Η διαμάχη ανάμεσα στους υπέρμαχους κι όχι της φιλίας μεταξύ των ανθρώπων θα μπορούσαμε να πούμε ότι είναι απ’ τις παγκόσμιες σταθερές της σύγχρονης κοινωνίας. Έχεις βρεθεί σίγουρα έστω και μία φορά μπροστά σε μία συζήτηση, όπου οι μεν υποστηρίζουν ότι πραγματική φιλία δεν υπάρχει αφού κάποια στιγμή ο ένας απ’ τους δύο θα δει ή θα σκεφτεί τον άλλον ερωτικά και οι δε έχουν σίγουρα ένα προσωπικό τους παράδειγμα που είναι σαν αδέλφια μ’ έναν φίλο τους. Γιατί έχει όμως συνδεθεί η ανάπτυξη των συναισθημάτων αυτών ως καταπέλτης για την αγνότητα μιας ανθρώπινης σχέσης;
Αν ξεκινήσουμε απ’ την κάπως αυστηρή έννοια του όρου φιλία καθώς μ’ εκείνη να ορίζεται ως η πλατωνική σχέση ανάμεσα σε δύο ή περισσότερους ανθρώπους με βάση της την ειλικρίνεια και την αφοσίωση χωρίς κρυφά κίνητρα ή ανώτερους στόχους. Λίγο πιο απλοϊκά, δύο φίλοι είναι δύο άνθρωποι με κοινά ενδιαφέροντα, κοινούς τρόπους διασκέδασης και ερμηνείας της ζωής. Υπάρχει ο φίλος που είναι καλός για να βγείτε για ποτό ένα σαββατόβραδο, ο φίλος που πάτε για μπασκετάκι κάθε Πέμπτη μετά τη δουλειά, ο φίλος που είναι εκεί για να κάτσει σιωπηλά μαζί σου σε μια νυχτερινή αμαξάδα ακούγοντας μουσική. Ανάθεμα αν υπάρχει αυτός ο ιδανικός άνθρωπος που να συνδυάζει τόσες πολλές ιδιότητες, ανάλογα πάντα και με τα δικά σου κέφια.
Επιστρέφοντας τώρα σε μια κοινώς αποδεχτή αλήθεια, μεταξύ φίλων η σκέψη του να αλλάξει επίπεδο η σχέση, σε ένα μεγάλο βαθμό δεν έχει να κάνει με τη σ3ξουαλική έλξη. Μπορεί βεβαίως να εμπεριέχεται, όμως η κύρια βάση της είναι όλα τα βαθύτερα συναισθήματα που έχουν αναπτυχθεί με και για τον άλλον άνθρωπο. Για τις αμοιβαίες αξίες και κοινές δραστηριότητες, για το ολάκερο αίσθημα όταν μοιράζονται στιγμές, για το πως γελάνε, το πώς κινούνται. Αυτά τα συναισθήματα λοιπόν είναι αγνά, γνήσια και κρύβουν μέσα τους και θαυμασμό και ίσως και λίγο έρωτα. Μπορεί λοιπόν ο συνδυασμός τους να προκαλέσει σύγχυση, αλλά είναι αρκετά ώστε να υπονομεύσουν τη γνησιότητα μια φιλίας;
Άλλωστε δεν είναι τυχαίο που λένε ότι αν ο σύντροφός μας δεν είναι και φίλος μας, να μπορούμε να μιλήσουμε ανοιχτά για ό,τι μας απασχολεί, να κουτσομπολεύουμε, να είμαστε ο εαυτός μας, τότε αυτή η σχέση θα πάει με στατιστική βεβαιότητα κατά διαόλου. Αυτά που θα αποδυναμώσουν μία φιλία, και αντικειμενικά οποιουδήποτε είδους ανθρώπινη σχέση, είναι η ύπουλη διεκδίκηση του άλλου, η υπονόμευση της σχέσης του και τα συναισθήματα κτητικότητας, όταν ο ένας από τους δύο αρχίζει να ζηλεύει τον άλλον ή και να μην αντέχει την ύπαρξη του συντρόφου του άλλου. Η αφοσίωση και η ειλικρίνεια δοκιμάζονται, και η συμπεριφορά απέναντι στον άλλον αρχίζει να έχει κρυφά κίνητρα.
Όσο ερωτευμένοι και να είμαστε, το να αντικρίσουμε τον σύντροφό μας μ’ άλλον άνθρωπο είναι άσχημο. Αν όμως η σχέση είναι βαθιά και στέρεα, τα ευχάριστα συναισθήματα θα υπερνικήσουν οποιοδήποτε άλλα που θ’ αποπειραθούν να μας αποπροσανατολίσουν. Και σ’ αυτή την περίπτωση ναι, η έννοια φιλία θα έχει έναν απ’ τους πιο αντιπροσωπευτικούς της εκπροσώπους.
Αυτή τη στιγμή υπάρχουν πόσοι και πόσοι που έχουν βρεθεί στη θέση να νιώσουν ένα παραπάνω γαργαλητό για έναν καλό τους φίλο, και άλλοι τόσοι που βρίσκονται σε αυτή τη θέση αυτή τη στιγμή. Αν υπάρχει ανυπομονησία για την επόμενη συνάντηση και η καρδούλα χτυπάει λίγο πιο γρήγορα σε κάθε επαφή, τότε μάλλον το μυαλό έχει ήδη κάνει ένα βηματάκι παραπάνω.
Και η πιο κοινή σκέψη που περνάει από το μυαλό, θα μπορούσαμε να πούμε με βεβαιότητα πως είναι ο φόβος να μη χαθεί αυτή η σχέση και επαφή για πάντα επειδή ίσως ο άλλος τρομάξει ή νιώσει αμήχανα. Από την άλλη βέβαια, λίγο ρίσκο δεν έβλαψε ποτέ κανέναν και τι πιο όμορφο από το να ακούγονται, να εκφράζονται τέτοιου είδους συναισθήματα. Ακόμα κι αν η απάντηση δεν η επιθυμητή, αν η σχέση που έχουν δύο άνθρωποι είναι αληθινή, μόλις μπορέσουν και οι δύο να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους, τότε σίγουρα θα ξαναβρεθούν. Είτε ως φίλοι, είτε ως εραστές, θα ξαναβρεθούν.
Επιμέλεια κειμένου: Ανδρέας Πετρόπουλος