Πώς μάς άλλαξαν όλα τα «μπράβο» που μάς στέρησαν

Οι επιτυχίες μας είναι αρκετά σημαντικές για την προσωπική μας εξέλιξη αλλά κι η αναγνώρισή τους είναι καίρια για την ανάκτηση της αυτοπεποίθησής μας. Πόσες φορές έχεις κάνει κάτι και δεν έχεις ακούσει ποτέ «ευχαριστώ» και «μπράβο» γι’ αυτό; Πόσες από αυτές τις φορές κρύφτηκες στο καβούκι σου και δε χάρηκες την επιτυχία σου; Κι αλήθεια, πόσες φορές άκουσες «μπράβο» που απλώς ειπώθηκε για να ειπωθεί και τα έβαψες μαύρα γιατί κανείς δε χαίρεται με τη χαρά σου; Αλήθεια, αυτά τα «μπράβο» που στερήθηκες, τι άφησαν πίσω τους;

Σίγουρα, η σταθερή κι επαναλαμβανόμενη μη αναγνώριση κόπων, προσπαθειών κι επιτευγμάτων δημιουργεί ερωτηματικά σε ό,τι έχει να κάνει με τον ίδιο μας τον εαυτό. «Μήπως τελικά δεν ήταν τόσο μεγάλη επιτυχία αυτό που κατάφερα;», «μήπως βιάστηκα να χαρώ;», «μήπως έπρεπε να καταφέρω κάτι περισσότερο;» Η κάθε προσπάθεια που κάνουμε στη ζωή μας, είτε είναι μικρή είτε είναι μεγάλη, αξίζει χίλια μπράβο. Ωστόσο, όλα αυτά που δεν ειπώθηκαν μας κάνουν να μην το πιστεύουμε κι υποβαθμίζουν την αξία μιας μικρής νίκης. Δημιουργούν φοβίες για το πόσο καλοί είμαστε, αν το αξίζαμε, αν παρ’ όλο που το πετύχαμε, το κάναμε καλά. Φοβίες για το αν θα καταφέρουμε να πάμε παρακάτω ή θα μπορέσουμε να ξανά πετύχουμε κάτι αντίστοιχο. Όλες αυτές οι ανασφάλειες, μας αφήνουν να βλέπουμε μόνο το λάθος, την έλλειψη, την ανεπάρκεια. Κι όλες αυτές οι σκέψεις, αμφιβολίες, φοβίες για τον ίδιο μας τον εαυτό, οδηγούν σε όλο και λιγότερες νίκες: Ένας φαύλος κύκλος.

Αυτό το κενό επικύρωσης, η τρύπα που δημιουργείται από την απουσία “μπράβο” από τη ζωή μας, μπορεί ως και να ενισχύσει τις τελειομανείς τάσεις και τη συνεχή αναζήτηση εξωτερικής έγκρισης, καθιστώντας δύσκολη τη διαχείριση της κριτικής και προκαλώντας φόβο για την αποτυχία. Μην παραξενεύεσαι λοιπόν αν από τη σχέση σου ζητάς διαρκώς επιβεβαίωση ή αν ζορίζεσαι να πάρεις πρωτοβουλίες γιατί δεν ξέρεις πώς θα αντιδράσουν οι γύρω σου. Μην ψάχνεις αλλού απάντηση αν ξενυχτάς πάνω από ένα ήδη ολοκληρωμένο πρότζεκτ μην τυχόν και σου ξέφυγε κανένα σημείο στίξης.

Σε ακραίες -αλλά όχι και τόσο σπάνιες- περιπτώσεις, όταν δε λαμβάνουμε λόγια επιβεβαίωσης κι αναγνώρισης, μπορούμε να οδηγηθούμε ως και με προβλήματα ψυχικής υγείας όπως το άγχος και η κατάθλιψη. Με την πάροδο του χρόνου, η στέρηση των “μπράβο” μπορεί να οδηγήσει ως και στην κανονικότατη έλλειψη από κίνητρα, αφήνοντάς μας με μια αίσθηση ματαιότητας: “Γιατί να το κάνω αφού δεν ενδιαφέρει κανέναν; Τι θα αλλάξει;”

Άλλες φορές πάλι οδηγούμαστε σε σύνδρομα κατωτερότητας τα οποία κουβαλάμε για όλη μας τη ζωή. Μηδενιστικές απόψεις πως δεν αξίζουμε τίποτα, πως πάντα θα υπάρχουν άλλοι που θα είναι καλύτεροι από εμάς -κι ας αγγίζουμε κορυφή στο αντικείμενό μας- πως δεν έχουμε καταφέρει τίποτα στη ζωή μας κι ούτε πρόκειται να καταφέρουμε. Πώς για εμάς όλα είναι δύσκολα ή μας υπερβαίνουν, ενώ για τους υπόλοιπους είναι εύκολα, ή είναι απλώς πιο ικανοί.

Είναι απολύτως φυσιολογικό να ζητάμε τα «μπράβο» μας, ειδικά από ανθρώπους που έχουν σημαντική θέση στη ζωή μας. Είναι αυτοί οι άνθρωποι που όταν μιλούν σωπαίνουμε για ν’ακούσουμε. Που το κριτήριό τους έχει σημασία. Οι γονείς μας, τ’ αδέρφια μας, ο συνάδελφος που θαυμάζουμε στη δουλειά, ο άνθρωπος που έχουμε επιλέξει να είναι δίπλα μας, ακόμα κι οι αντίπαλοί μας καμιά φορά.

Γενικώς τα μπράβο είναι καλό ν’ ακούγονται. Κι όχι απλώς να ακούγονται, αλλά και τα στόματα που τα λένε να τα εννοούν με όλη τους την καρδιά. Άλλωστε ένα μπράβο τι ψυχή έχει; Όμως, σε πλήρη αντιδιαστολή, τι ψυχή δίνει;