Υπάρχουν στιγμές που η ζωή μοιάζει να μας αρπάζει από τους ώμους και να μας ταρακουνά, να μας πετάει στο κενό χωρίς δίχτυ ασφαλείας. Κάποιες φορές μπορεί να μας γονατίζει, άλλες μας ρίχνει στα σκοτάδια, κι άλλοτε μας αφήνει να πνιγόμαστε αθόρυβα σε μια θάλασσα από σκέψεις, συναισθήματα, μνήμες, λάθη και πάθη. Μοιάζει σαν να μας έχει στήσει στη γωνία, σαν να παίζει μαζί μας ένα παιχνίδι που δεν ζητήσαμε, με κανόνες που αλλάζουν διαρκώς, χωρίς να μας προειδοποιεί για αυτές τις αλλαγές. Ό,τι κι αν συμβαίνει, η αίσθηση είναι κοινή: ένα βάρος στο στήθος, μια αόρατη πίεση που μας σπρώχνει προς μια κατεύθυνση που φοβόμαστε να ακολουθήσουμε, προς ένα άγνωστο για τα μέχρι τώρα δεδομένα μας μονοπάτι.
Κάποιες φορές, αυτή η αίσθηση έρχεται σαν ένα ξαφνικό χτύπημα από κεραυνό. Ένα γεγονός ή απανωτά γεγονότα που σε συγκλονίζουν και σε συνθλίβουν και αλλάζουν την κοσμοθεωρία σου. Μια απώλεια, ένας χωρισμός, μια προδοσία, μια ασθένεια, μια αποτυχία – όλα αυτά μπορούν να γίνουν η σπίθα που θα πυροδοτήσει μια σειρά από αρνητικά συναισθήματα, σπάζοντας τη γυάλινη σφαίρα της καθημερινότητάς σου, αφήνοντάς σε να μαζεύεις τα κομμάτια σου. Άλλες φορές, πάλι, η πτώση είναι πιο αργή και ύπουλη. Οι δυσκολίες συσσωρεύονται σιγά-σιγά, μέρα με τη μέρα, ένα μικρό χτύπημα εδώ, μια πληγή εκεί, μέχρι που μια μέρα ξυπνάς και καταλαβαίνεις πως κάτι μέσα σου έχει σπάσει για τα καλά, μέχρι που φτάνεις σε ένα σημείο όπου νιώθεις ότι δεν μπορείς ούτε να αναπνεύσεις αλλά ούτε και να σηκώσεις άλλο το βάρος.
Είναι εκείνη η στιγμή που κοιτάς τον εαυτό σου στον καθρέφτη και δεν τον αναγνωρίζεις. Κοιτάς το άτομο που ήσουν τόσο καιρό και δε σε εκπροσωπεί πια. Που κουβαλάς το βάρος κάθε επιλογής, κάθε λάθους, κάθε χαμένης ευκαιρίας. Που η σκέψη του αύριο δε φέρνει χαρά και ελπίδα, αλλά κούραση.
Και τότε, έρχεται η στιγμή που δεν μπορείς πια να αγνοήσεις την αλήθεια. Έχεις φτάσει στα όριά σου. Οι δυνάμεις σου έχουν εξαντληθεί, η ψυχή σου είναι βαριά, και κάθε βήμα μοιάζει αβάσταχτο. Συνειδητοποιείς ότι δεν μπορείς να συνεχίσεις στους ίδιους ρυθμούς, με τα ίδια μοτίβα, γιατί αυτά που κάποτε σε κρατούσαν όρθιο, τώρα σε καθηλώνουν. Κι εκεί, μέσα στη σιωπή της απόγνωσης, γεννιέται μια φωνή – στην αρχή αδύναμη, σχεδόν ψίθυρος, κι ύστερα πιο έντονη, πιο απαιτητική: «Δεν πάει άλλο».
Και τότε, μέσα στο σκοτάδι, μια αμυδρή λάμψη κάνει την εμφάνισή της. Η ψυχοθεραπεία. Όχι σαν μια εύκολη λύση, ούτε σαν μια γρήγορη έξοδος κινδύνου, αλλά σαν ένα φως στην άκρη του τούνελ. Όχι σαν ένα μαγικό χάπι που θα σε σηκώσει και θα σε κουβαλήσει μακριά από τον πόνο, αλλά σαν ένα χέρι που θα δείξει τον δρόμο – αν εσύ είσαι έτοιμος να τον περπατήσεις.
Τι είδους γεγονότα μπορούν να μας οδηγήσουν στην ψυχοθεραπεία;
Τραυματικές εμπειρίες: Ένα σοβαρό ατύχημα, ένας θάνατος αγαπημένου προσώπου, μια κακοποίηση ή οποιαδήποτε άλλη εμπειρία που ράγισε την ψυχή μας και μας έκανε να χάσουμε την πίστη μας στη ζωή.
Συναισθηματικές δυσκολίες: Κατάθλιψη, άγχος, κρίσεις πανικού, φοβίες – καταστάσεις που σιγά-σιγά μας πνίγουν, μας κλείνουν σε ένα ασφυκτικό κουτί όπου ο αέρας λιγοστεύει – δυσκολίες μπορούν να μας κάνουν να νιώθουμε ότι χάνουμε τον έλεγχο της ζωής μας.
Δυσκολίες στις σχέσεις: Δύσκολες σχέσεις με συντρόφους, οικογένεια, φίλους – οι ρωγμές που αφήνουν πάνω μας οι άνθρωποι που αγαπάμε, και η ανάγκη να μάθουμε να σχετιζόμαστε με τρόπο που δε μας πληγώνει.
Αλλαγές στη ζωή: Μια μετακόμιση, ένας γάμος, ένα διαζύγιο, η αλλαγή δουλειάς – καταστάσεις που ταράζουν την ισορροπία μας, που μας ξεριζώνουν από το οικείο και μας αφήνουν να αιωρούμαστε στο άγνωστο.
Γιατί ψυχοθεραπεία;
Γιατί είναι ένας ασφαλής χώρος όπου μπορείς να μιλήσεις χωρίς φόβο. Να σκάψεις βαθιά στις πληγές σου και να δεις από πού έρχεται ο πόνος. Να ανακαλύψεις κομμάτια του εαυτού σου που είχες ξεχάσει, και να μάθεις να ζεις με αυτά που δεν μπορείς να αλλάξεις.
Γιατί είναι το μονοπάτι προς μια νέα αντίληψη του εαυτού σου – ένας αργός, επώδυνος, αλλά απελευθερωτικός θάνατος του παλιού σου εαυτού που δε σε εκφράζει πια, και η γέννηση ενός νέου, πιο αυθεντικού, πιο δυνατού.
Γιατί, καμιά φορά, η πιο γενναία πράξη δεν είναι να αντέχεις, αλλά να παραδέχεσαι πως δε θέλεις πια να ζεις μέσα στο σκοτάδι. Να αναγνωρίζεις ότι δεν μπορείς, ούτε χρειάζεται, να τα κουβαλάς όλα μόνος σου. Και τότε, να κάνεις το πιο δύσκολο – αλλά και το πιο λυτρωτικό – βήμα: να ζητήσεις βοήθεια. Να ανοίξεις μια πόρτα που ίσως φοβόσουν για καιρό. Και να βαδίσεις, έστω και διστακτικά, προς μια έξοδο που μέχρι τώρα δεν μπορούσες να δεις.
Γιατί να μπεις μέσα σε ό,τι σε φοβίζει;
Ο φόβος μάς κρατά δέσμιους. Μας ψιθυρίζει πως είναι ασφαλές να μείνουμε εκεί που είμαστε, να μην αναμοχλεύσουμε τις πληγές μας, να μην αγγίξουμε τα κομμάτια μας που πονάνε. Όμως, όσο πιο πολύ αποφεύγουμε αυτό που μας φοβίζει, τόσο πιο πολύ του δίνουμε δύναμη.
Η ψυχοθεραπεία μπορεί σε αυτό το σημείο να γίνει το αντίθετο της φυγής. Είναι η επιλογή να σταθούμε απέναντι στους φόβους μας, να τους κοιτάξουμε κατάματα, να τους αναγνωρίσουμε και – το σημαντικότερο – να καταλάβουμε πως δε μας ορίζουν. Μέσα από τη θεραπευτική διαδικασία, βυθιζόμαστε στα πιο σκοτεινά νερά του εαυτού μας, όχι για να χαθούμε, αλλά για να βρούμε τις ρίζες μας. Ανακαλύπτουμε τις αιτίες των μοτίβων που μας κρατούν πίσω, μαθαίνουμε νέους τρόπους να στεκόμαστε απέναντι στις δυσκολίες και – σιγά σιγά – ξαναχτίζουμε τον εαυτό μας σε πιο στέρεες βάσεις.
Δεν είναι εύκολο να πάρεις αυτή την απόφαση. Το άγνωστο τρομάζει. Το να βουτήξεις μέσα σου, να ξεδιπλώσεις τις ανασφάλειες, τα τραύματα, τις σκιές, τα απωθημένα σου, θέλει θάρρος. Όμως, δεν υπάρχει μεγαλύτερη πράξη αγάπης προς τον εαυτό σου από το να του δώσεις την ευκαιρία να γιατρευτεί.
Πώς να βρεις τον κατάλληλο θεραπευτή;
Δεν αρκεί απλώς να ξεκινήσεις θεραπεία – το πιο σημαντικό είναι να βρεις τον σωστό άνθρωπο. Εκείνον που θα μπορεί να κρατήσει χώρο για εσένα, να σε ακούσει χωρίς να σε κρίνει, να σε καθοδηγήσει χωρίς να σε πιέσει. Ο θεραπευτής δεν είναι κάποιος που θα σου δώσει έτοιμες λύσεις· είναι ένας συνοδοιπόρος που θα σου μάθει πώς να βρίσκεις τις δικές σου απαντήσεις.
Είναι σημαντικό να νιώθεις ασφάλεια, ελευθερία και εμπιστοσύνη μαζί του. Αν δε συμβαίνει αυτό, μη φοβηθείς να ψάξεις αλλού. Δεν είναι όλοι οι θεραπευτές για όλους, κι αυτό είναι εντάξει. Δώσε στον εαυτό σου τον χρόνο να βρει εκείνον που θα μπορέσει πραγματικά να σε βοηθήσει.
Η ψυχοθεραπεία είναι ένα ταξίδι
Η ψυχοθεραπεία δεν είναι προορισμός – είναι διαδρομή. Δεν είναι μαγική λύση, δεν είναι χάπι που εξαφανίζει τα προβλήματα. Είναι μια πορεία γεμάτη σκαμπανεβάσματα, στιγμές αλήθειας, δύσκολες ανακαλύψεις, αλλά και βαθιά λύτρωση. Χρειάζεται υπομονή, δέσμευση και δύναμη.
Αλλά αξίζει.
Γιατί, στο τέλος, δε βρίσκεις απλώς απαντήσεις. Βρίσκεις εσένα.
Μη φοβάσαι να ζητήσεις βοήθεια
Αν νιώθεις ότι χάνεσαι, ότι το βάρος σε τραβάει όλο και πιο κάτω, ότι οι φωνές μέσα σου ουρλιάζουν πως δεν αντέχεις άλλο… σταμάτα. Πάρε μια ανάσα. Και κάνε το πιο γενναίο πράγμα που μπορείς να κάνεις: ζήτα βοήθεια.
Δεν είναι αδυναμία. Δεν είναι ήττα. Είναι μια πράξη επανάστασης απέναντι σε όλα όσα σε κρατούν δέσμιο. Είναι η στιγμή που αρνείσαι να μείνεις στη σκιά. Η στιγμή που αποφασίζεις πως η ζωή σου αξίζει κάτι καλύτερο.
Γιατί, κάποιες φορές, η πιο δυνατή κραυγή δεν είναι αυτή που βγαίνει από το στόμα, αλλά αυτή που λέει: «Δε θα χαθώ. Θα τα καταφέρω».
Και τότε, ξεκινά η αλλαγή. Τότε ξεκινά να λάμπει το άστρο σου.
Συντάκτης: Βαλεντίνα Λεωνίδου
