Ο κόσμος θα ήταν καλύτερος αν τον αντιμετωπίζαμε όπως τα παιδιά -εκείνος μέσα μας κι εκείνος γύρω μας. Οι σχέσεις μας σε όλες τις εκφάνσεις τους –επαγγελματικές, προσωπικές, φιλικές– τόσο σε ποσότητα όσο και σε ποιότητα θα ήταν διαφορετικές. Κι αυτό γιατί τα παιδιά αντιμετωπίζουν αυτά που ζούνε με μια αλλιώτικη οπτική, βασισμένα στο συναίσθημα και την αλήθεια του, μακριά από κανόνες και κοινωνικά «πρέπει».
Είναι πολλοί οι λόγοι για τους οποίους θα ‘πρεπε να τα ‘χουμε ως πρότυπο. Ας εστιάσουμε σε ‘κείνους τους 10 που ‘χουν να κάνεις με το θάρρος τους και κάνουν τη δειλία μας να ξεθωριάζει μπροστά τους:
1. Τα παιδιά χαίρονται με τα μικρά πράγματα στη ζωή
Μια σοκολάτα, ένα μικρό παιχνιδάκι, μια βόλτα στο πάρκο, μια αγκαλιά∙ πράγματα θεωρητικά ανούσια κι όμως τόσο σημαντικά γι’ αυτά που είναι υπεραρκετά για να τους δώσουν χαρά και να τους γεμίσουν με καλή διάθεση.
2. Η ειλικρίνεια γι’ αυτά είναι μονόδρομος
Σε γουστάρουν; Στο δείχνουν. Δε σε γουστάρουν; Εκεί κι αν στο δείχνουν. Η αυθεντικότητά τους δε μένει μόνο στη συμπάθεια ή την αντιπάθεια σχετικά με τρίτους, αλλά βγαίνει και στα συναισθήματά τους. Χαρά, αγάπη, λύπη, πόνο, οποιοδήποτε συναίσθημα νιώθει ένα παιδί δε θα στο κρύψει, αλλά θα σου το δείξει χωρίς ίχνος ντροπής ή οποιουδήποτε άλλου παράγοντα μπορεί να δράσει ανασταλτικά στο να εξωτερικεύσει ατόφιο ένα συναίσθημα.
3. Έχουν ως σύμμαχο τη φαντασία τους
Μπορούν να πλάσουν ιστορίες στο μυαλό τους, να σκαρώσουν ολόκληρα σενάρια για το παιχνίδι που παίζουν εκείνη την ώρα, ακόμα κι αν κρατάνε ένα απλό κουτάλι ή ένα οποιοδήποτε αδιάφορο αντικείμενο. Δε μένουν στην εικόνα, αλλά δημιουργούν τις συνθήκες στο μυαλό τους για να περάσουν καλά εκείνη τη στιγμή που νιώθουν την ανάγκη να το κάνουν. Ακόμα κι αν δεν έχουν τίποτα που να μπορεί να τους εξάψει τη φαντασία, η όρεξη κι η διάθεσή τους αρκούν για ν α ταξιδέψουν.
4. Δεν έχουν δεύτερες σκέψεις
Δε τους αρέσει κάτι, δε θα το ξαναπιάσουν στα χέρια τους ή δε θα το ξαναφάνε. Τα μάλωσες για κάτι, σε πέντε λεπτά θα ‘ρθουν πίσω σαν να μην έγινε ποτέ κάποιο περιστατικό πριν για να συνεχίσετε να παίζετε χωρίς μούτρα, κακίες κι αντίποινα. Γιατί για αυτά πιο σημαντική είναι η στιγμή της χαράς και του παιχνιδιού κι αυτήν ψάχνουν να παρατείνουν.
5. Έχουν άγνοια κινδύνου
Όλα γύρω τους είναι πρωτόγνωρα και διψούν να τα ανακαλύψουν και να τα εξερευνήσουν. Απ’ τα πιο απλά ως τα πιο επικίνδυνα σημεία ή αντικείμενα εντός ή εκτός σπιτιού, όλα είναι μέσα στο πλαίσιο του γενικού παιχνιδιού που έχει ένα παιδί στο μυαλό του κι αυτό δεν είναι άλλο απ’ το «ανακαλύπτω τον κόσμο».
6. Δεν έχουν μέσα τους μίσος
Απουσιάζουν τα αρνητικά συναισθήματα, οι διακρίσεις και τα στερεότυπα, όπως η ομοφοβία κι ο ρατσισμός. Τα παιδιά δεν τα ενδιαφέρει η χώρα καταγωγής, το χρώμα, το φύλο ή οτιδήποτε άλλο μπορεί (βλακωδώς) να απασχολεί έναν ενήλικα. Καταλαβαίνει μόνο την έννοια του διαφορετικού, όπως διαφορετικός είναι και κάθε άνθρωπος μέσα στην οικογένειά του∙ ο μπαμπάς, η μαμά, τα αδέρφια του.
7. Δεν ξέρουν την έννοια της λέξης αποτυχία
Προσπαθούν ξανά και ξανά για ό,τι τους κεντρίζει το ενδιαφέρον μέχρι να επιτύχουν την εικόνα που έχουν μέσα στο μυαλό τους. Ακόμα κι αν δεν είναι η σωστή εικόνα βάσει των οδηγιών του παιχνιδιού ή ακόμα κι αν δε βγάζει κανένα νόημα στα μάτια ενός ενήλικα. Θα σου το παρουσιάσει με υπερηφάνεια και χαρά, γιατί πέτυχε αυτό που εκείνο ήθελε να φτιάξει κι αυτό είναι αρκετό.
8. Αντιμετωπίζουν τα πάντα με χιούμορ
Απ’ τα πιο μικρά πειράγματα και τις γκριμάτσες μέχρι τα πιο σοβαρά. Αν μαλώσεις ένα παιδί θα προσπαθήσει πρώτα να σε γλυκάνει για να δει πόσο το εννοείς και θα σου σκάσει ένα χαμόγελο. Το έχεις παρατηρήσει ποτέ; Ή θα κάνει κάποια κίνηση που ξέρει ότι θα σε κάνει να γελάσεις για να ελαφρύνει λίγο την κατάσταση. Τα παιδιά είναι ευτυχισμένα όταν γελούν κι αυτό επιδιώκουν.
9. Δε χρειάζονται τα λόγια για να εντυπωσιάσουν ή να σε κερδίσουν
Απ’ τον πιο μικρό έως τον πιο μεγάλο. Τα παιδιά μπορούν να επικοινωνήσουν οτιδήποτε χωρίς να μιλάνε. Θα σου σφίξει το χέρι όταν θα νιώσει άβολα ή θα αισθανθεί φόβο. Θα σε φιλήσει ή θα σε αγκαλιάσει για να σου δείξει την αγάπη του ή τη χαρά του. Ακόμα και χωρίς κινήσεις, βλέποντας μόνο τα μάτια του θα καταλάβεις όσα οι μεγάλοι θα χρειάζονταν τόμους ολόκληρους για να αναλύσουν.
10. Η αγάπη τους είναι μία και μοναδική
Αγαπάνε χωρίς όρια, χωρίς ανταλλάγματα και περιοριστικά μέτρα. Νιώθουν την αγάπη που εισπράττουν και την επιστρέφουν απλόχερα. Την προσθέτουν και την πολλαπλασιάζουν, δεν την αφαιρούν ποτέ. Γιατί ακόμα κι αν δε γνωρίζουν τον ορισμό της λέξης, βιώνουν καθημερινά τη θαυματουργή επίδρασή της σε κάθε μικρή πράξη.
Γι’ αυτό τα παιδιά πάντα θα ‘ναι πιο θαρραλέα απ’ τους μεγάλους. Γι’ αυτό πρέπει να τα ακούμε, να τα σεβόμαστε και να αντιμετωπίζουμε τον χρόνο μαζί τους ως δώρο Θεού κι όχι σαν υποχρέωση ή αγγαρεία. Γι’ αυτό και πρέπει να μεγαλώνουν οι γονείς τα παιδιά τους με αρχές, ήθος και σεβασμό. Δημιουργώντας ανεξάρτητα άτομα, με κριτική βούληση και σκέψη, χωρίς τα απομεινάρια δικών τους απωθημένων ή στερεοτυπικών αντιλήψεων.
Γιατί κάθε παιδί που έρχεται στον κόσμο είναι το αύριο και το μέλλον όχι μονάχα μιας μικρής κοινωνίας που λέγεται οικογένεια, σχολείο ή ό,τι άλλο αλλά ολόκληρης της ανθρωπότητας, που στόχο έχει να γίνεται καλύτερη.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη