Πιο σύνηθες απ’ όσο μπορεί να πιστεύεις, πρόκληση για τους επιστήμονες και σημείο αναφοράς στη σύγχρονη ιατρική. Δεν είναι άλλο παρά ένα αυτοάνοσο. Σίγουρα θα ξέρεις κάποιον δικό σου ή γνωστό που φέρει κάποιο νόσημα που ανήκει στην ομάδα των αυτοάνοσων. Μέχρι να φτάσει όμως κανείς να ανακαλύψει τι ακριβώς έχει, τα πράγματα δεν είναι τόσο εύκολα όσο φαντάζουν.
Μπορεί να χαίρεις άκρας υγείας και κάποια στιγμή να παρατηρήσεις ότι κάτι αλλάζει πάνω σου και το σώμα σου δε λειτουργεί με τη ρότα που ξέρεις. Μπορεί κάτι ν’ αλλάξει σε μια φάση έντονης πίεσης, όπως σε μια εξεταστική, αλλά και σε ανύποπτο χρονικό διάστημα, τότε που χαίρεσαι που πήρες το πτυχίο σου ή οργανώνεις μια έκπληξη για κάποιον δικό σου. Ένα συνονθύλευμα δυσάρεστων συμπτωμάτων εισβάλλει στην καθημερινότητά σου. Μια ξαφνική κόπωση, ένα αίσθημα ζάλης, ένας πόνος σε όλο σου το σώμα. Τα συμπτώματα πολλά και διαφορετικά, συχνά όμως άτυπα. Στην αρχή αρνείσαι να δεις ότι κάτι πάει λάθος, το αποδίδεις στην πίεση και στους γρήγορους ρυθμούς, και θεωρείς πως αν κάνεις ένα διάλειμμα και ξεκουραστείς όλα θα στρώσουν. Δίνεις στον εαυτό σου αυτό τον χρόνο, όμως τα πράγματα δε φαίνεται να βελτιώνονται σημαντικά.
Τα αυτοάνοσα είναι μάστιγα της εποχής, νοσήματα που μπορεί να εμφανιστούν εν μία νυκτί και η επιστημονική κοινότητα νιώθει μικρή μπροστά τους, ενώ πολλά από αυτά ψάχνει ακόμα τρόπους τα διαχειριστεί. Η ζωή κυλάει στους ρυθμούς της κι εσύ απορείς πώς στην ευχή η γαστριμαργία των Χριστουγέννων όχι μόνο δε σε αφράτεψε, αλλά σαν να έχασες κι άλλο βάρος. 10 κιλά κάτω και ο κόσμος σε συγχαίρει. Λυπηρά οξύμωρο. Έμαθαν να χαίρονται με τα μικρότερα νούμερα, βλέπεις.
Γενικεύσεις, ερωτηματικά και άγχος που τινάζεις νευρικά σαν ψίχουλο από τη μπλούζα σου, όσο το σώμα σου ξεσπάει τα σκέρτσα του πάνω στο δέρμα σου ή κρυφά και ύπουλα στα όργανά σου. Μήπως ένας «λύκος» ή μια «πολλαπλή σκλήρυνση» πάει να σε τρομάξει; Χωρίς φυσικά να ξέρει με ποιον πάει να τα βάλει. Αν μάθαινε το αυτοάνοσό σου πόση υπομονή έκανες μέχρι να αποκαλυφθεί και να ξεκινήσουν οι περίπλοκες φαρμακευτικές αγωγές, θα έπαυε μονομιάς να σε φοβερίζει.
Αποφασίζεις να πας σε γιατρό. Ένας πρώτος έλεγχος και όλα μπορεί να δείχνουν φυσιολογικά. Ένας καλός φίλος γιατρός θα σου προτείνει έναν ψυχολόγο, να αποκλείσετε το ψυχοσωματικό. Μία, δύο, πέντε, δέκα συνεδρίες, δεν εξηγείται αυτό που νιώθεις και η θεραπεία δεν καταφέρνει να ανακουφίσει τα συμπτώματά σου. Ειδικότητες που εναλλάσσονται, συμβούλια και άσπρες ρόμπες. Πρόσωπα προβληματισμένα που δε θέλουν να παραδεχτούν πως κάνουν λάθος εκτιμήσεις και τυφλές προσεγγίσεις επί του ζητήματος.
Τα στατιστικά δείχνουν ότι ο μέσος χρόνος διάγνωσης ενός σοβαρού αυτοάνοσου είναι τα 4,5 έτη (συνήθως είναι 2-6 έτη). Έτη που θα συναντήσεις ταλαιπωρία, θα γνωρίσεις πόνο, εξετάσεις, βελόνες και υπέροχους ανθρώπους με κουρασμένο βλέμμα και ολόφωτο χαμόγελο. Στην όλη πορεία, θα έρθουν μέρες που θα θυμίζεις ήρωα και άλλες ανθρωπάκι. Ώρες που θα μαζέψεις τα κομμάτια σου για να ξαναχτίσεις κάτι πολύχρωμο από ατσάλι και στιγμές που θα θες να τα παρατήσεις. Κοίταξε να είσαι δυνατός, γιατί είναι πολλά τα χιλιόμετρα. Μπορεί να περάσει κάποιο χρονικό διάστημα που θα σε πάρει από κάτω, όμως πρέπει να βρεις τη δύναμη να σηκωθείς.
Αλλάζεις νευρικά ιατρούς, αισθάνεσαι πως πάει λάθος, αλλά μπορεί να σε βρίσκουν υγιέστατο. Πικρή ειρωνεία. Χαλκέντερος και ανεκτικός, όλα τα αντέχεις εσύ, τι ανάγκη έχεις; Κι εκεί που η συμπτωματική αντιμετώπιση δεν αποδίδει, αποφασίζουν να ξεψαχνίσουν την περίπτωσή σου. Να σταλούν εξειδικευμένες εξετάσεις, προσδιορισμός αντισωμάτων, απεικονιστικοί έλεγχοι, ενώ πολλές φορές η διαδικασία των εξετάσεων είναι από μόνη της χρονοβόρα και η αναμονή των αποτελεσμάτων αγχογόνα. Κι έρχεται κάποια στιγμή που επιτέλους φτάνεις στη διάγνωση και είσαι έτοιμος να ξεκινήσεις τη θεραπεία. Όσο δύσκολο κι αν μοιάζει να συμφιλιωθείς με το αυτοάνοσό σου, τουλάχιστον τώρα πια ξέρεις τι έχεις και νιώθεις πανέτοιμος να το αντιμετωπίσεις.
Οι γύρω σου μπορεί ακόμα να μην το ξέρουν ή τη στιγμή που θα το μάθουν να πανικοβληθούν. Όμως η αλήθεια είναι πως ένα αυτοάνοσο μπορεί να μην υπόσχεται πλήρη ίαση, αλλά είναι εφικτό να βρίσκεται σε ύφεση και να μη σου δημιουργεί προβλήματα στην καθημερινότητα. Να έχεις μάθει να το ελέγχεις, να αντιμετωπίζεις τις εξάρσεις του και να μην το αφήνεις σε νικά. Υιοθετείς μια νέα στάση ζωής, πιο δυναμική, και συμπορεύεσαι με φάρμακα, με στήριξη από φίλους, οικογένεια, δικούς σου ανθρώπους, και τον γιατρό σου στην πρώτη γραμμή.
Σε μάχη σε προκάλεσε; Μάχη θα έχει. Έχοντας συμφιλιωθεί πια με την ιδέα, έχεις την επιλογή ή να δειλιάσεις ή να μπεις στον αγώνα. Στο μεσοδιάστημα γνωρίζεις τον νέο σου εαυτό, ψάχνοντας την προσωπικότητά σου προ της νόσου και συγκρίνοντάς τη με το ποιος είσαι σήμερα. Ενδιαφέρον κοινωνικό πείραμα να μετρήσεις πόσοι θα εμπνευστούν θετικά από σένα, πόσοι θα σε προσεγγίσουν από οίκτο, πόσοι θα απομακρυνθούν τώρα που μοιάζεις ευάλωτος. Κωμικοτραγικό πλάσμα ο άνθρωπος, για τον οποίο έχει μιλήσει πολύ εύστοχα ο Καζαντζάκης. Ελπίζω να έχεις προπονηθεί σωστά ως τώρα και να ‘σαι έτοιμος να αντιμετωπίσεις ό,τι έρθει.
Συντάκτης: Ελένη Χριστοπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.
