2023 κι ο ρόλος της γυναίκας, αντιμετωπίζεται με έναν συγκεκριμένο τρόπο από την αρχαιότητα τον μεσαίωνα ως και τη σημερινή εποχή και σχεδόν πάντα οι ικανότητές της, οι σεξουαλικές επιλογές της κι η γενικότερη στάση ζωής της, είναι εύκολο να συνδεθούν με την ηθική και την αξία της σαν άνθρωπος και πνευματική οντότητα. Είναι περισσότερο από αντιληπτό, ότι οι αποφάσεις της κι ο τρόπος σκέψης της, θεωρούνται συνιστώσα του πώς αντιλαμβάνεται ο κόσμος τη θέση της σε αυτόν, κυρίως από σκοπιά ηθικής. Έτσι κάπως ξεφυτρώνουν τα ταμπού. Σε μερικές χώρες του κόσμου αυτό λαμβάνει μια ευρύτερη έννοια και προσεγγίζει τις βιολογικές λειτουργίες της γυναίκας σαν ένδειξη αγνότητας, ενώ συνδέει γεγονότα όπως η έμμηνος ρύση με την απονομή ενός δύσκολου, ακριβοθώρητου ρόλου σ’ εκείνη.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα, αποτελεί το προέφηβο κορίτσι kumari στο Νεπάλ της Ινδίας. Σύμφωνα με την παράδοση του τόπου, προέφηβα κορίτσια αποκτούν δυνάμεις πιο δυνατές από τον ανθρώπινο παράγοντα και λαμβάνουν διαστάσεις θεότητας, ανάλογα με την καθαρότητά τους, η οποία καθορίζεται από την έμμηνο ρύση τους. Πρόκειται για μια αρχή που έχει τις ρίζες της στο 10 αιώνα κι ενώ προσφέρει τόσα προνόμια, κρύβει τόσο σοβαρές προκαταλήψεις για την παιδική ψυχοσύνθεση κι εγείρει προβληματισμούς περί της αντίληψης της αξίας του ανθρώπου, αφού αυτή καθορίζεται από φυσικά συμβάντα -όπως η περίοδος- στα οποία δεν έχει εκείνος επίδραση.
Σύμφωνα με την παράδοση, ο ιερέας κάθε κοινότητας επιλέγει βάσει 32 χαρακτηριστικών την kumari. Η επιλογή που γίνεται βάσει χαρακτηριστικών όπως το σχήμα των ματιών ή η χροιά της φωνής. Διαλέγεται επομένως η kumari, η οποία θα ζήσει μια άγρια περιοριστική ζωή, με μεταγενέστερη επίπτωση στον ψυχισμό της. Οι απαιτήσεις του ρόλου πολλαπλές. Η kumari, ζει σαν θεότητα, αλλά χάνει την αγιοσύνη και τα προνόμιά της επιστρέφοντας στην εκ δια μέτρου αντίθετη φτώχια, μόλις αντικρίσει την πρώτη της περίοδο, ενώ πιστοί τη μεταφέρουν στα χέρια, γιατί απαγορεύεται να πατήσει στο έδαφος. Μια γυναίκα kumari θα έρθει σε επαφή με σοβαρά θέματα προσαρμογής, καθώς θα περάσει στη σφαίρα του αντιθέτου τρόπου ζωής, ενώ συχνά θα λάβει μια θέση στο περιθώριο, όπου σχεδόν κανένας άντρας δε θα θέλει βάσει παράδοσης να είναι μαζί της. Οι γυναίκες kumari, αφού εκπληρώσουν τον ρόλο τους, θεωρούνται ψυχικά ασταθείς και γίνονται πόλοι προκατάληψης.
Έτσι, στον βωμό της παράδοσης, η αθώα παιδική ψυχή βιώνει το ασύλληπτο καθώς μάλιστα ως προέφηβη, περνάει από ένα σκληρό τεστ. Η kumari, θα παλέψει να με τον φόβο και θα τον νικήσει για να πάρει τον ρόλο. Η προέφηβη θεότητα, δεσμεύεται να μπει σε ένα δωμάτιο με κομμένα κεφάλια ζώων και μια συστάδα αντρών με μάσκες να χορεύουν γύρω της με τρομακτικό τρόπο, ώστε να αποδειχθεί στην πράξη η τόλμη της. Το κορίτσι που θα τα καταφέρει, θα χαρίσει στην οικογένειά της κύρος κι αξιοπρεπή διαβίωση, ενώ σύντομα στον αντίποδα, όταν φύγει από το kumari bahal κατά την έναρξη της περιόδου της, αφού πια δε θα είναι “καθαρή”, θα βιώσει την περιθωριοποίηση. Παράλληλα, σαν ζωντανή θεά δεν ασχολείται με τα κοινά, δε λαμβάνει τη βασική μόρφωση, δεν έχει παιδικές στιγμές ξεγνοιασιάς, δεν παίζει και δε βγαίνει ποτέ σχεδόν από το kumari mahal. Δύσκολο λοιπόν δεν είναι να κατανοήσει κανείς τον κοινωνικό αντίκτυπο που δέχεται το εφηβικό σώμα, από την αναπόφευκτη μετάβασή του στον γυναικείο κόσμο.
Όπως φαίνεται, η περίοδος μιας γυναίκας τείνει να κατευθύνει την αξία της και να την κρίνει ως καθαρή, μολυσμένη, ταπεινή, αντισυμβατική είτε ακόμα και θεότητα. Ένα πλήθος από κοινότυπες ταμπέλες στερεοτύπων, που ακολουθούν μια γυναίκα από την αρχή της εφηβείας της, μέχρι και τις πρώτες στιγμές που θ’ απολαύσει το ελεύθερο προνόμιο της σεξουαλικής επαφής. Γιατί, ακόμα και στο σήμερα, η γυναίκα επικρίνεται είτε αντιμετωπίζεται σαν προνομιακό λάβαρο στο άκουσμα της παρθενίας της.
Ένα προσωπικό τυχαίο γεγονός, είτε σοφά επιλεγμένο, σαν ξεκάθαρη απόφαση μιας γυναίκας, σχεδόν παράλογα συνδέεται με πορίσματα γύρω από την αξία της και το αν αξίζει κανείς να είναι μαζί της. Στα πλαίσια της αντίφασης πολλοί άντρες αντιμετωπίζουν μια γυναίκα που επιλέγει να απέχει από την ερωτική επαφή, σαν παράδοξο και σχεδόν ασυναίσθητα ψάχνουν να βρουν το ελάττωμά της, το τι πάει λάθος σε εκείνη. Ενώ συχνά πολλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν την παρθενιά μέσα από πρίσμα φετιχισμού κι επιδιώκουν τη σχέση και τη επαφή με μια γυναίκα, που ακόμα δε δοκίμασε το σ3ξ, έχοντας σχεδόν τάσεις εμμονής στο να διεκδικήσουν τον ρόλο του πρώτου κι αξέχαστου. Δύο άκρα που ταυτόχρονα αδικούν όλους τους συνδιαλεγόμενους.
Διαστρεβλωμένα κανείς αποδίδει στον εαυτό το ρόλο του σημαντικού και του απαραίτητου, ενώ πράγματι αυτή η διαδικασία δεν έχει καμία σχέση με το ποιος θα είναι σημαντικός στη ζωή μιας γυναίκας. Απλώς συμβαίνει. Το τελευταίο πράγμα, όπως φαίνεται, που θέλει ένας άνθρωπος, είναι να κριθεί από τις ατομικές σεξουαλικές του αποφάσεις. Αυτό συχνά κάνει τις γυναίκες να αισθάνονται περίεργα και στερεοτυπικά οι ίδιες για τον εαυτό τους, φοβούμενες να εξομολογηθούν την απόλυτα σεβαστή επιλογή της αυτοδιάθεσής τους. Έτσι δημιουργείται ένα γαϊτανάκι από προκατάληψη, που πυροδοτείται από την κοινωνία και διαιωνίζεται κυκλικά και συνεχόμενα, από το ίδιο το άτομο.
Φυσικά, είναι αδιανόητο ν’ αντιλαμβανόμαστε τους ανθρώπους σαν λάβαρα που θα καρπωθούμε ή ως άξιους μόνο των προνομίων που θα φέρουν, βάσει των προσωπικών τους επιλογών. Κάτι τέτοιο καθιστά αυτούς που επιλέγουν τον συνάνθρωπό τους βάσει επιδερμικών κριτηρίων, σε όντα που δρουν με συμφέροντα, βάσει στερεοτύπων ενώ έχουν κοινότυπη σκέψη. Κι αυτό δεν αξίζει σε κανέναν, φυσικά.
Συντάκτης: Ελένη Χριστοπούλου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου
