Συναντάμε ανθρώπους καθημερινά. Άλλους στην εργασία μας, άλλους στις παρέες μας ή τις εξόδους μας, μερικούς μέσα στην οικογένεια και κάποιους άλλους εντελώς τυχαία. Μερικούς τους συμπαθούμε, μερικούς άλλους όχι. Κάποιοι μένουν στην καθημερινότητα μας, κάποιοι άλλοι όχι. Μερικούς τους προσπερνάμε σχεδόν αδιάφορα, κάποιους άλλους, όμως, αποφασίζουμε ότι δε θέλουμε να τους αφήσουμε να βγουν από τη ζωή μας τόσο εύκολα όσο μπήκαν. Μπαίνουμε, λοιπόν, στη διαδικασία να τους γνωρίσουμε καλύτερα επενδύοντας χρόνο και προσπάθεια. Από αυτούς άλλοι μπορεί να καταλήξουν σύντροφοι, άλλοι φίλοι, κάποιοι συνεργάτες και μερικοί θα μείνουν τελικά απλοί γνωστοί μη καταφέρνοντας ποτέ να περάσουν αυτό το πρώτο στάδιο της γνωριμίας.
Όταν ήμασταν παιδάκια ένα «Πώς σε λένε;» και η απάντηση «Γιωργάκη» που την ακολουθούσε το: «Γεια σου Γιωργάκη, θες να γίνουμε φίλοι;» ήταν το μόνο που χρειάζονταν για να βγάλουμε κάποιον από τη λίστα του απλού γνωστού. Με περηφάνια πηγαίναμε στους γονείς μας και τους συστήναμε τον καινούριο μας φίλο. Τον παίρναμε από το χέρι και τον πηγαίναμε και στους άλλους φίλους μας λέγοντας «Αυτός είναι ο Γιωργάκης, είναι φίλος μου, θέλετε να γίνουμε όλοι μαζί φίλοι;» Και ξαφνικά το μέχρι πρότινος άγνωστο παιδάκι είχε γίνει μέλος της παρέας μας· είχε γίνει φίλος μας.
Μεγαλώνοντας, όμως, αρχίσαμε να καταλαβαίνουμε ότι τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά. Το να μάθεις πράγματα για κάποιον, όπως το όνομα του, το πού μένει, με τι ασχολείται και τι του αρέσει πραγματικά να κάνει, είναι εύκολο. Το να μάθεις, όμως, το χαρακτήρα του είναι κάτι τελείως διαφορετικό και αποτελεί μια πραγματικά δύσκολη διαδικασία.
Σου έτυχε ποτέ να κάνεις για καιρό παρέα με κάποιον από τη δουλειά σου, θεωρώντας ότι πλέον τον ξέρεις, αλλά όταν έτυχε μετά από καιρό να βγείτε με την παρέα του να είδες έναν αρκετά διαφορετικό άνθρωπο; Ή ίσως ήσουν για καιρό σε μια σχέση και αποφασίσατε να κάνετε το επόμενο βήμα, γνωρίζοντας ο ένας τους γονείς του άλλου. Όταν όμως είδες το σύντροφο σου να αλληλεπιδρά με τους δικούς του, είδες στοιχεία του που δεν είχες παρατηρήσει ποτέ πριν. Γιατί συνέβη άραγε αυτό και μήπως χρειάζεται να μας ανησυχεί μια τέτοια συμπεριφορά;
Η απάντηση είναι όχι. Σε κάθε διαφορετική ομάδα του περίγυρού μας έχουμε την τάση να φερόμαστε αλλιώς και υπάρχουν πολλά πράγματα που παίζουν ρόλο σε αυτό. Η οικειότητα, η άνεση, ο χρόνος που γνωρίζουμε κάποιον, το τι μας βγάζει αυτό το άτομο, ακόμη και η ίδια η φύση της σχέσης διαμορφώνουν τη συμπεριφορά μας. Για αυτό, άλλωστε, αν θελήσουμε να γνωρίσουμε πραγματικά κάποιον πρέπει να μπούμε στη διαδικασία να τον δούμε να αλληλεπιδράει με όλες αυτές τις ομάδες.
Κάποιες από τις καινούριες πτυχές που θα δούμε μπορεί να μας εκπλήξουν ευχάριστα, κάποιες άλλες δυσάρεστα. Μπορεί, ας πούμε, όταν τον δούμε με φίλους να εκτιμήσουμε το χιούμορ που προηγουμένως δεν είχαμε παρατηρήσει, αλλά όταν τον δούμε με την οικογένειά του να παρατηρήσουμε μια πιο νευρική πλευρά. Συνήθως τις ευχάριστες αλλαγές που βλέπουμε τις δεχόμαστε εύκολα αν εντοπίσουμε όμως ένα αρνητικό χαρακτηριστικό του άλλου ατόμου ίσως δυσκολευτούμε να το δεχτούμε. Μπορεί ακόμη και να πέσουμε στην παγίδα να θεωρήσουμε υποκριτικό από μέρους του που δεν μας το είχε δείξει νωρίτερα και να πιστέψουμε ότι επίτηδες μας έκρυψε μια αρνητική πλευρά του. Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Πολλές φορές ακούμε τη φράση «Αυτό το άτομο μου βγάζει τον καλύτερο μου εαυτό.». Συνήθως αναφερόμαστε σε κάποιον έρωτα. Άλλες φορές –και πάλι αναφερόμενοι σε κάποιον έρωτα– ακούμε άτομα να λένε «Μένουμε ξύπνιοι μέχρι το ξημέρωμα συζητώντας για τα πάντα». Τώρα ας προσπαθήσουμε να συνδυάσουμε αυτές τις φράσεις. Δύο άνθρωποι, οι οποίοι περνάνε πολύ χρόνο συζητώντας και γνωρίζοντας ο ένας τον άλλον και οι οποίοι βγάζουν ο ένας στον άλλον μια πολύ καλή πτυχή του εαυτού τους. Υπάρχει κάτι το υποκριτικό σε αυτό; Όχι. Για την ακρίβεια όχι απλώς δε μιλάμε για υποκρισία, αλλά μιλάμε για μια από τις πιο αγνές καταστάσεις που μπορεί να ζήσει ένας άνθρωπος. Τη γέννηση ενός έρωτα.
Τώρα ας σκεφτούμε κάτι άλλο. Τις πιο δυνατές μας φιλίες και όσα κατά καιρούς έχουμε πει για αυτές. Συνηθίζουμε να λέμε ότι πραγματικοί φίλοι είναι αυτοί που νιώθουν την οικογένειά μας και δική τους. Αυτοί που θα μπουκάρουν σπίτι μας απρόσκλητοι, θα πάρουν κάτι από το ψυγείο και θα κάτσουν να δουν ταινία στον καναπέ μαζί με εμάς και τη σχέση μας. Αυτοί που έχουν κάνει στέκι τους το μαγαζί που δουλεύουμε και αστειεύονται με τους συναδέλφους μας με τον ίδιο τρόπο που το κάνουμε και εμείς. Αυτοί που τελικά μας ξέρουν καλύτερα από τον καθένα. Παρατήρησες το σημείο; Είναι αυτοί που δεν ξέρουν μόνο εμάς, αλλά και όλο μας τον περίγυρο. Μας έχουν δει να αλληλεπιδρούμε με όλους αυτούς τους ανθρώπους και ξέρουν πώς αντιδρούμε σε κάθε περίπτωση. Γι’ αυτό άλλωστε καταλήγουν να μας ξέρουν και «καλύτερα από τον καθένα».
Οι άνθρωποι είμαστε όντα πολύπλοκα και σύνθετα. Δεν μπορούμε να βγάλουμε έναν απλό κανόνα εξηγώντας τη συμπεριφορά μας απέναντι στον καθένα και αυτό γιατί υπάρχουν πολλές και πολύ διαφορετικές παράμετροι που την καθορίζουν. Το μόνο σίγουρο είναι ότι ποτέ δε θα καταφέρουμε να γνωρίσουμε πραγματικά το χαρακτήρα κάποιου, αν δεν μπούμε στη διαδικασία να τον δούμε με τον περίγυρό του. Γιατί όπως είπαμε και πριν, σε κάθε διαφορετική ομάδα ανθρώπων που έχουμε γύρο μας, έχουμε και τη τάση να φερόμαστε αλλιώς. Τα κοινά όμως στοιχεία που εμφανίζουμε σε όλες τις ομάδες είναι και αυτά που διαμορφώνουν τελικά το χαρακτήρα μας. Είναι αυτά που δείχνουν ποιοι πραγματικά είμαστε.
Επιμέλεια κειμένου: Βασιλική Γ.