Τελείες, θαυμαστικά κι ερωτηματικά είναι οι σχέσεις

Η σχέση μας με τα σημεία στίξης είναι αέναη, αλλά πολλοί από μας δεν τους δίνουν ιδιαίτερη σημασία, καθώς επικρατεί η άποψη πως είναι απλά συμβολάκια. Τα σημεία στίξης βοηθούν στο να είμαστε κατανοητοί και να υπάρχει συνοχή. Χωρίς αυτά, δεν είναι τόσο εύκολο να γίνουμε κατανοητοί και καταντάμε κουραστικοί για τον αποδέκτη. Το ίδιο συμβαίνει και στις σχέσεις μας, οι φάσεις των οποίων έχουν ένα απ’ αυτά να τις αντιπροσωπεύει. Παραλληλίζοντας μια πρόταση με τη σχέση μας, θα αναφερθούμε στις πιο σύνθετες περιπτώσεις και θα καταλήξουμε στις πιο απλές.

Άνω τελεία (∙)

Τοποθετείται σε προτάσεις που θα γίνονταν πολύ μεγάλες, αν βάζαμε κόμμα, ή πολύ μικρές, αν βάζαμε τελεία. Αντίστοιχα, στις σχέσεις μας, ζητάμε να βάλουμε μια άνω τελεία γιατί αν συνεχιστεί ως έχει, θα κουραστούμε, ενώ αν την τερματίσουμε θα έχει τελειώσει χωρίς να έχει τελειώσει ουσιαστικά. Είναι αρκετά παρεξηγημένο αυτό το μικρό διάλειμμα, καθώς ίσως δίνουμε άλλοθι στον εαυτό μας να κάνει μια αρπαχτή και να γυρίσει πίσω στη σιγουριά του ή ότι αυτό είναι προάγγελος των τίτλων τέλους της σχέσης∙ δε σημαίνει, όμως, πάντα κάτι τέτοιο, αλλά ότι όντως χρειάζεται ο οργανισμός μια ανάσα, πριν συνεχίσουμε.

Διπλή παύλα (− −) και παρενθέσεις [( )]

Κοινό γνώρισμα και των δύο αυτών συμβόλων, εκτός των άλλων, είναι ότι μ’ αυτά παρεμβάλλεται στην ήδη υπάρχουσα πρόταση κάποια άλλη (όχι με τόσο αξιοσημείωτο περιεχόμενο). Ένα συμβάν που δεν είναι απαραίτητο να υπάρχει, αλλά αν υπάρξει −ακόμα κι αν δε σήμαινε κάτι−, θα πρέπει ίσως να αναφερθεί. Η διπλή παύλα τοποθετείται όταν πρόκειται να συνεχιστεί η σχέση μας, καθώς δεν μπορεί να μπει τελεία και οι παρενθέσεις στην αντίθετη περίπτωση. Έγκειται στο κάθε ζευγάρι το ποιο απ’ τα δύο θα επιλεχθεί στην πρόταση που συντάσσουν μαζί.

Αποσιωπητικά (…)

Σημειώνονται όταν είμαστε διστακτικοί και δεν ολοκληρώνουμε κάποια πρόταση, αλλά το νόημά της εννοείται. Σ’ αυτού του είδους σχέσεις, που τα πράγματα αιωρούνται στον αέρα και τα συναισθήματα βρίσκονται στην αφάνεια, καλό είναι να αποσπάσουμε τα αποσιωπητικά σε τρεις διαφορετικές τελείες∙ μία για το παρελθόν, μία για το παρόν και μία για το μέλλον. Τίποτα δε θα έπρεπε να είναι αυτονόητο και σε καμία περίπτωση δεδομένο. Οι επόμενες λέξεις, που πρόκειται να ακολουθήσουν, έχουν μεγαλύτερο νόημα από ένα σύμβολο.

Θαυμαστικό (!)

Τοποθετείται σε κάθε πρόταση που δηλώνει ενθουσιασμό, αλλά και σε ορισμένες περιπτώσεις, ειρωνεία. Κρατώντας τη χρήση του με την καλή έννοια, θα λέγαμε ότι χαρακτηρίζει μια σχέση που είναι στο ζενίθ της. Την καλύτερη φάση της σχέσης, που όλα είναι στο κόκκινο και μάλλον αυτή είναι η αρχή της. Πολλοί κάνουν το λάθος να τελειώνουν πολλές προτάσεις τους με θαυμαστικό. Δε γίνεται, όμως, να είμαστε ενθουσιασμένοι με όλα! Ας το κρατάμε για τα σημεία που του αρμόζει και μπορεί να αντιπροσωπεύσει κατάλληλα∙ δεν μπορεί να χαρακτηρίσει κάθε είδους πρόταση. Αν υπάρχει κάτι σίγουρο στις συναισθηματικές σχέσεις, αυτές είναι οι διακυμάνσεις της.

Ερωτηματικό (;)

Δεν μπορεί παρά να δηλώνει απορία ή και πάλι, ειρωνεία. Στην πρώτη του έκφανση, θα το συσχετίζαμε με την αμφιβολία στη σχέση μας ή και με τα μπερδεμένα μηνύματα που δίνουμε στο υποψήφιο έτερον ήμισυ. Μπορεί τα ερωτήματά να είναι μερικής αγνοίας, του τύπου «Γιατί δεν τα πάμε καλά;», ή ολικής αγνοίας, λέγοντας «Δε με θέλει;». Φυσικά, μπορεί να είναι και ρητορικό το ερώτημα, λ.χ. «Αξίζει;». Όταν, λοιπόν, τα ερωτηματικά παραμένουν ως έχουν, καλό είναι να πάμε γι’  άλλα. Το ερωτηματικό δεν είναι και τόσο ε-ρ-ω-τ-ι-κ-ό, παρά μόνο αν βγάλεις κάποιες συλλαβές. Έτσι δεν είναι;

Κόμμα (,)

Είναι το συχνότερο και το πιο απαραίτητο σημείο στίξης, καθώς έχει πολλές λειτουργίες και χωρίς αυτό μπορούν να δημιουργηθούν δυσκολίες στην έκφραση. Με τη χρήση του κόμματος στη σχέση μας, της δίνουμε συνέχεια παραθέτοντας τις κοινές μας εμπειρίες και εν ολίγοις, εμπλουτίζοντάς την. Βέβαια, με τον επεξηγηματικό ρόλο βγάζουμε άκρη στις παρεξηγήσεις κι έτσι δε χρειάζεται να βάλουμε κάποιο οριστικό για τη σχέση μας σημείο στίξης. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι τα κόμματα οδηγούν τη σχέση περισσότερο στο θαυμαστικό, παρά στην τελεία. Απ’ την άλλη, αν τα δεδομένα της σχέσης είναι δυσάρεστα το να εξακολουθούμε να βάζουμε κόμματα θα οδηγήσει και πάλι στην τελεία.

Τελεία (.)

Άλλο ένα πολύ συχνό σημείο στίξης, που χρησιμοποιούμε με μεγάλη ευκολία στις προτάσεις μας, αλλά όχι στις σχέσεις μας. Σημαίνει το τελείωμα μιας πρότασης. Αναλογικά και το τελείωμα της σχέσης μας. Όπως και να το κάνουμε, πρέπει να τη χρησιμοποιήσουμε, ώστε να προχωρήσουμε στην επόμενη πρότασή μας. Το ζορίζουμε τη σχέση, ενώ δεν τραβάει από μόνη της, δε θα φέρει κάτι διαφορετικό.

Αν δε διανύουμε κάποιο σχολικό έτος δημοτικού, καλό είναι να μάθουμε επιτέλους τη σωστή χρήση των σημείων στίξης. Σίγουρα, μπορεί να υπάρξει λόγος και σχέση χωρίς λεπτομερή χαρακτηριστικά και ιδιαίτερη κατανόηση. Όμως, ποιο το νόημα ύπαρξής τους; Κάθε συστατικό μέρος και του λόγου, αλλά και των σχέσεων, είναι απαραίτητο για τη ροή τους. Είναι πολύ σπαστικό να προσπαθεί κάποιος να μαντεύει και να ερμηνεύει τα λεγόμενα και τις κινήσεις μας! Το καταλαβαίνουμε κι εμείς αυτό, όταν είμαστε οι αποδέκτες και τύχει να μας υποβάλλουν στην ίδια διαδικασία.