Ακόμα θυμάμαι ένα viral βίντεο που είχε κυκλοφορήσει, δείχνοντας την αδιανόητη χαρά ενός μικρού παιδιού όταν είδε για πρώτη φορά μία έγχρωμη πριγκίπισσα σε μια παιδική ταινία. Ήταν μια στιγμή που μ’ έκανε να συνειδητοποιήσω τη σημασία του να βλέπουν τα παιδιά φιγούρες που τους εμπνέουν και τους μοιάζουν. Αν κι η πλειοψηφία των παλαιότερων παιδικών ταινιών βασίζονταν στην ιδέα του ότι ο πρίγκιπας σώζει τη πριγκίπισσα, ευτυχώς αυτή η τάση άρχισε ν’ αλλάζει στον σύγχρονο παιδικό κινηματογράφο. Πολλές απ’ αυτές τις γυναικείες φιγούρες, με τον δικό τους τρόπο, αντιπροσωπεύουν την ανεξαρτησία και μία κάπως φεμινιστική διάθεση και γίνονται πηγές έμπνευσης για πολλά κορίτσια.
Μουλάν –Mulan (1998)
«Είπες να εμπιστευτούμε τον Πινγκ. Γιατί η Μουλάν να είναι διαφορετική;»
«Πώς θα σού φαινόταν μια κοπέλα έξυπνη που να έχει και δική της γνώμη;»
Κάποτε οι πριγκίπισσες παρουσιάζονταν αποκλειστικά με φανταχτερά φορέματα, μακριά λαμπερά μαλλιά και στην αναζήτηση της αληθινής αγάπη. Η Μουλάν δημιουργήθηκε για να σπάσει αυτό το στερεότυπο, ν’ αποδείξει πως μπορεί να ανταπεξέλθει στην ίδια σωματική εκπαίδευση που υφίσταται ένας άντρας και ν’ αποδείξει πως ολόκληρες μάχες μπορούν να κερδηθούν ακόμα και μόνο με τη χρήση ενός έξυπνου μυαλού.
Τζασμίν – Aladdin (1992)
«Δεν είμαι κάποιο βραβείο για να με διεκδικήσουν.»
Η Τζασμίν είναι ένας χαρακτήρας που αντιπροσωπεύει την ανεξαρτησία, τη θέληση για αληθινή αγάπη και τη διαμαρτυρία κατά των κοινωνικών περιορισμών που της επιβάλλονται ως πριγκίπισσα. Η ιστορία της αναδεικνύει μία διαδρομή προς την αυτονομία κι ελευθερία.
Μέριντα – Brave (2012)
«Θα ρίξω κι εγώ για να διεκδικήσω τον εαυτό μου».
Η Μερίντα ως σύγχρονη πριγκίπισσα κατάφερε να βγει από τις νόρμες. Θέλησε να πάρει το θέμα του δικού της γάμου στα χέρια της και να πάει αντίθετα στις παραδόσεις -με τις οποίες μεγάλωσε- που συνδέονταν με την ανατροφή μιας κοπέλας προκειμένου να γίνει αποκλειστικά άξια σύζυγος και μητέρα . Τόλμησε να πάει ενάντια στην ίδια της μητέρα και να υπερασπιστεί επάξια τον εαυτό της.
Μεγκ – Hercules (1997)
«Οι άντρες θεωρούν το “όχι” και το “άντε χάσου” ως “είμαι δική σου”»
Το απόλυτο icon εμφανίζεται το 1997 για να πει μια φράση που δυστυχώς μέχρι σήμερα δεν έχει εξαλειφθεί. Απ’ την αρχή δείχνει πως δε χρειάζεται κανέναν άντρα να τη σώσει. Σ’ επαφή με τη θηλυκότητά της, ανεξάρτητη κι ετοιμόλογη. Ειρωνική, μ’ ατάκα και ταυτόχρονα άκρως σαγηνευτική.
Ελαστίνα – The Incredibles (2004)
«Ν’ αφήσουμε τη σωτηρία του κόσμου στους άντρες; Δεν το νομίζω, δεν το νομίζω..»
Να τολμήσω να πω ότι η Ελαστίνα αποτελεί ωδή στη γυναικεία ενδυνάμωση κι απεικόνιση των πολλαπλών δυνατοτήτων των γυναικών; Θα το τολμήσω! Σύζυγος, μητέρα, νοικοκυρά και σούπερ ήρωας. Μία απεικόνιση της ικανότητας μιας γυναίκας να διαχειρίζεται πολλά μέτωπα ταυτόχρονα, όπως την οικογενειακή της ζωή, να θυσιάζεται για τα παιδιά και τον σύζυγό της, ενώ ταυτόχρονα διατηρεί τη δύναμη και την αυτονομία της. Η Ελαστίνα εκπέμπει έναν αέναο αέρα “b@dass” χωρίς καν να προσπαθεί.
Τάνια – The princess and the frog (2009)
«Αυτό το ξύλο στη λάσπη έπρεπε να κάνει δύο δουλειές όλη της ζωή όσο εσύ έτρωγες από ασημένια κουτάλια και κυνηγούσες καμαριέρες στον πύργο σου.»
Η Τάνια είναι το απόλυτο σύμβολο του βάζω έναν στόχο και δουλεύω σκληρά για να τον πετύχω. Εκπροσωπεί μια ενδυναμωμένη γυναικεία φιγούρα που δεν εξαρτάται από άλλους για την ευτυχία ή την επιτυχία της. Μέσα απ’ την πορεία της στην ταινία, η Τάνια ανακαλύπτει την αξία της αυτοεπίγνωσης και της αυτοαποδοχής. Μαθαίνει να εκτιμά τον εαυτό της και ν’ ακολουθεί τα όνειρά της, αντιμετωπίζοντας τις προκλήσεις μ’ αυτοπεποίθηση κι αποφασιστικότητα.
Βαϊάνα – Moana (2016)
Μια απ’ τις πιο εμβληματικές παιδικές ταινίες που έχουν κυκλοφορήσει είναι αφιερωμένη στην απόφαση ενός κοριτσιού να κάνει το καλύτερο δυνατό για τον λαό της. Η ανεξίτηλη επιθυμία της να εξερευνήσει πέρα από τα σύνορα του υφάλου και να πραγματοποιήσει έναν μύθο που θα φέρει καρποφορία και ευημερία στο νησί της, την οδηγεί ν’ αγνοήσει τις προειδοποιήσεις του πατέρα της και να ξεκινήσει μόνη της το τολμηρό ταξίδι της στην ανοιχτή θάλασσα.
Ραπουνζέλ – Tangled (2010)
«Όχι δε θα σταματήσω. Για κάθε λεπτό της υπόλοιπης ζωής μου, θα συνεχίσω να παλεύω.»
Η Ραπουνζέλ ίσως να είναι η ήρεμη δύναμη της Disney. Μία πολύ γλυκιά κι ήρεμη ψυχή με περίσσιο θάρρος και δύναμη τα οποία πηγάζουν απ’ την ψυχή της και δεν εξωτερικεύονται άμεσα, άλλα είναι εκεί να ρίχνουν λάδι στη φωτιά.
Εσμεράλντα – The Hunchback of Notre-Dame (1996)
«Μιλάς για δικαιοσύνη, ενώ εσύ ο ίδιος είσαι σκληρός προς αυτούς που έχουν ανάγκη τη βοήθειά σου περισσότερο.»
Αμφιλεγόμενη για την εποχή ταινία καθώς μιλάμε για μια κοπέλα που βγάζει τα λεφτά της χορεύοντας στον δρόμο. Αντιμετωπίζει ακραίο ρaτσισμό λόγω του χρώματος του δέρματός της αλλά και της δουλειάς της, σ3ξουαλικοπ0ιείται στα μάτια των άλλων, όμως συνεχίζει να παλεύει παθιασμένα ώστε να καταπολεμήσει την πατριαρχία και να υποστηρίξει ένθερμα το δίκαιο.
Έλσα – Frozen (2013)
«Τώρα οι φόβοι και οι ενοχές μου δε με εξουσιάζουν πια.»
Μέσα απ’ αυτήν την ταινία βλέπουμε το πιο ρεαλιστικό movie character development που έχει εικονογραφηθεί ποτέ σε παιδική ταινία. Η Έλσα είναι δυνατή, ανεξάρτητη, όμως της λείπει η αυτοκυριαρχία. Δε διστάζει ν’ απαρνηθεί τον θρόνο της και να φυλακισθεί οικειοθελώς ώστε να μη θέσει σε κίνδυνο τις ζωές του λαού της. Καταφέρνει να ενδυναμώσει μόνη της τον εαυτό της και να την αποδεχθεί όπως είναι. Σε όλη της την πορεία κάνει λάθη, έχει ψυχοσυναισθηματικές μεταπτώσεις και γενικότερα απεικονίζει ό,τι πιο ρεαλιστικό σε παιδικό χαρακτήρα μας έχει χαρίσει η Disney.
Το πιο όμορφο σ’ όλες αυτές τις ιστορίες είναι πως όλες οι ηρωίδες δεν έχασαν ποτέ επαφή με τον εαυτό του και την προσωπικότητά τους. Είναι ευαίσθητες, δυναμικές, συγκινούνται, ερωτεύονται, προστατεύουν, συμβουλεύουν, θυμώνουν. Τα παιδιά χρειάζονται χαρακτήρες που αντικατοπτρίζουν όσο καλύτερα γίνεται την ανθρώπινη φύση. Και μερικές φορές χρειαζόμαστε κι εμείς οι ενήλικες να λάβουμε μία τέτοια υπενθύμιση, γιατί μερικές φορές η ανάλαφρη παιδικότητα και ξεροκεφαλιά, που όλοι κάποτε είχαμε, μπορούν να μας θυμίσουν ποιοι είμαστε και γιατί κάνουμε ό,τι κάνουμε.
Συντάκτης: Αλίκη Γερακιανάκη
Επιμέλεια κειμένου: Ανδρέας Πετρόπουλος
Επιμέλεια κειμένου: Ανδρέας Πετρόπουλος
