Ο ποιητής του σινεμά με τ' όνομα Αντρέι Ταρκόφσκι

Στον κόσμο του κινηματογράφου, λίγα ονόματα έχουν το ίδιο βάρος με τον Αντρέι Ταρκόφσκι. Οι ταινίες του Ταρκόφσκι, θεωρούνται κορυφαίες του κινηματογραφικού μέσου, παραμένουν διαχρονικά κλασικές, γνωστές για το ποιητικό και φιλοσοφικό τους περιεχόμενο, την απαράμιλλη αισθητική ομορφιά και την άκρως προσωπική προσέγγιση. Τα έργα του έχουν επηρεάσει αμέτρητους κινηματογραφιστές, έχουν αμφισβητήσει τις συμβατικές έννοιες της αφήγησης κι έχουν αφήσει βαθύ αντίκτυπο στο κοινό σε όλο τον κόσμο. Παρά το γεγονός ότι εργαζόταν κάτω από τη σοβιετική λογοκρισία, ο Ταρκόφσκι δημιούργησε ένα μοναδικό και βαθιά προσωπικό στυλ που έκτοτε έγινε εμβληματικό. Οι εικόνες του είναι άμεσα αναγνωρίσιμες: μεγάλες λήψεις, ονειρικά τοπία κι εσωστρεφείς χαρακτήρες που μοιάζουν να κατοικούν σ’ έναν κόσμο εκτός χρόνου και χώρου.

Η κληρονομιά του Ταρκόφσκι είναι τεράστια κι η επιρροή του μπορεί να φανεί στο έργο των σύγχρονων κινηματογραφιστών σε όλο τον κόσμο. Το ασυμβίβαστο όραμά του, η διάνοιά του κι η βαθιά αισθητή ανθρωπιά του τον καθιστούν μια από τις πιο σημαντικές φιγούρες στην ιστορία του κινηματογράφου. O Ταρκόφσκι γεννήθηκε στο Zavrazhye, ένα μικρό χωριό στη βορειοδυτική Ρωσία το 1932. Μεγάλωσε σε μια καλλιτεχνική οικογένεια, με τον πατέρα του Arseny να είναι διάσημος ποιητής και μεταφραστής. Σπούδασε σκηνοθεσία στο Κρατικό Ινστιτούτο Κινηματογράφου της Μόσχας, όπου επηρεάστηκε σε μεγάλο βαθμό από τα έργα του Ιταλού σκηνοθέτη Μικελάντζελο Αντονιόνι και του Σουηδού σκηνοθέτη Ίνγκμαρ Μπέργκμαν.

Έκανε το ντεμπούτο του ως σκηνοθέτης το 1962 με την ταινία “Ivan’s Childhood”, η οποία γνώρισε κριτική κι εμπορική επιτυχία. Η ταινία ήταν για ένα νεαρό αγόρι που πρέπει να περιηγηθεί στη φρίκη του πολέμου κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Αυτή η ταινία έδειξε το χαρακτηριστικό στυλ του Ταρκόφσκι και τα θέματα της μνήμης, των ονείρων και της ανθρώπινης κατάστασης.

Η δεύτερη ταινία του Ταρκόφσκι, «Andrei Rublev», θεωρείται πλέον αριστούργημα του κινηματογράφου. Η ταινία εξερευνά τη ζωή και τα έργα του μεσαιωνικού Ρώσου ζωγράφου Αντρέι Ρούμπλεφ κι είναι ένας ποιητικός διαλογισμός για την ανθρώπινη δημιουργικότητα, την πνευματικότητα και τον ρόλο της τέχνης στην κοινωνία.

Οι μεταγενέστερες ταινίες του Ταρκόφσκι “Solaris”, “The Mirror” και “Stalker” ήταν όλες άκρως ενδοσκοπικές και στοχαστικές. Αυτές οι ταινίες πραγματεύονταν υπαρξιακά ερωτήματα, την ανθρώπινη συνείδηση και τα άγνωστα μυστήρια του σύμπαντος. Οι ταινίες του Ταρκόφσκι συχνά παρουσίαζαν μεγάλες λήψεις κι εικόνες φυσικής ομορφιάς, δημιουργώντας μια ονειρική ποιότητα που ήταν μοναδική στη δουλειά του. Οι ταινίες του Ταρκόφσκι έτυχαν μεγάλης εκτίμησης από συναδέλφους σκηνοθέτες, κριτικούς και κοινό. Η δουλειά του έχει παρουσιαστεί σε διεθνή κινηματογραφικά φεστιβάλ κι έχει κερδίσει πολλά βραβεία, μεταξύ των οποίων το Grand Prix στις Κάννες για το «Solaris» και το Χρυσό Λέοντα στη Βενετία για το «The Sacrifice».

Δυστυχώς, ο Ταρκόφσκι μπόρεσε να κάνει μόνο επτά ταινίες μεγάλου μήκους και μερικά ντοκιμαντέρ πριν από τον πρόωρο θάνατό του από καρκίνο του πνεύμονα το 1986. Παρά τη σύντομη καριέρα του, το έργο του είχε βαθιά επίδραση στον παγκόσμιο κινηματογράφο και το μοναδικό του στυλ και τα βαθιά φιλοσοφικά του θέματα συνεχίζουν να επηρεάζουν τους κινηματογραφιστές σήμερα.

Πηγή φωτογραφίας

Εν κατακλείδι, ο Αντρέι Ταρκόφσκι ήταν ένας οραματιστής σκηνοθέτης που άφησε ανεξίτηλο το στίγμα του στον κινηματογράφο με το μοναδικό του στυλ και φιλοσοφία. Οι ταινίες του συνεχίζουν να μελετώνται και να αναλύονται από λάτρεις του κινηματογράφου και παραμένουν διαχρονικά έργα που θέτουν σημαντικά ερωτήματα για την ανθρώπινη εμπειρία. Η κληρονομιά του Ταρκόφσκι είναι ασφαλής στα χέρια όσων αγαπούν το σινεμά κι η συνεισφορά του στον κινηματογράφο θα συνεχίσει να τιμάται από τις επόμενες γενιές.