Τόση ανασφάλεια που θεωρείς πως ό, τι κατέκτησες δε σου αξίζει

Ανασφάλεια, λέξη μεγάλη και ουσιώδης. Για κάποιους η ανασφάλεια πάει χέρι–χέρι με την ψυχοσύνθεσή τους. Μέχρι να πάρουν πλήρη επιβεβαίωση κι αποδοχή, κρατάνε σε εκνευριστικό βαθμό χαμηλά την μπάλα. Μπορεί να τους πεις έναν καλό λόγο και σκύβουν το κεφάλι, ντρέπονται και δε σε πιστεύουν μέχρι να το επιβεβαιώσει όλος ο πλανήτης, ήτοι 7 περίπου δισεκατομμύρια. Σαν να λέμε μια τρύπα στο νερό.

Το σύνδρομο του απατεώνα (impostor syndrome) είναι όλη αυτή η ανασφάλεια παρουσιασμένη σε ακραίο βαθμό.Άλλα παρουσιάζει και άλλα μπορεί να κάνει, ή άλλα έχει κάνει, έχει καταφέρει. Το θέμα είναι ότι η έννοια του απατεώνα σ’ αυτήν την περίπτωση δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα. Είναι κάτι πλαστό. Οι άνθρωποι που πάσχουν από το σύνδρομο αυτό είναι συνήθως πολύ πετυχημένοι. Ίσως περισσότερο από όσο χωράει η έννοια του πετυχημένου.

Εκείνοι που έχουν διαπρέψει σ’ έναν τομέα. Η λάμψη τους ακτινοβολεί από χιλιόμετρα. Είναι τόσο καλοί, τόσο προσηλωμένοι στο στόχο τους, στη δουλειά τους. Εργάτες πιστοί. Κρατούν τις πισίνες τους βέβαια και δεν ενθουσιάζονται με το παραμικρό. Είναι τελειομανείς. Αλλά ιδιαίτερα ανασφαλείς, σε σημείο που με την πίστη τους αυτή θεωρούν πως ό, τι έχουν κατορθώσει οφείλεται σε κάποιο ίσως τυχαίο γεγονός κι ανησυχούν πως κάποια στιγμή θα βγει στην επιφάνεια πως ό, τι έχουν καταφέρει είναι αποτέλεσμα απάτης- πράγμα το οποίο όμως δεν ισχύει. Αυτοί όμως έτσι πιστεύουν. Έχουν κάνει εκατό καλά, χίλια σωστά, μα θα μείνουν σε ένα σφάλμα τους, σε μια στραβή. Μουντζώνουν τους εαυτούς τους γι’ αυτό το λάθος και διαγράφουν ό, τι έχουν πετύχει. Κι αυτό τους στοιχειώνει, τους κάνει να πιστεύουν πως δεν αξίζουν να βρίσκονται στην πλευρά της επιτυχίας, ότι η θέση δεν τους ανήκει κι είναι αρκετό αυτό για να επισκιάσει κάθε τους επιτυχία.

Άτομα με αναγνώριση, που όλοι τους θαυμάζουν, επικροτούν. Μπορεί και να τους ζηλεύουν για το σημείο που έχουν φτάσει, για το πόσο καλοί είναι. Δεν είπε κανείς να είναι αλαζόνες. Μια αποδοχή των επιτευγμάτων τους όμως δεν είναι κακή καμία φορά. Δε χρειάζεται να πουν μπράβο στον εαυτό τους, αρκεί να αποδεχτούν πως αυτό που κάνουν είναι τουλάχιστον αρκετό. Νομίζουν, αντιθέτως, ότι είναι απλώς πολύ τυχεροί. Λες κι όλο το σύμπαν συνωμοτούσε να τους δώσει απλόχερα την κορυφή- μια κορυφή που κατά τους ίδιους δεν αξίζουν. Δουλειά δεν είχε το σύμπαν ασχολήθηκε με το να τους στρώσει το δρόμο γεμάτο τύχη. Πώς γίνεται να μην αντιλαμβάνονται την αξία τους; Να μην καταλαβαίνουν ότι είναι αυτό που λέμε, προκομμένοι.

Η επιτυχία είναι δύσκολο πράγμα τελικά. Δύσκολο στη διαχείριση. Άλλοι καβαλάνε το καλάμι κι άλλοι είναι τόσο μα τόσο ανασφαλείς που καταντά επίπονο για τους ίδιους. Οι άνθρωποι που πάσχουν από το impostor syndrome είναι το ένα άκρο. Άνθρωποι φιλεργατικοί και ταπεινοί. Άνθρωποι που στον τομέα τούς είναι πολύ ψηλά. Άνθρωποι που είναι τυφλοί, όσον αφορά τις ικανότητές τους , δε θέλουν να καταλάβουν πόσο καλοί είναι. Κι είναι κρίμα, τέτοια μυαλά, τέτοιοι ικανοί άνθρωποι να πιστεύουν πως δεν αξίζουν όλα όσα οι ίδιοι έχουν καταφέρει. Αυτοί οι άνθρωποι θέλουν τη στήριξη και τη βοήθεια των δικών τους ανθρώπων. Να τους δείχνουν κάθε μέρα πόσο καλά τα έχουν καταφέρει. Να τους λένε και μπράβο και να τους υποδεικνύουν τα λάθη τους. Να μην τους κατηγορούν όταν δεν καταλαβαίνουν πόσο καλά τα καταφέρνουν, μα να τους οδηγούν προς ένα πιο φωτεινό δρόμο, αυτόν της αυτογνωσίας. Με αργά και σταθερά βήματα, μέχρι να καταλάβουν την αξία τους.

Αφιερωμένο