Τα λάθη που προκαλούν ναρκισσιστικές συμπεριφορές στα παιδιά

Ναρκισσιστή αποκαλούμε έναν άνθρωπο ο οποίος έχει μεγαλειώδη αίσθηση της προσωπικής αξίας και σπουδαιότητας για τον ίδιο του τον εαυτό. Πρόκειται για άτομο το οποίο θεωρεί απόλυτα ξεχωριστά και μοναδικά όλα τα κομμάτια του εαυτού του και πιστεύει πως οι κοινωνικές συναναστροφές του πρέπει να περιέχουν άτομα μόνο με ακριβώς τα ίδια χαρακτηριστικά. Όπως και τα περισσότερα κομμάτια που χτίζουν την προσωπικότητα ενός ατόμου, έτσι και το προφίλ του ναρκισσιστή έχει κατά κύριο λόγο τη βάση του στο πρωτογενές περιβαλλοντικό παράγοντα που αγκαλιάζει το άτομο από τα πρώτα βήματα της ζωής του, μέχρι τη στιγμή που θα ανοίξει τα φτερά του αναζητώντας την ανεξαρτησία του.

Το πόσο μπορούμε να συνδυάσουμε την υιοθέτηση της ναρκισσιστικής συμπεριφοράς με την οικογένεια, το διαπιστώνουμε μελετώντας τα παρακάτω. Ένα παιδί που θα μεγαλώσει μέσα σε ένα περιβάλλον, στο οποίο οι γονείς βάζουν πρώτα τον εαυτό τους και μετά την οποιαδήποτε άλλη οικογενειακή ανάγκη, έρχεται αντιμέτωπο με δύο περιπτώσεις. Στην πρώτη περίπτωση,το παιδί ακολουθεί το πρότυπο που έμαθε από την οικογένεια και μαθαίνει να ζει ως το επίκεντρο. Το ναρκισσιστικό πρότυπο μάς δίνει την αίσθηση ότι ένας ενήλικας πρέπει να φροντίζει πρώτα τον εαυτό του, έχοντάς τον πάνω από όλα και μετά οποιονδήποτε άλλον γύρω του. Έτσι πολλές καταλήγει μόνος του, αφού δεν αντιλαμβάνεται τις ανάγκες των συνανθρώπων του.

Στη δεύτερη περίπτωση το άτομο που δεν εξέλαβε την απαιτούμενη φροντίδα, προσοχή και αγάπη στην παιδική του ηλικία, θα προσπαθήσει κατά πάσα πιθανότητα στην ενήλικη ζωή του να καλύψει το συναισθηματικό κενό της παιδικής του ηλικίας. Για να το πετύχει αυτό θα ζητήσει επανειλημμένα από τους γύρω του την αμέριστη προσοχή κι αγάπη τους. Αναπτύσσοντας έτσι ναρκισσιστικές συμπεριφορές, όχι λόγω μιμητικής διάθεσης αλλά από ανάγκη κάλυψης του συναισθηματικού του κενού.

Φυσικά το ίδιο αποτέλεσμα έχει κι αντιμετώπιση ενός παιδιού ως το επίκεντρο της οικογένειας. Καθώς είναι σημαντικό οι γονείς να μάθουν στο παιδί πως όλοι αξίζουν την ίδια προσοχή και φροντίδα και χρειάζονται χρόνο για τον εαυτό τους. Ένας γονιός για παράδειγμα που εγκαταλείπει τα πάντα γύρω από τον εαυτό του και τον υπόλοιπο κόσμο κι επικεντρώνεται αποκλειστικά πάνω στο παιδί, πετυχαίνει το παιδί αυτό ν’ αποκτήσει σε πολύ μεγάλο βαθμό ναρκισσιστικές συμπεριφορές. Συμπεριφορές τις οποίες αργότερα θα προβάλει έντονα στην ενήλικη ζωή του.

Ενισχύοντας την αυτοπεποίθηση των παιδιών μας, κάνοντάς τα να αισθάνονται μοναδικά και παρέχοντάς τους ταυτόχρονα μια ολοκληρωμένη διαπαιδαγώγηση και παιδεία, καταφέρνουμε να τα φέρουμε πιο κοντά και σ’ εμάς, στο συνάνθρωπο αλλά και στον ίδιο τους τον εαυτό. Άλλωστε, όταν ξεχνάμε το θέμα της παιδείας και της καλής συμπεριφοράς απέναντι στο κοινωνικό σύνολο κι επικεντρωνόμαστε αποκλειστικά πάνω στο παιδί του δημιουργούμε προβλήματα που ως ενήλικας θα χρειαστεί να αντιμετωπίσει.

Τέλος ένας ακόμα παράγοντας που δημιουργεί ναρκισσιστικές συμπεριφορές, είναι η υπερβολική επιβράβευση ενός γονιού προς το παιδί ή η μόνιμη ανταλλαγή για κάτι. Η συνεχή επιβράβευση λοιπόν, σε συνδυασμό με την ιδεολογία πως είναι μοναδικό στον κόσμο, διδάσκει στο άτομο να μη ζητάει συγνώμη, να μην αναγνωρίζει τα λάθη του, να μη δέχεται την απόρριψη, την ήττα και να μην αποκτά ανοχή στην ματαίωση. Χτίζοντας μια τέτοια προσωπικότητα από την παιδική ηλικία είναι πολύ πιθανό τα χαρακτηριστικά αυτά να ακολουθήσουν το άτομα στην ενήλικη ζωή του και να το τραυματίσουν ψυχολογικά.

Παρακάτω αναφέρουμε ενδεικτικά μερικές φράσεις οι οποίες καλλιεργούν το ναρκισσισμό σ’ ένα παιδί, όταν γίνεται μακροχρόνια χρήση τους: «Αν κάνεις αυτό που σου είπα, θα σου πάρω δώρο.», «είσαι το πιο όμορφο παιδί από όλα στο σχολείο», «Εγώ στην ηλικία σου ήμουν ο καλύτερος μαθητής στην τάξη. Έτσι θα είσαι και εσύ.», «φυσικά κι είναι έτσι», «είσαι το καλύτερο από όλα τα παιδιά στην τάξη σου.», «γιατί έτσι λέω εγώ και έτσι είναι», «είσαι το εξυπνότερο παιδί του κόσμου», «Εντάξει δεν πειράζει που μίλησες στον συμμαθητή σου έτσι, κάποιο λόγο θα είχες!», «είσαι πολύ μικρό για να έχεις γνώμη», «θα έπρεπε να ντρέπεσαι για τους κακούς σου βαθμούς».

Είναι σημαντικό λοιπόν, ως γονείς να βρούμε μια ισορροπία ανάμεσα στο «ενθαρρύνω τα παιδιά μου» και στο «τους μαθαίνω πως είναι το επίκεντρο». Τα παιδιά όπως κάθε πλάσμα, έχουν ανάγκη από στοργή, αγάπη, τρυφερότητα αλλά κι ενσυναίσθηση. Είναι ιδιαίτερα όμορφο κι ευεργετικό να μαθαίνουν από μικρή ηλικία να σέβονται ν’ αναγνωρίζουν και να ενθαρρύνουν τις ανάγκες και τις προσωπικότητες των άλλων. Και για αυτό πρέπει να προσπαθούμε.

Θέλουμε και τη δική σου άποψη!

Στείλε το άρθρο σου στο info@pillowfights.gr και μπες στη μεγαλύτερη αρθρογραφική ομάδα!

Μάθε περισσότερα ΕΔΩ!