Στιγματισμός. Μια λέξη με ένα από τα μεγαλύτερα αρνητικά φορτία στο παγκόσμιο λεξιλόγιο. Ο στιγματισμός είναι η ενέργεια ή το αποτέλεσμα του στιγματίζω, που μεταφράζεται σε οξεία δημόσια κριτική ή την ηθική απαξίωση του ατόμου που προέρχεται από κακή φήμη.

Το στίγμα είναι μια έννοια που κυριαρχούσε στις κλειστές κοινωνίες, τα χρόνια που οι άνθρωποι ζούσαν κάτω από καταπιεστικά καθεστώτα και περιβάλλοντα. Με την εξέλιξη των εποχών και των κοινωνιών, όπως και των ανθρώπων μέσα σε αυτές, πολλές έννοιες που προξενούσαν έκπληξη ή αντίδραση κυρίως λόγο τη μη σωστής πληροφόρησης και ενημέρωσης, εξαλείφθηκαν. Άνθρωποι μορφώθηκαν, εξελίχθηκαν προσωπικά, απέκτησαν πρόσβαση στη γνώση και τη μελέτη, τα βιβλία έγιναν διαθέσιμα ανά πάσα ώρα και στιγμή, συνανστράφηκαν με άλλους ανθρώπους άλλων πολιτισμών και νοοτροπιών κι απέκτησαν περισσότερες εικόνες. Συμπεριφορές και αντιλήψεις που θεωρούνταν δεδομένες και απόλυτες, αμφισβητήθηκαν. Όχι από όλους, μπορεί και όχι από τους περισσότερους, αλλά και από τους λίγους είναι αρκετό.

Το στίγμα είναι η πλησιέστερη έννοια στον ρατσισμό, αν δεν είναι μια μορφή του. «Ρατσισμός είναι να απεχθάνεσαι αυτό που τυχαία δεν είσαι». Το να ασκείς κριτική και μάλιστα σκληρή, επηρεάζοντας την κοινή γνώμη και στιγματίζοντας έναν άνθρωπο, είναι η πιο σκληρή μορφή της αδικίας.

Ο κάθε ένας από εμάς, είναι διαφορετικός και ιδιαίτερος. Υπάρχουν άνθρωποι δυνατοί και άλλοι που είναι ευαίσθητοι. Υπάρχουν άνθρωποι που σέβονται τον άλλον και άνθρωποι που εγωκεντρικά σκεπτόμενοι, όχι. Αυτό που για σένα θεωρείται μικρό και ασήμαντο για κάποιον άλλον μπορεί να είναι ο λόγος που θα του καταστρέψει τη ζωή.

Υπάρχουν τόσα προβλήματα στον κόσμο, καθημερινά, πολύ σοβαρά που αφορούν όλους μας στο σύνολο, που είναι τουλάχιστον αστείο να μπαίνει κάποιος στη διαδικασία να ασχολείται με τις προσωπικές προτιμήσεις, την προσωπική ζωή και τις συμπεριφορές του άλλου, όταν αυτός δεν ενοχλεί, πόσο μάλλον στιγματίζοντάς τον. Είναι τουλάχιστον παράλογο επίσης, να στιγματίζεις έναν άνθρωπο με βάση τα φυλετικά, τα θρησκευτικά χαρακτηριστικά του ή τις πεποιθήσεις τις προσωπικές του, και να μη δίνεις την πραγματική αξία που του αρμόζει κρίνοντας την ποιότητά του ως άνθρωπο ή τη συμπεριφορά του απέναντι στους άλλους ανθρώπους.

Η ομόνοια και η αλληλεγγύη είναι οι έννοιες που θα έπρεπε να κυριαρχούν σε κάθε ατομικό και συλλογικό λεξιλόγιο και όχι η διχόνοια και επίκριση. Ο σεβασμός στην προσωπική επιλογή, η κατανόηση στην ιστορία του κάθε ατόμου και σε όσα έχει βιώσει και τον έχουν δημιουργήσει στο άτομο που είναι σήμερα και η αγάπη στον συνάνθρωπο, είναι μερικές εξίσου σημαντικές αξίες που ο καθένας μας θα έπρεπε να κουβαλάει μέσα του, από το σπίτι του και από προσωπική του ανάγκη.

Γιατί αυτό που ο άλλος βιώνει μπορεί να έρθει η στιγμή να το βιώσεις κι εσύ, έμμεσα ή άμεσα. Κανένας δεν έχει προδιαγράψει την πορεία της ζωής του και κανένας δεν μπόρεσε να επιβιώσει μόνος του μέσα σε ένα περιβάλλον όπου συμβιώνουν άνθρωποι, είτε στα πλαίσια της οικογένειας είτε της κοινωνίας στο σύνολό της. Γιατί το χέρι με το οποίο δείχνεις, ίσως κάποια στιγμή χρειαστεί βοήθεια. Γιατί το κακό που προκαλείς πάντα θα γυρνάει σε σένα. Και γιατί «τα μυαλά είναι σαν τα αλεξίπτωτα. Πάντα λειτουργούν καλύτερα όταν είναι ανοιχτά».

 

Συντάκτης: Λίνα Καράτση
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου