«Το σύμπαν είναι σαν ένα τεράστιο ταχυδακτυλουργικό κόλπο κι οι επιστήμονες προσπαθούν να καταλάβουν πώς το κάνει αυτό που κάνει.» Αλβέρτος Αϊνστάιν, 1879-1955

 

Μια ιστορική μέρα ξημέρωσε χθες το πρωί, όταν η Nasa έκανε το επίσημο release για μια σειρά από πληροφορίες και φωτογραφικό υλικό σχετικά με την εικόνα που έχουμε για τους γαλαξίες και το σύμπαν μας ως σήμερα. Μπροστά στα έκπληκτα μάτια όμως, παρέθεσε μια σειρά από καθαρή μαγεία, από εικόνες που λυγίζουν και τον πιο ανεπηρέαστο, κάνοντάς μας να υποκλινόμαστε μπροστά στο μεγαλείο της επιστήμης και της ζωής.

Αναρωτιόμαστε.

Είναι η φύση μας.

Πώς φτάσαμε ως εδώ;

Είμαστε μόνοι στο σύμπαν;

Πώς λειτουργεί το σύμπαν;

Το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb είναι μια φιλόδοξη επιστημονική προσπάθεια για ν’ απαντηθούν αυτά τα ερωτήματα. Ο Webb βασίζεται στην κληρονομιά προηγούμενων διαστημικών τηλεσκοπίων για να ωθήσει τα όρια της ανθρώπινης γνώσης ακόμη περισσότερο, στον σχηματισμό των πρώτων γαλαξιών και στους ορίζοντες άλλων κόσμων.

Εξερευνήστε το σύμπαν με τον Webb.

Αυτά αναφέρονται στην επίσημη αρχική σελίδα του υπερσύγχρονου τηλεσκοπίου της NASA, James Webb κι εμείς είμαστε έτοιμη για μια διαστημική βουτιά στα βάθη των γαλαξιών. Έτοιμοι;

 

Αυτό το τοπίο με «βουνά» και «κοιλάδες» με στίγματα κι αστραφτερά αστέρια είναι στην πραγματικότητα η άκρη μιας κοντινής, νεαρής περιοχής που περιέχει ένα σύμπλεγμα αστέρων με το όνομα NGC 3324 στο Carina Nebula. Τραβηγμένη με υπέρυθρο φως από το νέο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA, αυτή η εικόνα αποκαλύπτει για πρώτη φορά αόρατες περιοχές γέννησης αστέρων.

 

The image is divided horizontally by an undulating line between a cloudscape forming a nebula along the bottom portion and a comparatively clear upper portion. Speckled across both portions is a starfield, showing innumerable stars of many sizes. The smallest of these are small, distant, and faint points of light. The largest of these appear larger, closer, brighter, and more fully resolved with 8-point diffraction spikes. The upper portion of the image is blueish, and has wispy translucent cloud-like streaks rising from the nebula below. The orangish cloudy formation in the bottom half varies in density and ranges from translucent to opaque. The stars vary in color, the majority of which, have a blue or orange hue. The cloud-like structure of the nebula contains ridges, peaks, and valleys – an appearance very similar to a mountain range. Three long diffraction spikes from the top right edge of the image suggest the presence of a large star just out of view. For more details, download the Text Description.

 

Tο διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA αποκαλύπτει λεπτομέρειες μιας ομάδας γαλαξιών που δεν έχουν ξαναδεί τα μάτια μας (ούτε και τα δικά τους) μέχρι τώρα, που ονομάζεται “Stephan’s Quintet”. Η στενή σύνδεση και μικρή απόσταση αυτής της ομάδας δίνει στους αστρονόμους βήμα για γαλαξιακές συγχωνεύσεις κι ελπίδα γι’ αλληλεπιδράσεις. Σπάνια οι επιστήμονες βλέπουν με τόση λεπτομέρεια πώς οι αλληλεπιδρώντες γαλαξίες προκαλούν το σχηματισμό άστρων ο ένας στον άλλον και πώς διαταράσσεται ο χώρος ανάμεσά τους.

 

Colorful image of the near- and mid-infrared light of a group of galaxies, with hundreds of background galaxies and numerous foreground stars.

 

Το Stephan’s Quintet, μια οπτική ομαδοποίηση γαλαξιών, είναι περισσότερο γνωστό επειδή πρωταγωνιστεί στην κλασική ταινία “It’s a Wonderful Life”. Σήμερα, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA αποκαλύπτει το Κουιντέτο του Stephan υπό νέο φως. Αυτό το τεράστιο μωσαϊκό είναι η πιο καθαρή εικόνα του Webb μέχρι σήμερα και καλύπτει περίπου το ένα πέμπτο της διαμέτρου της Σελήνης.

 

Image of a group of five galaxies that appear close to each other in the sky: two in the middle, one toward the top, one to the upper left, and one toward the bottom. Four of the five appear to be touching. One is somewhat separated. In the image, the galaxies are large relative to the hundreds of much smaller (more distant) galaxies in the background. All five galaxies have bright white cores. Each has a slightly different size, shape, structure, and coloring. Scattered across the image, in front of the galaxies are number of foreground stars with diffraction spikes: bright white points, each with eight bright lines radiating out from the center. For more details, download the Text Description.

 

Αυτή η παράπλευρη σύγκριση δείχνει δύο διαφορετικές αποτυπώσεις του Νεφελώματος του Νότιου Δακτυλίου σε κοντινό υπέρυθρο φως, στ’ αριστερά και στο μέσο υπέρυθρο φως, στα δεξιά, από το τηλεσκόπιο Webb της NASA. Αυτή η σκηνή δημιουργήθηκε από ένα λευκό νάνοαστέρι -τα υπολείμματα ενός αστεριού όπως ο Ήλιος μας- αφού έριξε τα εξωτερικά του στρώματα και σταμάτησε να καίει καύσιμο μέσω της πυρηνικής σύντηξης. Αυτά τα εξωτερικά στρώματα σχηματίζουν τώρα τα εκτοξευόμενα κελύφη στην όψη του. «Η τελευταία παράσταση» το ονομάζει η NΑSA κι εμείς χειροκροτούμε το μεγαλείο.

 

Colorful side-by-side images show the near-infrared (left) and mid-infrared (right) light of a planetary nebula with shells of glowing cloud-like material illuminated by central stars.

 

Έναν χορό φωτεινών λευκών γαλαξιών που καταγράφηκε σε υψηλή ανάλυση από το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA βλέπουμε μπροστά μας. Γνωστός ως σμήνος γαλαξιών SMACS 0723, η ομάδα των γαλαξιών λυγίζει και στρεβλώνει το φως τεντώνοντας κι επαναλαμβάνοντας την όψη τους. Η απεικόνισή τους μέσω του Webb -και τα εξαιρετικά λεπτομερή δεδομένα γνωστά ως φάσματα- θα επιτρέψουν στους μελλοντικούς ερευνητές να καταγράψουν λεπτομερώς τις ακριβείς συνθέσεις των γαλαξιών στο πρώιμο σύμπαν, κάτι που μπορεί τελικά να αναδιαμορφώσει την κατανόησή μας για το πώς οι γαλαξίες άλλαξαν κι εξελίχθηκαν σε δισεκατομμύρια χρόνια.

 

Image showing thousands of distant galaxies of different shapes, sizes, colors, and brightness, with a scattering of bright foreground stars.

 

Για περισσότερες πληροφορίες επισκεφθείτε την ιστοσελίδα του James Webb.

Όλες οι πληροφορίες που αναρτήθηκαν στο άρθρο είναι από την επίσημη πηγή της NASA την οποία κι ευχαριστούμε θερμά για την πολύτιμη συνδρομή της στην ανθρωπότητα. Τίποτα δε θα είναι ξανά το ίδιο στο σύμπαν μας, μετά τη μέρα αυτή. 

Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου