Ίσως ποτέ άλλοτε καμία λέξη δεν έχει κακοποιηθεί τόσο, όσο η φιλία. Κι αυτό γιατί τη νοθέψαμε σε κακομαγειρέματα και σε πρόσκαιρες επιθυμίες. Ποιος είναι άραγε ο ορισμός της σύγχρονης φιλίας; Είναι η φιλία μια έννοια με διαχρονικό περιεχόμενο; Ή το περιεχόμενο και η σημασία της αλλάζουν ανά τα χρόνια και τις περιστάσεις;
Σήμερα, φίλους ονομάζουμε εκείνους, που μάς ακολουθούν στα social media και σχολιάζουν κάτω από τις φωτογραφίες μας πόσο όμορφοι και cool είμαστε. Φίλοι είναι όλοι όσοι μάς συνοδεύουν στις εξόδους μας, ώστε να μη φαινόμαστε τάχα μόνοι. Υπάρχουν οι φίλοι που μάς συντροφεύουν στην καθημερινότητά μας και ακούν τα νέα μας, οι φίλοι που κάποιος θα μπορούσε να τους πει και απλούς γνωστούς και υπάρχουν κι εκείνοι οι φίλοι, οι φίλοι ζωής. Ποια είναι, όμως, τα χαρακτηριστικά εκείνα και τα σημάδια που διακρίνουν έναν κοινό γνωστό ή έναν απλό φίλο από έναν «φίλο ζωής»;
Πολλοί συνηθίζουν να λεν’ πως «oι φίλοι στα δύσκολα φαίνονται» και ίσως αυτό αποτελεί μία κοινή παραδοχή. Πολλές φορές στη ζωή μας τα πράγματα δεν παν ακριβώς έτσι όπως τα είχαμε υπολογίσει. Υπάρχουν στιγμές που ακόμη και εσύ που δηλώνεις τρομερά αισιόδοξος και δυνατός, λυγίζεις. Κι ας μη γελιόμαστε- είναι τελείως φυσιολογικό και ανθρώπινο. Όταν τα προβλήματα και οι κακοτοπιές σού χτυπούν ερμητικά την πόρτα, δεν είσαι πάντα σε θέση να σηκώσεις τα μανίκια και να αντιμετωπίσεις την όποια συμφορά. Μερικές φορές, το μόνο που θες -και που μπορείς να κάνεις- είναι να πέσεις κάτω σε εμβρυακή στάση και να αρχίσεις να κλαις γοερά.
Τότε, λοιπόν, όταν νομίζεις πως παλεύεις μόνος σου στον ωκεανό, χρειάζεσαι έναν φίλο. Χρειάζεσαι έναν φίλο, όχι για να σού λύσει το πρόβλημα και να σού πει να σηκωθείς και πάλι όρθιος και να προχωρήσεις μπροστά, αλλά για να σε ακούσει, να σε κατανοήσει, να σού σφουγγίσει τα δάκρυα, να σού ζεστάνει λίγο φαγητό και να σε πάρει μία αγκαλιά. Πραγματικός φίλος δεν είναι αυτός που θα σού πει «στα ‘λεγα εγώ» και που προσπαθεί να σού επιβάλλει τι θα έκανε αυτός στη δική σου θέση, αλλά αυτός που πάντα θα έχει ένα περίσσευμα τρυφερότητας για την πληγωμένη καρδιά σου. Οι δυσκολίες στη ζωή μας είναι -μεταξύ άλλων- ένα μεγάλο κόσκινο. Μένουν οι πιο εκλεκτοί στο τέλος, εκείνοι που πραγματικά ενδιαφέρονται.
Βέβαια, η παραπάνω κοινή παραδοχή βρίσκει αντίλογο. Υπάρχουν εκείνοι που πιστεύουν και που σθεναρά υποστηρίζουν πως οι πραγματικοί φίλοι φαίνονται στον τρόπο με τον οποίο θα αντιδράσουν στη χαρά σου. Τη στιγμή που κάτι συναρπαστικό θα συμβαίνει στη ζωή σου, όταν εκείνος ο βραχύτερος ή μεγαλύτερος στόχος θα εκπληρωθεί, έχει μία σπουδαία σημασία η αντίδραση του φίλου σου. Θα χαρεί με τη χαρά σου; Κι, αν, ναι η χαρά του θα είναι ζωτική ή επιδερμική; Θα χαρεί επειδή πρέπει να χαρεί, καθώς τούτο επιτάσσει το κοινωνικώς πράττειν; Ή θα χαρεί, γιατί αισθάνεται το συναίσθημα της χαράς να τον πλημμυρίζει; Δεν είναι λίγοι εκείνοι που πιστεύουν πως στις δυσκολίες όλοι συμπάσχουν. Θα σηκώσουν το τηλέφωνο, θα πουν έναν παρηγορητικό λόγο, θα είναι εκεί. Άλλοι περισσότερο και άλλοι λιγότερο. Άλλωστε στους ανθρώπους ξυπνά εύκολα το συναίσθημα της λύπησης. Ο καλός ο φίλος φαίνεται, λένε, στα εύκολα. Όταν ο άλλος χαρεί αυθεντικά και πηγαία με κάτι καλό, που σού συνέβη, με μία επιτυχία ή ένα κατόρθωμα. Αν η χαρά του είναι αυθόρμητη και αυθεντική, τότε αξίζει τον κόπο ο άνθρωπος που έχεις δίπλα σου.
Πέρα από τη συμπεριφορά τους σε αυτές τις εμπειρίες, που για όλους μας επιφυλάσσει η ζωή, τους καλούς φίλους διακρίνει και ο κοινός κώδικας επικοινωνίας που μοιράζεστε. Ένας καλός φίλος μπορεί -δηλαδή έχει αυτή την ικανότητα- να σού μιλήσει χωρίς να βγάλει άχνα. Ο καλός ο φίλος μπορεί να διαβάσει το πρόσωπό σου, ακόμη κι αν φοράς προσωπείο. Ένα βλέμμα αρκεί. Αρκεί για να καταλάβει πως κάτι έχει πάει στραβά. Αρκεί για να καταλάβεις πως δεν είναι σύμφωνος με αυτό που κάνεις. Αρκεί. Κι αυτό έχει μία σημαίνουσα σπουδαιότητα, μιας και συνειδητοποιείς πως στις κρίσιμες, τις κομβικές ή και στις πιο ασήμαντες και απλοϊκές στιγμές της ζωής αντιμετωπίζετε τα πράγματα με τον ίδιο τρόπο και με τα ίδια εργαλεία.
Θα αφήσω για το τέλος το χαρακτηριστικό εκείνο, που -προσωπικά- βρίσκω αξιοθαύμαστο: τον θαυμασμό. Ο φίλος σου -ο αληθινός- είναι ο πρώτος και ο μεγαλύτερός σου θαυμαστής. Εκείνος, που όταν εσύ δειλιάζεις και φοβάσαι, θα σού θυμίζει ρυθμικά και με παλμό την αξία σου. Ο πραγματικός φίλος θα είναι για σένα πάντα η φωνή της λογικής. Θα είναι πάντα αυτός που θα φωνάζει «μπορείς» και θα θυμώνει, όταν πεισμώνεις και τα παρατάς ή όταν δειλιάζεις και κάνεις πίσω. Πραγματικός φίλος είναι αυτός που σε κοιτάει και νιώθει ευγνωμοσύνη που υπάρχεις στη ζωή του.
Τη φιλία έχουν άπαντες υμνήσει. Είναι μία αρετή του ανθρώπου. Είναι σπουδαίο πράγμα και ευλογία να είσαι καλός φίλος και ταυτόχρονα να μπορείς να διακρίνεις έναν καλό φίλο και να τον κρατήσεις στη ζωή σου.
Η αλήθεια βρίσκεται -όπως πάντα- κάπου στη μέση. Ο πραγματικός φίλος νιώθει και τον πόνο και τη χαρά σου και είναι πάντα εκεί για να ξετυλίξεις τον καημό σου και να μεταδώσεις την ευτυχία, που σε πλημμυρίζει, γιατί, όπως λέει και η παροιμία: «Μοιρασμένος πόνος, μισός πόνος και μοιρασμένη χαρά, διπλή χαρά.»
Συντάκτης: Στέλλα Μπακάλη
