Υποβοηθούμενη εuθανασiα: Δικαίωμα ή παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της ηθικής;

Δικαίωμα η όχι; Δειλία η απόφαση λύτρωσης από τον συνεχόμενο αγώνα πόνου κι επιβίωσης;

«Αν η επιλογή του τώρα, μου δινόταν τότε, το ίδιο θα έκανα πάλι», ανέφερε η Λίσα Πάουλι σε συνέντευξη της στο REUTERS σχετικά με το αίτημα της προς την κυβέρνηση του Καναδά για να προβεί σε υποβοηθούμενη εuθaνασiα. Η ιστορία της με την άρνηση απέναντι στο σώμα της ξεκινάει στα οκτώ της χρόνια, καθώς από τότε ένιωθε πως αυτό δεν είναι το σώμα μέσα στο οποίο θα έπρεπε να ζει. Τι πυροδότησε όμως τέτοιες σκέψεις στο μυαλό ενός οκτάχρονου παιδιού;

Οι αιτίες πολλές από βιολογικές, γενετικές, οικογενειακές και ευρύτερα κοινωνικές. Τα media κι αυτή η μάστιγα του αδύνατου κορμιού που αποτελεί βασικό προσόν για να πετύχεις στη ζωή και ειδικότερα στον κόσμο του θεάματος. Σήμερα, λοιπόν και ζυγιζοντας μόνο 41 κιλά στα 47 της χρόνια περιγράφει την κάθε της μέρα μια επίγεια κόλαση. Οι απλές καθημερινές δραστηριότητες όπως τα ψώνια, το πλύσιμο των πιάτων ακόμη και το να βάλει πλυντήριο ειναι επίτευγμα γι’ αυτήν.

«Τελείωσα. Έχω δοκιμάσει τα πάντα. Νιώθω σαν να εχω ζήσει ήδη τη ζωή μου», αναφέρει η ίδια, καθώς η νευρική ανορεξία την ταλαιπωρεί εδώ και χρόνια και πλέον έχει αναπτύξει χρόνια προβλήματα σε καρδιά, νεφρά, πνεύμονες και γενικότερα στα ζωτικά της όργανα, τα οποία υπολειτουργούν και ζει με μια μόνιμη κούραση κι αδυναμία να κάνει οτιδήποτε. «Εχω νοσηλεύτει 2 φορές κι απέτυχα ξανά. […] Για να ανάκαμψω σημαίνει να πάρω βάρος κι εγώ δεν το θέλω. Δε θέλω να πάρω βάρος» λέει χαρακτηριστικά.

Η άρνησής της για ένα υγιές σωματικό βάρος είναι εμφανής και χρόνια ακόμη κι αν η ίδια γνωρίζει πολύ καλά ότι η άρνηση αυτή θα επιφέρει τον θάνατο. Η κυβέρνηση του Καναδά, από την άλλη, εξετάζοντας το αίτημά της κωλύεται να εγκρίνει την υποβοηθούμενη εuθaνασiα σε ψυχικά ασθενείς. Συγκεκριμένα ο Σύμβουλος Επικοινωνίας αναφέρει ότι οι αξιολογήσεις είναι περίπλοκες για τα άτομα των οποίων ο φυσικός θάνατος δεν είναι προβλέψιμος

Το θέμα για τις ψυχικές ασθένειες, στις οποίες συγκαταλέγεται κι η νευρική ανορεξία, βρίσκεται υπό συζήτηση πολλά χρόνια κι η ευθανασία σε πάσχοντα άτομα θα τεθεί σε ισχύ το Μάρτιο του 2024 σύμφωνα με τον ποινικό κώδικα της MAID. Στην Ευρωπαϊκή Ένωση, 28 χώρες είναι κατά της υποβοηθούμενης εuθaνασiας ή υποβοηθουμενης αuτoκτoνiας. Μέσα σε αυτές τις χώρες συγκαταλέγεται κι η Ελλάδα.

Οι λόγοι που οι εν λόγω χώρες αρνούνται μια τέτοια αντιμετώπιση είναι συνήθως οι εξής είτε θρησκευτικοί, είτε λόγοι ιατρικής ηθικής και δεοντολογίας, η οποία παραβιάζεται αλλά και λόγοι που αφορούν τα ανθρώπινα δικαίωματα και το δικαίωμα στη ζωή. Βέβαια, το τελευταίο έρχεται σε αντίθεση με το δικαίωμα ενός ατόμου να αποφασίσει να δώσει τέλος στη ζωή του, αλλά εκεί προκύπτουν θέματα ικανότητας λήψης αποφάσεων και σωστής κρίσης που πρέπει να αξιολογηθούν σε βάθος. Γι’ αυτό κι η έγκριση μιας τέτοιας στρατηγικής σε άτομα με ψυχικές ασθένειες είναι τόσο λεπτό ζήτημα.

Βέβαια υπάρχει κι η οπτική της αντίπερα όχθης, δηλαδή των χωρών που ήδη επιτρέπουν την υποβοηθούμενη εuθaνασiα, όπως η Σουηδία που υπερασπίζονται το δικαίωμα των πασχόντων να διακόψουν οποιαδήποτε θεραπεία ακόμα κι αν αυτό επιφέρει το θάνατο, με την προϋπόθεση οι ασθενείς να κατανοούν τις συνέπειες μιας τέτοιας απόφασης. Αναφέρουν πως πρόκειται για ηθικό δικαίωμα του κάθε ανθρώπου να μπορεί να επιλέξει πότε και πως θα πεθάνει και να μπορεί να το κανει με αξιοπρέπεια ενώ η έννοια της «ποιότητα ζωής», θα πρέπει να συγκαταλάγεται μόνο εάν ο ασθενής βρίσκει νόημα κι αξία σε αυτήν.

Η υποβοηθούμενη εuθανaσiα λοιπόν είναι μια διαδικασία που εφαρμόζεται στη σημερινή ιατρική σε περίπτωσεις ασθενών είτε κλινικά νεκρών είτε υποστηριζόμενων με μηχανικά μέσα που χωρίς εκείνα δεν μπορούν να ζήσουν είτε σε περιπτώσεις όπου ο θάνατος είναι σίγουρος κι επερχόμενος κι ο ασθενής δε θέλει να βιώσει τα περαιτέρω τα συμπτώματα, όπως σε καρκινοπαθείς και χρόνια νοσούντες.

Είναι τελικά λοιπόν δικαίωμα του καθενός μια τέτοια απόφαση, παραβιάζουμε τους νόμους της φύσης και την ηθική του τομέα της υγείας ή παραβιάζονται τα ανθρώπινα δικαιώματα αν μας το αρνηθούν ή αν μας το προσφέρουν; Οι ισορροπίες είναι λεπτές κι οι ειδικοί βρίσκονται ακόμα σε δίλημμα.