Εμείς τα μοναχοπαίδια είμαστε μια ξεχωριστή κατηγορία και σέρνουμε πίσω μας πολλά στερεοτυπικά χαρακτηριστικά, τα οποία άλλοτε επιβεβαιώνονται κι άλλοτε όχι. Θα ακούσεις, για παράδειγμα, να μας αποκαλούν είτε καλομαθημένους είτε κακομαθημένους κι ας έχουν στην πράξη αυτές οι δύο λέξεις την ίδια σημασία, τελικά.
Βλέπεις, έχοντας μεγαλώσει σε ένα οικογενειακό περιβάλλον όπου αποτελούσαμε πάντα το μοναδικό σημείο αναφοράς ως παιδιά, διαμορφώσαμε χαρακτήρα με βάση την πληθωρικότητα της συμπεριφοράς των γονιών μας. Των οποίων όλα τα συναισθήματα διοχετεύτηκαν αποκλειστικά και μόνο πάνω μας για ευνόητους λόγους και μάλιστα στον υπερθετικό βαθμό. Το κατά πόσο αυτό, κάνοντας έναν γενικότερο απολογισμό, επηρέασε αρνητικά ή θετικά κάποιους από εμάς είναι πολυπαραγοντικό ζήτημα και σίγουρα έχει να κάνει και με τον κάθε άνθρωπο ξεχωριστά.
Ωστόσο, για ένα παιδί είναι πολύ σημαντικό κατά τη γνώμη μου να μπορεί να μοιράζεται από μικρό τις δικές του εμπειρίες, τα δικά του συναισθήματα και τα βιώματά του με ένα άλλο παιδί κοντά στην ηλικία του. Ανεξάρτητα απ’ τις παρέες που ο καθένας μας αποκτά μεγαλώνοντας μέσα απ’ το σχολείο ή τις διάφορες δραστηριότητές μας, το να υπάρχει ένα προσιτό ηλικιακά στήριγμα εντός της οικογένειας για το παιδί, μάλλον λειτουργεί θετικά στην ψυχοσύνθεσή του έστω κι αν όλα είναι σχετικά. Για εμάς τα μοναχοπαίδια, λοιπόν, αυτό το στήριγμα δεν είναι άλλο απ’ τα ξαδέρφια μας εφόσον είμαστε τυχεροί και τα έχουμε κοντά μας.
Τα ξαδέρφια μας είναι πρώτα φίλοι μας και μετά συγγενείς μας. Ναι μεν μεγαλώνουμε μαζί τους κι αποτελούν για εμάς μια μορφή οικογενειακής ασφάλειας, απ’ την άλλη όμως μπορούμε να πούμε ότι επιλέγουμε την παρέα τους με μεγαλύτερη ειλικρίνεια απ’ ό,τι θα κάναμε με τον αδερφό ή την αδερφή μας. Με τ’ αδέρφια μας συμβιώνουμε θέλοντας και μη επί πολλά χρόνια κάτω απ’ την ίδια στέγη είτε ταιριάζουμε εν τέλει μαζί τους είτε όχι. Αγαπιόμαστε αναμφισβήτητα, όμως, δεν είναι απαραίτητο να έχουμε διαλέξει ο ένας τον άλλον. Αυτή η κατάσταση περιλαμβάνει ανά περιστάσεις τόσο τις όμορφες όσο και τις άσχημες στιγμές της όπως το καθετί.
Με τα ξαδέρφια μας το πράγμα πολλές φορές μπορεί να λειτουργήσει διαφορετικά. Για εμάς τα μοναχοπαίδια αποτελούν την πρώτη ουσιαστική επαφή με άτομα της ηλικίας μας χωρίς ωστόσο η όποια συνύπαρξή μας να συμβαίνει αναγκαστικά. Κάνουμε μαζί τους παρέα εφόσον το έχουμε επιλέξει, βρισκόμαστε όποτε θέλουμε, η σχέση μας είναι απαλλαγμένη απ’ τους εκνευρισμούς της καθημερινότητας που μπορεί να προέρθουν λόγω της συνεχόμενης τριβής, δεν έχουμε κάτι να χωρίσουμε κατά τις ηλικίες εκείνες της ανωριμότητας όπου καμιά φορά η ζήλια δυστυχώς ευδοκιμεί και μπορούμε να μοιραστούμε κοινούς οικογενειακούς προβληματισμούς αλλά με πιο αποστασιοποιημένη ματιά εφόσον ο στενότερος οικογενειακός μας πυρήνας δεν ταυτίζεται.
Όπως θα κάναμε με τον κολλητό ή την κολλητή μας κι εφόσον έχουμε στενές σχέσεις με τα ξαδέρφια μας, σε αυτά θα τρέξουμε να εκμυστηρευτούμε κάθε γκομενικό μας καρδιοχτύπι, θα ζητήσουμε «κάλυψη» απέναντι στα ενήλικα ή ηλικιωμένα –αναλόγως και τη δική μας ηλικία– μέλη της οικογένειας για κάποια περασμένη ή επικείμενη μαλακία μας, θα κάνουμε από κοινού διάφορες αδικαιολόγητες τρέλες, θα τους ζητήσουμε βοήθεια όποτε χρειαστεί κι όλα αυτά νιώθοντας πως μέσα απ’ τον ίδιο άνθρωπο βιώνουμε στο πετσί μας τις έννοιες φιλία κι οικογένεια ισάξια.
Οι φίλοι λένε –κι όχι άδικα– είναι η οικογένεια που διαλέγουμε. Αν ρωτήσεις τη δική μου γνώμη περί οικογένειας θα σου απαντήσω όπως θα απαντούσα σε κάθε άλλο ζήτημα. Τα πάντα εξαρτώνται από διάφορες παραμέτρους και τίποτε δεν είναι εξ ορισμού άξιο αγιοποίησης. Στην περίπτωση, όμως, που μπορεί κανείς να περηφανευτεί όντως για την ουσιαστικά δεμένη του οικογένεια, τότε πιθανότατα τα ξαδέρφια αποτελούν μια εκ των έσω ευλογία για ένα μοναχοπαίδι. Όσο κι αν οι γονείς μας μάς λατρεύουν, όσο κι αν προσπάθησαν κι ίσως πέτυχαν το καλύτερο για εμάς, οι αντιλήψεις μας, τα ερεθίσματά μας, οι προσλαμβάνουσες κι οι στόχοι μας ως παιδιά δεν είναι και δε θα έπρεπε να είναι κοινά με ενός ενήλικα.
Για όσους δε μεγαλώσαμε με μικρότερα ή μεγαλύτερα αδέρφια, λοιπόν, τα ξαδέρφια μας ήταν κι ευελπιστούμε να είναι πάντα εκεί για εμάς, όσο κι εμείς για εκείνα. Να είναι εκεί να μας θυμίζουν κοινές παιδιάστικες σκανταλιές που αργότερα καθώς ενηλικιωθήκαμε μετατράπηκαν σε βαθύτερη αλληλοστήριξη απέναντι σε μικρά ή σοβαρότερα προβλήματα της ζωής μας.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη