Ένα απ’ τα πιο πολυσυζητημένα ζητήματα περί σχέσεων μάλλον είναι η απουσία ή η μη επαρκής παρουσία συναισθημάτων. Με την εκάστοτε εμπειρία μας που φαίνεται να μας αφήνει με μια πίκρα για το ότι δε μας καλύπτει ο άνθρωπος που σχετιζόμαστε στο συγκεκριμένο κομμάτι, ξεκινάμε διάφορες συζητήσεις με τρίτους, με χαοτικά ερωτήματα κι απαντήσεις που συνήθως δε μας καλύπτουν επίσης. Θα φανεί απίστευτο, όμως αν τελικά το θέμα δεν είναι η ύπαρξη αμοιβαίων συναισθημάτων, αλλά η δυνατότητα κι ο τρόπος έκφρασής τους;

Υπάρχουν πολλές πιθανότητες να είναι ικανότατος και προθυμότατος ο σύντροφός μας να αναπτύξει συναισθήματα για εμάς κι αυτό που να εξηγεί πράγματι την ψυχρή κι απομακρυσμένη, ή όπως τη στολίζει ο καθένας, στάση του να είναι η δυσκολία έκφρασης του εαυτού του. Όσο ανοιχτοί κι αν είμαστε απέναντί του, αυτός ο άνθρωπος παραμένει κλειδωμένος κι απρόσιτος, τόσο στα θέματα που αφορούν τη σχέση, όσο και στα υπόλοιπα σημαντικά στη ζωή του. Οι πιθανοί λόγοι ποικίλλουν και θα τους βρούμε παρακάτω:

 

1. Μεγάλωσε σε μη συναισθηματικό περιβάλλον

Η σχέση με τους γονείς ή τους κηδεμόνες είναι αυτή που θα καθορίσει το μετέπειτα σχεσιακό μας γίγνεσθαι με όλους, αφού τα δεδομένα αυτής εντυπώνονται ως πρότυπό μας. Σ’ ένα μοτίβο οικογένειας, όπου ο συναισθηματικός παράγοντας δεν έχει ιδιαίτερη σημασία, δεν εκφράζεται η αγάπη, το ενδιαφέρον ή η συμπαράσταση, έχει μάθει ο καθένας να λειτουργεί περισσότερο ως μέλος ενός συμβουλίου κι όχι ως συνοδοιπόρος στη ζωή κάποιου. Θα είναι εντάξει στα τυπικά καθήκοντά του προς ένα πρόσωπο, αλλά δεν χρειάζεται να μιλήσει για αγάπη ή για το πώς ένιωσε μέσα στη μέρα του. Το να συμπεριφερθεί διαφορετικά είναι κάτι τελείως άγνωστο για εκείνον, οπότε του προκαλεί ανασφάλεια κι αγωνία. Πιθανότατα δεν θα μπει καν στη διαδικασία να σκεφτεί πώς αλλιώς θα μπορούσε να λειτουργήσει.

 

2. Διατηρεί έμφυλο ρόλο

Και πάλι ο πυρήνας του ζητήματος εντοπίζεται στο οικογενειακό περιβάλλον, καθώς πρόκειται για τις περιπτώσεις που διδάσκεται σε κάποιον ένας συγκεκριμένος τρόπος συμπεριφοράς, ανάλογα με το φύλο του. Δεν είναι μόνο οι πασίγνωστες φράσεις-προειδοποιήσεις «Οι άντρες δεν κλαίνε!» ή «Οι γυναίκες δε μιλάνε!»∙ θα θέλαμε πολύ να μην ακούγονταν πια αυτά, κι όμως ακόμη ακούγονται. Όταν σε μια έκφραση τρυφερών ή άβολων συναισθημάτων κάποιου προβάλλεται ένας τοίχος, στον οποίο θα πέσει με φόρα, είναι αρκετά λογικό να αποφεύγει κάτι παρόμοιο, καθώς έχει υπόψιν ότι μία θα είναι η αντίδραση του δέκτη κι αντίστοιχα η κατάληξη του ίδιου. Αντί για όλα τα παράλογα, θα μπορούσαμε να λέμε «Δε χρειάζεται να κλαις άλλο, θα βρούμε αλλού τη λύση.» και «Μπορούμε να μιλάμε για οτιδήποτε μας απασχολεί.»∙ ας το κάνουμε από τώρα, για να αποφευχθούν τέτοιου είδους μελλοντικά θέματα.

 

3. Έχει υποστεί βία στο οικογενειακό περιβάλλον

Ανεξαρτήτως βαθμού συγγένειας, λεκτική ή σωματική, κεκαλυμμένη ή ξεκάθαρη, το τραύμα που δημιουργεί υπάρχει και το μήνυμα παραμένει ένα και μοναδικό: δεν μπορεί να εμπιστευτεί και να νιώσει ασφαλής. Σαφώς, παίζει μεγάλο ρόλο η ηλικία του θύματος στο πώς θα το αντιληφθεί και θα το αντιμετωπίσει, αλλά όσο νεαρότερος τόσο χειρότερα. Είτε βρίσκεται ο θύτης στην άμεση καθημερινότητα είτε σε μακρινότερο περιβάλλον, η σταθερότητα της οικογενειακής θαλπωρής και προστασίας τραντάζεται σε σοβαρό βαθμό και στις πλείστες των περιπτώσεων δεν αποκαθίσταται ποτέ. Συχνά το θύμα δε μιλάει σε κανέναν γι’ αυτό και συχνότερα το έχει επικοινωνήσει, αλλά ο ακροατής αποφεύγει να δεχτεί ότι κατάλαβε καλά ή ότι συνέβη κάτι επί τούτου. Μετά απ’ όλα αυτά, είναι εύλογα ένα τεράστιο βήμα και μόνο το να βρίσκεται σε μια σχέση ένας άνθρωπος που τα έχει υποστεί, καθώς χρειάζεται πολύ μεγάλη προσπάθεια να αποκαταστήσει την εικόνα της αγάπης και της ασφάλειας.

 

4. Οι συναισθηματικές του ανάγκες αγνοήθηκαν

Αυτό είναι κάτι που μπορεί να συμβεί σε ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο και πέραν της οικογένειας. Ενδέχεται να έχει ξεκινήσει απ’ την οικογένεια κι ο άνθρωπος που το βιώνει να αναζητά απεγνωσμένα σε τρίτους παράγοντες δέκτη κι ανταποκριτή των συναισθημάτων του, αποτυγχάνοντας επανειλημμένα, είτε επειδή δεν απευθύνεται στα κατάλληλα πρόσωπα είτε επειδή δεν εκφράζεται δεόντως. Οπότε στην πορεία θεωρεί ότι είναι κάτι ανέφικτο κι αποφεύγει καταστάσεις που θα τον τραυματίσουν ξανά και θα του επιβεβαιώσουν την ανεπάρκεια που κρίνει ότι τον βαραίνει. Απ’ την άλλη, αν οι αρνητικές εμπειρίες του προέκυψαν μόνο απ’ τις ερωτικές του σχέσεις, θα λάβει την απόφαση να παίρνει όσα θέλει από όσους έχει μάθει ότι θα του τα δώσουν σίγουρα. Στις περισσότερες περιπτώσεις, μάλιστα, οι άνθρωποι αυτοί αρκούνται σε πολύ εφήμερες ερωτικές διασυνδέσεις, πεπεισμένοι ότι δεν είναι γι’ αυτούς κάτι περισσότερο.

 

5. Τα συναισθήματά του χρησιμοποιήθηκαν εις βάρος του

Συνηθέστερο φαινόμενο είναι ο χλευασμός κάποιου για το οποιοδήποτε συναίσθημα, επειδή μπορεί να θεωρείται με τη λογική ορισμένων παράλογο ή ακόμη και γελοίο. Όταν τέτοιοι άνθρωποι παραμένουν στη ζωή του ατόμου αυτού, του δημιουργούν την εντύπωση ότι δε θα έπρεπε να αισθάνεται με τον έναν ή τον άλλον τρόπο. Έτσι, λοιπόν, θα πιέζει τον εαυτό του να μη βλέπει ούτε ο ίδιος τι νιώθει ή απλά να μη μιλάει ποτέ και σε κανέναν γι’ αυτό που νιώθει. Αν κάτι τέτοιο φαντάζει άτοπο, αρκεί να θυμηθούμε πως κοροϊδεύουν τα παιδάκια, λέγοντας ότι ο τάδε αγαπάει τον τάδε. Άλλη εκδοχή είναι να έχουν εκμεταλλευτεί κάποιον, λόγω των συναισθημάτων του, για την επίτευξη διάφορων στόχων, εντελώς άσχετων με τη συναισθηματική σύνδεση. Τότε ο παθών δε θα σκέφτεται ως κάτι απλό το να επικοινωνήσει τα αισθήματά του, αλλά σαν ένα είδος ισχύος που παραχωρεί. Δεδομένου αυτού, του γίνεται πολύ δύσκολο να ξεδιπλωθεί, έχοντας συνεχώς επιφυλάξεις.

Ανάμεσα σε όλα αυτά ή και σε ακόμη περισσότερα υπάρχει η απάντηση στο γιατί το ταίρι μας δεν είναι τόσο επικοινωνιακό όσο εμείς, γιατί δεν έχει νιώθει ακόμη την οικειότητα να φερθεί και να επικοινωνήσει συναισθηματικά μαζί μας. Δεν υπάρχει ούτε μία πιθανότητα να μας συμπεριφέρεται έτσι επειδή είναι απαράδεκτος ή ό, τι άσχημο σκεφτόμαστε για εκείνον. Πάντα βρίσκεται κάτι πίσω από μια συμπεριφορά, που μπορεί ούτε ο ίδιος ο άνθρωπος που την έχει να μην το εντόπισε ως τώρα. Σε περίπτωση που δεν αποτελεί για εμάς κάτι τέτοιο λόγος λήξης της σχέσης, χρειάζεται να χειριστούμε το όλο θέμα με λεπτότητα και διακριτικότητα.

Αυτό σημαίνει ότι πρωτίστως δεν ευνοεί κανέναν να ασκήσουμε κάποιου είδους πίεσης για το οτιδήποτε. Θα πρέπει να του δώσουμε χρόνο, όχι μόνο με τον εαυτό του αλλά και μαζί μας, ώστε να καταλάβει ο ίδιος αν νιώθει ασφαλής να ανοιχτεί, χωρίς να αρκείται απλά στο ότι του το είπαμε. Χρειάζεται να δείξουμε μεγάλη κατανόηση κι υπομονή, δείχνοντας ότι πράγματι θέλουμε και μπορούμε να περιμένουμε. Μπορούμε να επιδιώξουμε έναν άλλον τρόπο προσέγγισης για συζήτηση επί του θέματος, ζητώντας από εκείνον να ορίσει τη στιγμή που θα είναι προετοιμασμένος ψυχολογικά να μας μιλήσει, μέχρι το σημείο που νιώθει άνετα να το κάνει. Βοηθητικό θα είναι να ζητάμε τη γνώμη του για κάποιο περιστατικό ή κάποια ταινία που θεωρούμε ότι θα τον βοηθήσει να μιλήσει για τα αισθήματα άλλων.

Φυσικά, δεν είναι λογικό να περιμένουμε θεαματικές αλλαγές σε μικρά διαστήματα, αλλά να εκτιμάμε και το μικρότερο βήμα που κάνει προς τα εμάς και να του δείχνουμε την εκτίμησή μας γι’ αυτό. Δεν παύει να υπάρχει και το ενδεχόμενο να απομακρυνθεί περισσότερο, πιθανώς επειδή θα νιώσει ότι πιέζεται. Επομένως, είναι σημαντικό να αφήσουμε τη χρονική ροή στον ίδιο κι όχι να επιδιώκουμε να επιτύχει τους χρόνους που ορίσαμε εμείς. Αν πρόκειται να δώσουμε κάποιο χρονικό περιθώριο στη διαδικασία, είναι προτιμότερο να μην την ξεκινήσουμε καν.

Πολύ συχνά πέφτουμε στην παγίδα του να κατηγορούμε κάποιον άνθρωπο για το πώς αποφάσισε να λειτουργεί στις σχέσεις του, χωρίς να αναλογιζόμαστε τι μπορεί να μεσολάβησε πριν από αυτό. Το θέμα δεν είναι να δικαιολογήσουμε κάτι που δεν μας αρέσει στον αγαπημένο μας και να το προσπεράσουμε μέσα μας. Δεν υπάρχει σημαντικότερο πράγμα απ’ το να σταματήσουμε να μιλάμε απλά για να μιλάμε, για να εκτονωθούμε. Χρειάζεται να επικοινωνούμε πραγματικά, ακούγοντας και κατανοώντας. Θεωρούμε ότι δε μας αξίζει το λίγο ή το περίπου, αλλά δεν αξίζει ούτε στην απέναντι πλευρά. Γιατί να μην προσπαθήσουμε μαζί για κάτι καλύτερο και για τους δύο, απ’ το να προχωράμε πληγωμένοι και μπερδεμένοι χωριστά;

 

 

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!

Συντάκτης: Ελένη Βαλαβάνη
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου