκείνα που μπορεί να του πάνε στραβά. Αν βρέχει, για το μουρμούρισμά του θα φταίει το μποτιλιάρισμα στους δρόμους, αν έχει λιακάδα, θα φταίει που πρέπει να πάει για δουλειά κι όχι βόλτα στη θάλασσα. Δε βγάζεις άκρη ποτέ. Με την παραμικρή αναποδιά, μαυρίζουν όλα, δεν υπάρχει τίποτα θετικό, εστιάζει μόνο στα αρνητικά και δε δυσκολεύεται να μετατρέψει κάθε τι καλό, σε μαύρο κι άραχνο.
Ο ψυχικά μίζερος έχει το ταλέντο να βρίσκει ένα πρόβλημα σε κάθε λύση, αφού τον διακατέχει το ανίατο αίσθημα του ανικανοποίητου. Γι’ αυτό το λόγο η ζωή του μοιάζει με καθημερινό βασανιστήριο. Είτε γελάει είτε κλαίει, νιώθει το ίδιο, ότι πάντα κάτι του λείπει, δεν είναι ευχαριστημένος με τίποτα. Δεν μπορεί να βρει ηρεμία πουθενά κι αν τη βρει και πετύχει όσα θέλει, θα βρει τρόπο να την καταστρέψει. Σαν να μη θέλει να νιώθει ευτυχισμένος και χορτασμένος από συναισθήματα και στιγμές.
Και άντε εκείνος έχει κάνει αυτήν την επιλογή στη ζωή του, οι άλλοι γύρω του τι χρωστάνε; Να το πληρώσουν, να ξεμπερδεύουμε. Αλλά αυτός ο λογαριασμός μένει για πάντα ανοιχτός, δεν εξοφλείται με τίποτα, γιατί η μιζέρια είναι ανεξάντλητη πηγή. Και ξέρεις στο γκρινιάρη, όταν του κάνεις τα χατίρια, θα κατεβάσει ταχύτητες και θα κατευνάσει τα πλήθη. Ο μίζερος δε σταματάει πουθενά. Είναι αρκετά ψυχοφθόρο, να προσπαθείς για κάποιον και να μην μπορείς να τον ευχαριστήσεις με τίποτα, να μην τον δεις ποτέ ικανοποιημένο με όσα έχει. Και φυσικά δεν φταίει εκείνος γι ‘ αυτό.
Φταίνε όλα τα υπόλοιπα, η τύχη η ξελογιάστρα, τα άστρα, τα ζώδια, μη βάλω μέσα τη Σελήνη και τον ανάδρομο Ερμή και το χοντρύνω. Φταίει το timing, η μαμά που δεν του έφερνε σοκολάτες στο σχολείο, φταίει η κοινωνία η άδικη, το κράτος και ο αέρας που αναπνέουμε, γιατί κάποιες φορές είναι πολύ λίγος και κάποιες άλλες μας περισσεύει. Ούτε εκείνος δεν ξέρει τι θέλει, στην πραγματικότητα. Πάντα κάτι πρέπει να φταίει, αλλιώς δεν έχει αντικείμενο απασχόλησης η σκέψη του.
Η μιζέρια δεν είναι απλώς ένα χαρακτηριστικό, αλλά στάση ζωής, είναι ο τρόπος που αντιμετωπίζει τις καταστάσεις και διαχειρίζεται τις εξελίξεις της ζωής του. Ο χρόνος κυλάει μέσα στα χέρια του, περιμένοντας κάτι που το έχει βαφτίσει ευτυχία κι εκείνη δεν έρχεται ποτέ. Πατά συνεχώς αναβολή και μεταθέτει την ευτυχία του γι’ αργότερα. Στην πραγματικότητα όμως, είναι δύσκολο να ορίσει την ευτυχία του και να την αποδεχτεί. Είναι συχνό φαινόμενο το να ζει μέσα απ’το παρελθόν. Μπορεί μία κατάσταση, τη στιγμή που τη βιώνει να μην τον ευχαριστεί, αλλά αργότερα, όταν αποτελεί παρελθόν, φαντάζει ιδανικό στο μάτια του, το θεοποιεί, ζει εκεί ξανά και κλαψουρίζει για το δυσοίωνο παρόν του. Το παρόν που χάνει τη νοστιμιά και την αίγλη του, αφού δεν τολμά, δε δοκιμάζει, δε βγαίνει απ’ τη ζώνη ασφαλείας του, δε ρισκάρει και σε κάθε πρόκληση απαντά αρνητικά, κοφτά και μη διαπραγματεύσιμα. Μα το πιο σημαντικό είναι ότι δεν μπορεί να χαρεί με τα απλά, καθημερινά πράγματα. Κι αυτό είναι μεγάλο βάσανο!
Μπορείς να αναγνωρίσεις εκείνον που έχει επιλέξει τη μιζέρια στη ζωή του, απ’ το πόσο εύκολα τσαντίζεται και τσακώνεται με κάποιον. Είναι λογικό βέβαια, όταν δε σου αρέσει τίποτα και σου φταίνε τα πάντα, να βρίσκεις με χαρακτηριστική ευκολία αφορμή για τσακωμό. Στην ουσία ενδιαφέρεται πιο πολύ για τον εαυτό του, παρά για τους άλλους, γιατί εκείνος έχει αρκετά και σημαντικά προβλήματα, χειρότερα από κάθε άλλον.
Το καλύτερο δώρο που μπορείς να του προσφέρεις είναι να μοιραστείς μαζί του το δράμα και τον αρνητισμό σου, θα πωρωθεί, θα ανακυκλώσει κάθε αρνητικό συναίσθημα, αλλά βέβαια τίποτα δεν ξεπερνά το δικό του Γολγοθά. Δεν απορεί κανείς όταν ο ψυχικά μίζερος άνθρωπος, δεν είναι παρών στις χαρές και στις γιορτές.
Δεν υπάρχει αντίδοτο κι αν ρωτήσεις έναν τέτοιον άνθρωπο, δε θέλει να τον ενοχλήσεις από εκεί, θέλει να βυθίζεται στη μιζέρια του. Προτιμά το δρόμο της αυτολύπησης, που τραβά παράλληλα με εκείνον της χαμηλής αυτοεκτίμησης. Τη μιζέρια την επιλέγεις, ζεις μαζί της και στο τέλος καταλήγεις σκλάβος της.
Το να είσαι μίζερος στον κόσμο μας είναι η πιο εύκολη επιλογή. Το να είσαι ένας άνθρωπος, που εμπνέει, μοιράζει όμορφα λόγια και θετικά συναισθήματα, μέσα στον αρνητισμό του πλήθους, είναι δύσκολο. Και τώρα διάλεξε, σε ποια μεριά θες να βρίσκεσαι;
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου