Όσοι γνωρίζουν λίγο από άλογα κι έχουν ασχοληθεί με την ιππασία, πιθανότατα γνωρίζουν ήδη πως το χαλινάρι είναι το σημαντικότερο σημείο του εξοπλισμού. Χωρίς σέλα μπορείς να ιππεύσεις, χωρίς καπίστρι ή κράνος επίσης. Χωρίς χαλινάρι, χωρίς τιμόνι σαν να λέμε, ο έλεγχος χάνεται. Είναι αστείο όμως το πως αν μπεις στο μυαλό ενός ιππέα τη στιγμή που βαστάει στα χέρια του τα δυο σχοινιά δεν υπάρχει περίπτωση να μη βρεις κάπου την παρακάτω σκέψη: «έχω όντως εγώ τον έλεγχο; Κατευθύνω όντως ένα πλάσμα με δύναμη εκατό φορές μεγαλύτερη της δικής μου; Ή διατηρώ απλώς την ψευδαίσθηση του ελέγχου τη στιγμή που εκείνο μου επιτρέπει να του δώσω μια οδηγία αλλά ανά πάσα μπορεί να πάρει τα ηνία;».
Τώρα θα μου πεις, τι δουλειά έχουν άλογα κι εξοπλισμοί σε ένα άρθρο που υποσχέθηκε να μιλήσει για σχέσεις. Μα θα έρθω να σου πως η σχέση, σαν έννοια, είναι επίσης ένα ανεξάρτητο πλάσμα με δύναμη εκατό φορές μεγαλύτερη από τη δική μας. Δεν είναι σπάνιο όμως, κρατώντας δυο μικρά σχοινιά στα χέρια να έχουμε κι εμείς την ψευδαίσθηση του ελέγχου. Το σχοινί στο αριστερό χέρι ακούει στο όνομα της υποχώρησης κι αυτό στο δεξί -στο δυνατό μας δηλαδή- στο όνομα του χωρισμού. Και είναι φορές που προκειμένου να κρατηθούμε γερά απ’ την ψευδαίσθησή μας δε διστάζουμε να τα τραβήξουμε και στα άκρα με κάθε δύναμή μας.
Πώς ενώνεται ο έλεγχος και η υποχώρηση; Με συνδετικό κρίκο την αίσθηση της ευφυίας. Κάνεις πίσω παραχωρώντας κάτι που βαφτίζεις «δευτερεύουσας σημασίας» και κρατάς την αίσθηση του μάστερ του παιχνιδιού αφήνοντας τον άλλον να γευτεί μια μικρή νίκη. Κι όχι, δεν είναι ότι παίζεις το πρόσωπο απέναντί σου, δεν είναι αυτός ο σκοπός, σε όλους αρέσει όμως να νιώθουν πως μπορούν να κατευθύνουν το ταμπλό και η υποχώρηση είναι ένας κοινώς αποδεκτός τρόπος αυτό να συμβεί. Τη χρησιμοποιείς γιατί σου προσφέρει αυτό που ζητάς την ίδια στιγμή που προσφέρει απλόχερα και στον άλλον αυτό που χρειάζεται. Παιχνίδι ψυχολογίας σαν να λέμε, που δεν επικεντρώνεται στο άλλο πρόσωπο μα σε εσένα. Τι γίνεται όμως όταν αυτό το σχοινί αποτύχει κι εσύ βλέπεις το τέλος να πλησιάζει με γοργούς ρυθμούς;
Εκεί αρχίζουν τα δύσκολα κι αυτό γιατί τα παιχνίδια του ελέγχου το εθίζουν το μυαλουδάκι μας, δεν είναι σπάνιο λοιπόν να δούμε περιπτώσεις που στον βωμό αυτού, άνθρωποι θυσιάζουν την ευκαιρία της προσπάθειας και τραβάνε με όλη τους τη δύναμη το σχοινί στο δεξί το χέρι, χωρίζοντας απλώς και μόνο για να μην προλάβουν να τους χωρίσουν. Και το ερώτημα είναι, μια τέτοια κίνηση σου δίνει αυτό που ζητάς ή απλώς σου προσφέρει μια ουτοπία τη στιγμή που το πλάσμα που έχει εκατό φορές τη δύναμή σου κάνει αυτό που θέλει;
Ας το δούμε πρακτικά. Τι κερδίζεις και τι χάνεις; Κερδίζεις σίγουρα έναν λιγότερο πληγωμένο εγωισμό. Χάνεις όμως ένα κομμάτι του που μόνος σου πήρες σφυρί και διέλυσες. Κερδίζεις τον έλεγχο της κατάστασης. Χάνεις όμως τη δυνατότητα να την κινήσεις προς τα εκεί που θέλεις. Κερδίζεις ίσως λιγότερο θυμό προς το άλλο πρόσωπο. Χάνεις όμως τη δυνατότητα να μη νιώσεις αυτά τα αισθήματα για εσένα. Κερδίζεις τελικά ένα αποτέλεσμα που εξ αρχής δεν ήθελες κι αυτό σημαίνει ξεκάθαρα πως χάνεις. Πού λοιπόν το νόημα;
Δεν είμαι εδώ σήμερα για να σου κουνήσω το δάχτυλο και να σου πω πως «καλύτερο είναι να παλέψεις», θέλω να πιστεύω πως μέχρι εκεί ήξερες και μόνος σου, όπως ήξερα κι εγώ. Έρχομαι όμως για να προβληματιστούμε και οι δύο, να κάνουμε τη λίστα με τα κεκτημένα και τα χαμένα μας και να αναρωτηθούμε αν τραβώντας το ρημαδιασμένο το σχοινί τελικά καταφέρνουμε κάτι ή αν πέφτουμε απλώς σε τοίχο τσιμεντένιο και είμαστε κι αρκετά αστείοι για να υποστηρίξουμε πως το ευχαριστηθήκαμε, «αφού ήταν επιλογή μας». Να αναρωτηθούμε αν αυτό που εμείς ονομάσαμε δυναμικότητα ήταν τελικά απλώς μια κάπως νοσηρή αυταπάτη. Ένα μαγικό κόλπο το οποίο δεν ξέραμε να κάνουμε σωστά και καταλήξαμε να κόβουμε όντως στα δύο το κουτί εμπρός μας χωρίς ποτέ να έχουμε τη δυνατότητα να το ξανακολλήσουμε.
Προβληματίσου κι αν για κάποιον λόγο πεις πως για εσένα αξίζει, κάν’ το. Μα να έχεις πρώτα αντιληφθεί ακριβώς και τι συμβαίνει. Μη βολεύεσαι σε ψευδαισθήσεις, αυταπάτες και μαγικά κολπάκια, ανούσια είναι. Αν θες να παίξεις όντως ορίζοντας μονάχα και πάντοτε εσύ τους κανόνες, μάθε πως πού και πού πρέπει να χάνεις εν γνώση σου. Κατανόησε πως θα υπάρξουν περιπτώσεις που θα είσαι σαν τον βασιλιά στον μικρό πρίγκιπα, που κυβερνούσε τα πάντα, ακόμα και τον ήλιο, μα έπρεπε να περιμένει την απογευματινή ώρα για να του πει να βασιλέψει κι εκείνος να τον υπακούσει αφού «κάτι άλλο δε θα ήταν λογικό».
Η απόφαση λοιπόν δική σου. Σκέψου όμως καλά αν τα σχοινιά στα χέρια σου μπορούν να σε πάνε όντως εκεί που επιθυμείς.
Συντάκτης: Μαρία Ρουσσάκη
