Όλοι έχουν μία πρόχειρη συμβουλή για το πώς να μπλοκάρεις ένα συναίσθημα, πώς να ξεπεράσεις και να καταπίεσεις όσα νιώθεις. Σου λένε με χαρακτηριστική άνεση να μη δώσεις σημασία και να πας παρακάτω, διαλέγοντας τον ανώδυνο μεν, αλλά εύκολο δρόμο. Γιατί κανείς όμως δε μας μαθαίνει πώς να δουλέψουμε και να διαχειριστούμε τα συναισθήματά μας, αντί να τα προσπεράσουμε βιαστικά; Γιατί κανείς δε μας δείχνει πως το θέμα είναι να ξέρουμε να εκφραζόμαστε σωστά, όχι να νιώθουμε τα σωστά;
Ας συμφωνήσουμε πως δεν μπορείς να αποφεύγεις μόνο τα αρνητικά συναισθήματα, αν πιέζεις τα άσχημα, αυτόματα καταπιέζονται και τα καλά συναισθήματα, καθώς έχουν μία κοινή πηγή, δε διαχωρίζονται, όσο κι αν εμείς οι άνθρωποι επιμένουμε σ’ αυτό. Φτάνοντας λοιπόν μπροστά από μία κατάσταση η οποία σου προκαλεί έντονα συναισθήματα που όμως δεν τα κάλεσες εσύ και προσπαθείς να υποτιμήσεις τη δύναμή τους, αυτό που καταφέρνεις τελικά είναι να πατάς γκάζι και φρένο παράλληλα, δημιουργώντας μία συσσωρευμένη εσωτερική πίεση, χωρίς κανένα αποτέλεσμα. Όσο προσπαθείς να αγνοήσεις αυτό που σου συμβαίνει κι επιμένεις πως ο έρωτας που γεννήθηκε μέσα σου δεν είναι τόσο έντονος, τόσο εκείνος φουντώνει και σε καίει. Μπορεί για οποιοδήποτε λόγο να μην το θέλεις, όμως σου έχω νέα: ο έρωτας δε σε ρωτάει πότε και από που θα έρθει- πάλι καλά δηλαδή.
Μη σε πιάνει μανία να ελέγχεις τα πάντα, γιατί καταβάθος αρνείσαι να αφεθείς σε αυτό που σου συμβαίνει, επειδή δεν ήταν δική σου επιλογή. Αγνοείς επιδεικτικά όσα νιώθεις, αλλά τελικά δεν μπορείς να ελέγξεις τα πάντα σε αυτή τη ζωή, τουλάχιστον όχι τα συναισθήματα. Κανείς δεν μπόρεσε να δώσει ραντεβού με τον έρωτα, ούτε όμως και να κοροϊδέψει την απογοήτευση. Υπάρχει δικαιοσύνη, ό,τι ισχύει για τα όμορφα ισχύει και για τα δύσκολα.
Μπορεί εσύ να προσποιείσαι ότι ο δεσμός σας δεν είναι τόσο ισχυρός, ότι μπορείς να προσπεράσεις, ότι δε σου χρειάζεται, παράλληλα όμως το τοποθετείς στο μυαλό σου σε κάτι που είναι πολύ μακρινό, άπιαστο και δεν έχει θέση στη δική σου ζωή. Όσο μέσα σου φωνάζεις «όχι» και «μη», ασυνείδητα γουστάρεις ακόμη περισσότερο. Μπορεί για λίγο να σε ξεγελάς, ότι δεν είναι δα και κάτι τόσο φοβερό και να κερδίζεις χρόνο, αλλά δεν αργεί η πικρή διαπίστωση πως δεν μπορείς να πειθαρχήσεις τα συναισθήματά σου. Μπορείς να κάνεις ό,τι θες με τις πράξεις σου, αλλά όχι με το πώς θα τις βιώνεις.
Προσπαθείς να αποφύγεις τη φουρτούνα που σου φέρνει αυτός ο άνθρωπος, αγωνιάς να βγεις νικητής κάθε μέρα και αντί τελικά να τον αγνοείς, του δίνεις όλο και περισσότερη σημασία, προσοχή, χρόνο κι ενέργεια. Τα συναισθήματα δυναμώνουν, σχεδόν σε πνίγουν. Δε δέχεσαι την ήττα από τον ίδιο σου τον εαυτό και ψάχνεις ελκυστικούς τρόπους για να διαπραγματευτείς όσα έχασες. Δε θες να σε νικήσει, ο δεσμός δυναμώνει και το κουβάρι μπλέκεται. Δεν μπορείς να αποφύγεις πια αυτόν τον άνθρωπο, παρακαλάς πλέον όλη αυτήν την προσπάθεια να την είχες κάνει για το δικό σας καλό, τουλάχιστον θα το ζούσατε, θα ξεθύμανε και θα έφευγε. Τώρα είναι καταδικασμένο να μείνει, μέχρι να παραδοθείς. Ο καιρός προχωρά και όσα σας ενώνουν είναι πιο πολλά, από εκείνα που σας χωρίζουν. Αρχίζεις δειλά-δειλά να το παραδέχεσαι, στον εαυτό σου για αρχή.
Ήσουν απόλυτος ότι θα περάσει, δίχως να αφήσει σημάδι, θα αντισταθείς στην ορμή του, νόμιζες θα ήταν εύκολο να τον κοιτάζεις χωρίς να μπλεχτούν οι γραμμές σας. Αθόρυβα και αποτελεσματικά σε παρέσυρε στον τρελό ρυθμό των συναισθημάτων κι εσύ καταλήγεις να το ζεις πιο φωναχτά άπ’ όσο θα ήθελες, ξεσπώντας όλη την πίεση για να μην νιώσεις, να προστατευτείς.
Πίσω απ’ όλο αυτό κρύβεται η επιθυμία σου να μη φανείς ακυβέρνητος και αδύναμος στα μάτια του άλλου, θέλεις να μοιάζεις ήρεμος και ανεπηρέαστος ανεξάρτητα απ’ αυτό που συμβαίνει μέσα σου. Για μία στιγμή σκέφτεσαι πως όσο αριστοτεχνικά αποφεύγεις όλα τα άσχημα που μπορεί να σου φέρει αυτή η συνάντηση, χάνεις και όσα καλά μπορεί να προκύψουν. Αυτή η καταστολή των συναισθημάτων ενεργοποιεί δημιουργικές τακτικές στο σώμα μας προκειμένου να αντιμετωπίσει την καταπιεσμένη έκφρασή τους. Δεν είναι καθόλου παράξενο λοιπόν που παρουσιάζονται συμπτώματα άγχους, κατάθλιψης και συναισθηματικού στρες καθώς εμποδίζεται πολλές φορές και η αναπνοή. Το μυαλό όταν του δίνουμε την οδηγία να καταπιέσει τη ροή των συναισθημάτων, επειδή αυτά συγκρούονται μέσα μας, πιέζει όλο μας τον οργανισμό με αποτέλεσμα την ψυχική δυσφορία, πονοκέφαλο, αϋπνία και διαταραχή στο ανοσοποιητικό σύστημα.
Συνηθίσαμε να ζούμε κάπως μηχανικά στην προσπάθεια να μη χάσουμε το ρυθμό της ζωής, τα συναισθήματα παίρνουν τη θέση του κυβερνήτη αυτής κι εμείς δεν προλαβαίνουμε να συνειδητοποιήσουμε τη δύναμη τους. Αν και μερικές φορές το μόνο που χρειάζεται είναι να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη όσων νιώθουμε κι ένα βήμα παρακάτω, να αποδεχτούμε ότι δε βρίσκονται στο δικό μας συνειδητό έλεγχο. Δε τα βγάζω από το μυαλό μου όλα αυτά, οι βασικές αρχές της βιολογίας και ανατομίας εξηγούν πως είναι ανθρωπίνως αδύνατο να διακόψουμε τη δημιουργία συναισθημάτων, αφού αυτά προέρχονται από το μεσαίο τμήμα του εγκεφάλου μας που δεν περιέχει σε μεγάλο βαθμό τη συνείδηση.
Προτείνεται λοιπόν, να αντικατασταθεί η προσπάθεια να καταπιέσεις όσα νιώθεις, με επιχείρηση απελευθέρωσης, να μην ποινικοποιούνται τα συναισθήματα και να θεωρηθούν φυσιολογικά. Εξάλλου ποιος μπορεί να ορίσει τι είναι ή όχι λογικό να νιώσει κανείς; Υιοθέτησε ορισμένες δεξιότητες, ώστε να μπορείς να εκφράζεσαι με υγιείς και όχι καταστροφικούς τρόπους. Το κλειδί βρίσκεται όταν αρχίσει να καλλιεργείται η ενσυναίσθηση προς τον ίδιο μας τον εαυτό, βιώνοντας όλα τα συναισθήματα και αφήνοντας ανοιχτή την δίοδο να γλιστρήσουν και να φύγουν.
Το να αποφεύγεις τα επώδυνα ή τα συγκρουσιακά συναισθήματα δεν είναι λύση, αντίθετα αν επιτρέπεις στον εαυτό σου να τα βιώσει μαζί με τις ιστορίες και τους δεσμούς που τα συνοδεύουν θα μπορέσεις να γίνεις και πιο λειτουργικός.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου