Μεγαλώνω κι ωριμάζω. Συνέχεια το ένα του άλλου; Μπα! Άλλο «μεγαλώνω» κι άλλο «ωριμάζω». Όλοι μεγαλώνουν, μοιραία, αναγκαστικά. Λίγοι ωριμάζουν, με πολλή δουλειά κι από δική τους επιλογή. Πολλοί, πάλι, έχουν συνυφασμένη την ωριμότητα με κάτι αρνητικό. Νομίζουν ότι θα βαρύνουν, ότι θα πάψουν να απολαμβάνουν τα μικρά πράγματα στη ζωή, πως θα χάσουν την παιδικότητα και την ανεμελιά τους, κι επειδή θέλει κόπο, είναι συνήθως διαδικασία εξαντλητικ’η. Γι’ αυτό, τελικά, επιλέγουν να μην ωριμάσουν.
Μεγαλώνεις σε ένα περιβάλλον συγκεκριμένο που λέγεται «οικογένεια». Έχεις γονείς και, το πιο πιθανό, κι αδέρφια. Στην αρχή, οι γονείς σου είναι υπεύθυνοι για την ανατροφή σου, για τα εχέγγυα που θεωρούν ότι χρειάζεται να αποκτήσεις για να μεγαλώσεις «σωστά». Τα πάντα εξαρτώνται από αυτούς, καθώς εσύ δεν έχεις ακόμη κρίση του τι είναι σωστό και τι λάθος.
Ανέχεσαι συμπεριφορές, παίρνεις και δίνεις συναισθήματα κι εμπειρίες, μοιράζεσαι στιγμές, γενικά ζεις σε συγκεκριμένα πλαίσια.
Ύστερα, έρχεται το σχολείο, οι φίλοι σου, οι σχέσεις σου, το πανεπιστήμιο, οι διάφορες δουλειές που θα επιλέξεις να ασχοληθείς και γενικά όλα τα εξωτερικά ερεθίσματα που μπορούν να σου δώσουν μια διαφορετική οπτική, σε κάθε ηλικία.
Όλοι έχουν εξωτερικά ερεθίσματα, αυτό που αλλάζει και κάνει τον κάθε άνθρωπο να διαφέρει, ακόμα και μέσα στην ίδια την οικογένεια, είναι ο τρόπος που τα ερμηνεύει και τα διαχειρίζεται. Η ανεξαρτησία κι η αυτονομία για το κάθε άτομο είναι το απόλυτο δικαίωμα και λογικά κι ο αυτοσκοπός, να ‘σαι, δηλαδή, κύριος του εαυτού σου. Οι γονείς δε δημιουργούν κτήματα κι ιδιοκτησίες, αλλά πλάθουν (ως έναν βαθμό) ανθρώπους και χαρακτήρες που οφείλουν να τους σέβονται και προσπαθούν να τους κάνουν καλύτερους κάθε μέρα, δίνοντας πάντα την ελευθερία της αυτοδιάθεσης.
Κανένας άνθρωπος στον κόσμο, ακόμα κι αν λέγεται «μάνα», –ίσως ο πιο ιερός δεσμός στην ανθρωπότητα–, δεν έχει το ακαταλόγιστο ή όπως αλλιώς μπορεί να εξηγηθεί μια συμπεριφορά που πάντα συγχωρείται ό,τι και να κάνει, όσα λάθη κι όσα σφάλματα, στο όνομα μιας (δήθεν) αγάπης και προστατευτικότητας.
Ο σεβασμός κι η αμοιβαιότητα κι εδώ, όπως και σε κάθε ανθρώπινη σχέση, παίζουν πρωταρχικό ρόλο. Όπως συμπεριφέρεσαι, οφείλουν να σου συμπεριφέρονται. Όταν έχεις ένα όραμα κι έναν στόχο, ακόμα κι αν βρίσκει τους συγγενείς σου εντελώς αντίθετους, αν εσένα σε κάνει ευτυχισμένο, θα πρέπει να σε στηρίξουν. Τουλάχιστον να μη σε σταματήσουν, να μη σε επικρίνουν. Ακόμα κι αν αποδειχθεί λάθος η απόφασή σου. Ούτε οι ίδιοι έμαθαν το οτιδήποτε επειδή κάποιος τους είπε να μην το κάνουν. Το έζησαν και το απέρριψαν.
Αν είσαι ειλικρινής, απαιτείς ειλικρίνεια. Αν νιώθεις αδικημένος ή παραμελημένος κι αφού προσπαθήσεις με διάλογο να εξηγήσεις συμπεριφορές, τότε θα κρίνεις ποια ‘ναι η πορεία της εκάστοτε σχέσης. Είτε λέγεται πατέρας, είτε μητέρα, είτε αδέρφια. Προφανώς και τα όρια σε μια οικογενειακή σχέση είναι πιο χαλαρά, σαφώς κι ανεχόμαστε περισσότερα, αλλά αυτό δε σημαίνει ότι δεν πρέπει να υπάρχουν ορισμένες κόκκινες γραμμές. Δε συγχωρούνται όλες οι συμπεριφορές και δεν ξεπερνιούνται όλα τα ρήγματα. Και μερικές φορές η αγάπη δεν είναι από μόνη της αρκετή για να διορθώσει μια κατάσταση ή να φέρει τη λήθη σ’ όσα πονάνε.
Είσαι άνθρωπος κι έχεις αδυναμίες και κάποτε ανάγκη από στηρίγματα, ελπίζω, όμως, να ‘χεις αποκτήσει μετά από κάποια ηλικία εμπιστοσύνη στον εαυτό σου, στις δυνάμεις σου και στη δική σου κρίση. Κρίση για να ξεχωρίζεις τι σου κάνει καλό και τι όχι. Τι θέλεις εσύ και τι θέλουν οι άλλοι για ‘σένα. Πού σταματάει το δικό σου το όνειρο και πού παρεμβαίνει το όνειρο κάποιου άλλου. Είναι δύσκολο, αλλά μόνο όταν καταφέρεις να απεμπλακείς για λίγο συναισθηματικά και δεις τον άνθρωπο που έχεις απέναντί σου χωρίς την ταμπέλα που φέρει, θα δεις καθαρά με ποιον έχεις να κάνεις.
Σε οποιαδήποτε άλλη σχέση στη ζωή σου τα πράγματα θα ήταν απλά. Έτσι θα έπρεπε να ‘ναι κι εδώ. Ό,τι δίνεις πρέπει να παίρνεις για να μπορεί να υπάρχει ισορροπία μεταξύ των σχέσεων που συνάπτεις, χωρίς να κάνεις εκπτώσεις κι εξαιρέσεις. Για την προσωπική σου υγεία, σωματική και ψυχική -πρωτίστως.
Ο θεσμός της οικογένειας είναι ιερός. Κι έτσι θα πρέπει να αντιμετωπίζεται από και προς όλα τα μέλη αυτής. Με όρια, με ξεκάθαρα δικαιώματα και χωρίς προσωπικά κατάλοιπα άλλων συμπεριφορών του παρελθόντος κι εκδικητικούς εγωισμούς. Για να μπορούν να μεγαλώνουν υγιείς ενήλικες, που με τη σειρά τους θα συνεχίζουν μια όμορφη εξελικτική πορεία.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη