Ο αληθινός φίλος δε σου 'χει πάντα μια έτοιμη λύση

Αληθινός φίλος είναι αυτός στον οποίον θα εμπιστευτείς κάποιο πρόβλημά σου και εκείνος θα κάνει τα αδύνατα δυνατά για να σου βρει λύση. Σωστή ή λάθος η παραπάνω έκφραση;

Αν απάντησες «σωστή» σίγουρα δεν είσαι ο μόνος. Η συγκεκριμένη πρόταση όντως κρύβει αρκετά σωστά σημεία και μια μεγάλη δόση αλήθειας. Με μια πρώτη ματιά και με πιο επιφανειακή σκέψη του τι θεωρούμε ιδανικό σε μία φιλία θα μπορούσαμε να πούμε ότι αληθινός φίλος είναι αυτός που θα κάνει τα πάντα για να μας βοηθήσει να τα βγάλουμε πέρα σε κάτι που έντονα μάς βασανίζει. Η βοήθεια, όμως, έχει πάντα να κάνει με τη λύση; Και αν θελήσουμε να το πάμε λίγο βαθύτερα ας αναρωτηθούμε αν όσα λέμε και οι ερωτήσεις μας έχουν πάντα να κάνουν με την απάντηση που θα λάβουμε.

Είναι αλήθεια ότι όταν ένα άτομο μάς εμπιστεύεται έναν προσωπικό προβληματισμό ή και πρόβλημά του ένα από τα πρώτα αισθήματα που ξυπνάνε ενστικτωδώς μέσα μας είναι αυτό της ευθύνης. Θα μπορούσαμε να πούμε ότι η εμπιστοσύνη και η ευθύνη είναι δύο έννοιες που σχετίζονται. Ας μην πέσουμε όμως στην παγίδα να θεωρήσουμε ότι η ευθύνη έχει να κάνει με αυτή καθεαυτή την εύρεση λύσης. Η ευθύνη που πέφτει στους ώμους μας έχει να κάνει με τον τρόπο που θα φερθούμε. Την ευαισθησία και τη διακριτικότητα που θα δείξουμε και εν τέλει με το πώς θα χειριστούμε το θέμα στην προσπάθεια να βοηθήσουμε το φίλο μας να φτάσει σε ένα συμπέρασμα. Η προσφορά μιας δικής μας έτοιμης λύσης όχι απλά δεν εμπίπτει στο κομμάτι στης ευθύνης μας, αλλά κρύβει και αρκετούς κινδύνους που μπορούν να καταστρέψουν τα όποια καλά μας κίνητρα.

Κάθε δίλημμα και κάθε προβληματισμός έχει δύο στοιχεία. Αυτό του «πρέπει» και αυτό του «θέλω». Υπάρχουν, λοιπόν, οι φορές που υπερισχύει μέσα μας το ένα από τα δύο και υπάρχουν και οι φορές που ουσιαστικά τα δύο αυτά στοιχεία μπλέκονται δημιουργώντας μία κατάσταση που υπαγορεύει ότι τελικά «θέλω να κάνω αυτό που πρέπει». Η πραγματική απάντηση -όσο προβληματισμένοι και αν νιώθουμε- συνήθως βρίσκεται έτοιμη σε κάποια γωνία του μυαλού ή της καρδιάς μας. Ένας σωστός φίλος, λοιπόν, μπορεί αντί να επιλέξει να μας παρουσιάσει μία δική του άποψη για τον τρόπο που πρέπει να κινηθούμε, να προσπαθήσει να φέρει στην επιφάνεια τις δικές μας σκέψεις ωθώντας μας να δώσουμε οι ίδιοι τις απαντήσεις στον εαυτό μας. Και πώς θα το κάνει αυτό; Με συζήτηση. Συζήτηση όμως που έχει τις βάσεις της στο να ακούει αντί να μιλάει. Συζήτηση που στηρίζεται σε ερωτήσεις και που εν τέλει ασχολείται με τις δικές μας πραγματικές επιθυμίες, αντί να βασιστεί σε φαινομενικά σωστές πρακτικές και σε κανόνες.

Υπάρχουν και οι φορές που τα πράγματα μπορεί να γίνουν αρκετά δυσκολότερα. Πρόκειται για εκείνες που το πρόβλημα το οποίο πέφτει στο τραπέζι ακούγεται άλυτο. Ρωτάς ειλικρινά τον εαυτό σου τι πιστεύεις πως θα μπορούσε να γίνει, αλλά βλέπεις πως δεν έχεις τίποτα αξιόλογο να προτείνεις και σε αυτές τις περιπτώσεις ούτε η παραπάνω μέθοδος φαίνεται να μπορεί να βοηθήσει. Μπαίνεις, λοιπόν, στο τρυπάκι να σκέφτεσαι και να προτείνεις λύσεις στις οποίες και εσύ ο ίδιος βλέπεις κενά. Κατά πόσο όμως μια τέτοια συμπεριφορά ανταποκρίνεται στη σχέση εμπιστοσύνης-ευθύνης και κατά πόσο μπορεί να φέρει αντίθετα αποτελέσματα από τα επιθυμητά; Πριν το κάνεις σκέψου αν θες όντως να πάρεις την ευθύνη για κάτι που μπορεί να επηρεάσει καθοριστικά τη ζωή κάποιου άλλου.

Ποτέ σου μη φοβηθείς να χρησιμοποιήσεις φράσεις όπως «δεν μπορώ να βοηθήσω», «δεν ξέρω πώς μπορείς να κινηθείς», «δεν μπορώ να σου δώσω απάντηση». Δε δείχνουν αδιαφορία, το αντίθετο. Έλλειψη ανευθυνότητας δείχνουν και ωριμότητα που σπάνια συναντάς. Και κυρίως φανερώνουν ειλικρίνεια και η ειλικρίνεια -να ξέρεις- πάντα βγαίνει προς τα έξω και συνήθως εκτιμάται. Και αν δεν εκτιμηθεί από κάποιον που έχεις απέναντί σου, μην πτοηθείς. Να θυμάσαι τουλάχιστον πως η δική σου συνείδηση θα είναι καθαρή και πως δεν υπάρχει τίποτα καλύτερο από αυτό.

Ας θυμόμαστε, λοιπόν, ότι δε χρειάζεται κάθε ερώτηση μια απάντηση, ούτε κάθε πρόβλημα μια λύση. Και αν κάποια στιγμή μας πιάσουμε να αναλωνόμαστε υπερβολικά στο να βρούμε τρόπο να βοηθήσουμε ας μην ξεχνάμε ότι και το να ακούσεις είναι μια βοήθεια από μόνο του. Και τελικά πραγματικός φίλος δεν είναι αυτός που θα κάνει τα αδύνατα δυνατά για να σου βρει λύση. Είναι εκείνος που θα έχει τα κότσια να σε φέρει αντιμέτωπο με τον εαυτό σου και δε θα φοβηθεί ποτέ να σου πει σε ποια προβλήματα δεν μπορεί τελικά να σε βοηθήσει.