«Υπάρχει το μυστικό της ευτυχίας; Και βέβαια υπάρχει. Απλά παραμένει μυστικό.»
Πριν από δέκα χρόνια, ο Σωτήρης Τσαφούλιας μας χάρισε ένα σεναριακό αριστούργημα που παραμένει εξαιρετικά επίκαιρο και θα συνεχίσει να είναι πιο επίκαιρο από ποτέ. Η ταινία λαμβάνει χώρα σε ένα καφενείο στην εξοχή, όπου τέσσερις άγνωστοι άντρες συναντιούνται, όχι τυχαία, και ξεκινούν μια συζήτηση που ξεσκεπάζει τα βάθη της ανθρώπινης ψυχής. Καθένας από αυτούς αποκαλύπτει τον τρόπο που αντιλαμβάνεται τη ζωή, τους άλλους γύρω του, αλλά και τον εαυτό του.
Ο πρώτος πρωταγωνιστής, ο Νίκος (Βλαδίμηρος Κυριακίδης), εισέρχεται στη σκηνή μαινόμενος, οργισμένος για τη γυναίκα που τον πλήγωσε. Θεωρεί πως αυτή η γυναίκα επιβεβαίωσε για άλλη μια φορά τον κανόνα, ότι δηλαδή οι γυναίκες γεννιούνται με ελαφριά ηθική, καθώς αφού μετά από δύο μήνες γνωριμίας τον ενημέρωσε πως παντρεύεται. Είναι ένα κινούμενο πυροβολικό, επιθυμεί να ζήσει τη ζωή στα άκρα, ενώ από τους άλλους αντιμετωπίζεται ως κανίβαλος και υπερβολικός.
Έπειτα έρχεται ο Δημήτρης (Ρένος Χαραλαμπίδης), ο οποίος δείχνει να είναι ήρεμος και λογικός. Επιθυμεί μια ήσυχη ζωή με μια γυναίκα και οικογένεια. Αφού βρήκε την κατάλληλη γυναίκα, είναι έτοιμος να παντρευτεί και να χτίσει επιτέλους το όνειρό του. Η δική του προσέγγιση για τη ζωή θεωρείται βαρετή και άνοστη, ένας πρόωρος ψυχικός θάνατος.
Ο τρίτος από την άλλη, ο Αλέξανδρος (Πυγμαλύων Δαδακαρίδης), είναι ευαίσθητος και βαθιά αισθηματικός, συνεχώς στην αναζήτηση του τέλειου, αμοιβαίου, αβίαστου έρωτα. Ερωτευμένος με τη διαδικτυακή του σύντροφο, υποστηρίζει πως έχει βρει την τέλεια σύντροφο, έναν άνθρωπο που έχει τα κλειδιά του δικού του μυαλού και αυτός του δικού της. Χαρακτηρίζεται ως ονειροπόλος και κυνηγός του αδύνατου, ένας άνθρωπος που εθελοτυφλεί μπροστά στην όχι και τόσο ιδανική πραγματικότητα.
Και τέλος, ο Πλάτωνας (Αντώνης Αντωνίου) είναι ο σοφιστής που κλείνει αυτόν τον κύκλο. Έχει ζήσει τη ζωή του, έχει μάθει από τα λάθη του και έχει μάθει να πορεύεται με αυτά. Για εκείνον, η γυναίκα της ζωής του είναι η κόρη του, την οποία μεγάλωσε κατά κύριο λόγο μόνος του και είναι ό,τι πιο ιερό έχει. Από τη δική του σκοπιά, και οι τρεις προηγούμενοι πρωταγωνιστές έχουν δίκιο, ο καθένας με τον δικό του τρόπο. Ωστόσο, θεωρεί τους τρεις απόλυτους ως προς τις αντιλήψεις τους, χωρίς να έχουν κατανοήσει ακριβώς γιατί επιθυμούν αυτό που επιθυμούν και γιατί απορρίπτουν τις απόψεις των υπολοίπων.
Ίσως αστείο, αλλά καθώς ξετιλύγεται το κουβάρι της ιστορίας του καθενός και ενώ όλοι βρίσκονται σε μια διαρκή διαφωνία για την αντιμετώπιση που έχει ο καθένας προς τη ζωή και τον έρωτα, προκύπτει πως όλοι εν τέλει μιλούν για την ίδια γυναίκα. Η πουτ@να, η ιδανική σύζυγος και μελλοντικά μητέρα, η αιθέρια, ερωτική και αισθηματική ύπαρξη, αλλά και η αλάνθαστη στα μάτια του πατέρα της κόρη, είναι όλες η ίδια γυναίκα. Η ίδια γυναίκα παρουσιάστηκε διαφορετικά από διαφορετικά άτομα, ανάλογα με τις προσδοκίες και τις εμπειρίες τους.
Αυτή η ταινία θα παραμείνει επίκαιρη για πολλούς λόγους. Καταρχάς, επιτυχώς αποδίδει την τριμερή διάκριση της ψυχής του αρχαίου φιλοσόφου Πλάτωνα, κάτι που είναι εξαιρετικά σύμφωνο με την εποχή μας και τις προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Κάθε χαρακτήρας αντιστοιχεί σε ένα μέρος της ψυχής, αποτυπώνοντας το θυμοειδές, το λογιστικό και το επιθυμητικό, προσφέροντας ένα βαθύτερο και πιο πολυδιάστατο πορτρέτο της ανθρώπινης ψυχολογίας.
Αναδεικνύει την αιώνια διαμάχη της ψυχής μεταξύ του σωστού, του θέλω και του πάθους. Αυτή η διαμάχη είναι κάτι που αφορά κάθε άνθρωπο αντιμέτωπο με μια απόφαση, μια ιδέα ή οποιαδήποτε καινούρια εμπειρία. Έτσι, η ταινία προσφέρει ένα ευρύτερο και βαθύτερο πρίσμα για την ανθρώπινη ψυχή και τις συνεχείς προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε στη ζωή μας.
Από την άλλη, η ταινία μας επιβεβαιώνει πόσο διαφορετικός εμφανίζεται ένας άνθρωπος στα μάτια άλλων ανθρώπων. Για κάθε άνθρωπο που έρχεσαι σε επαφή εκεί έξω, προβάλλεις και μία πλευρά του εαυτού σου, η οποία δεν είναι πάντα η ίδια, όχι όμως επειδή κρύβεσαι, αλλά καλώς ή κακώς, η ενέργειά μας επηρεάζεται από ό,τι μας συμβαίνει. Οι γονείς σου, ο πρώην σύντροφός σου, ο ταμίας στο σουπερ μάρκετ έχουν δει διαφορετικά χρώματα της προσωπικότητάς σου. Ολόκληρη την παλέτα σου όμως, τη γνωρίζεις αποκλειστικά εσύ.
Στις ιστορίες κάποιων μπορούμε να είμαστε τα “τέρατα”, ενώ στις άλλες να αποτελούμε το πιο όμορφο κομμάτι. Ωστόσο, δεν μπορούμε να βασιστούμε στην εικόνα που έχουν οι άλλοι για εμάς για να καθορίσουμε την προσωπικότητά μας και τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον εαυτό μας. Αρκεί να είμαστε ειλικρινείς με τον εαυτό μας και να ακολουθούμε τις δικές μας αξίες και πεποιθήσεις.
Τέλος, το πιο σημαντικό για εμένα προσωπικά τουλάχιστον, είναι αυτό το ατέρμονο κυνήγι του τέλειου. Η τέλεια δουλειά, ο τέλειος σύντροφος, το τέλειο σπίτι και άλλα πράγματα που μας φαίνονται ιδανικά. Ωστόσο, συχνά ξεχνάμε ότι η τελειότητα είναι μια αβάσταχτη επιδίωξη. Αντί να επικεντρωνόμαστε στο να βρούμε αυτό που μας ταιριάζει και μας φέρνει ευτυχία, αφήνουμε πολλές ευκαιρίες να περάσουν δίπλα μας επειδή κοιτάμε αποκλειστικά προς την κατεύθυνση της τελειότητας. Στην πραγματικότητα, η ζωή είναι γεμάτη από ατέλειες και αυτές οι ατέλειες είναι που μας κάνουν μοναδικούς και πραγματικούς. Συνεπώς, είναι σημαντικό να επιδιώκουμε την αυθεντικότητα και την ισορροπία, αντί για την τελειότητα.
«Ο ολοκληρωμένος άνθρωπος δε θέλει να μοιάσει σε κανέναν. Και ούτε ψάχνει το άλλο του μισό, νιώθει ολόκληρος. Και μόνο τότε μπορεί να μοιραστεί. Και όσο πιο πολλά λάθη κάνεις, τόσο πιο κοντά βρίσκεσαι στο σωστό. Αρκεί να είναι καινούρια και τότε βρίσκεσαι σε καλό δρόμο.»
Επιμέλεια κειμένου: Αγγελική Θεοχαρίδη