Η χώρα αυτή στην οποία έτυχε να γεννηθούμε δεν είναι και δεν ήταν ποτέ κατά τη γνώμη μου άμοιρη ευθυνών για ό,τι στραβό παραπονιέται ο μέσος άνθρωπος καθημερινά ότι μας συμβαίνει. Και λογικά να το δεις είτε είσαι άνθρωπος, είτε ομάδα, είτε κοινότητα, είτε ολόκληρη χώρα, με τον έναν ή τον άλλον τρόπο είσαι ένας ζωντανός οργανισμός ο οποίος λειτουργεί μέσα στο γενικότερο σύνολο με βάση τις επιλογές του. Το πώς καταλογίζονται και πώς μοιράζονται οι ευθύνες στην περίπτωση που αναφερόμαστε σε μία κοινωνία που απαρτίζεται από πολλά άτομα είναι άλλο θέμα συζήτησης. Όμως οι ευθύνες αυτές δεν παύουν να υπάρχουν.
Άλλος με τη μη συμμετοχή του, άλλος με τη συνενοχή του και άλλος με τις πράξεις του, συμβάλλουμε με τον τρόπο μας στην εξέλιξη του τόπου όπου μένουμε και δρούμε. Το να βγάζουμε λοιπόν, την ουρά μας απ’ έξω είτε ατομικά είτε σε επίπεδο χωρών, ως Ελλάδα, για όλα τα άσχημα που βιώνουμε, κατά την άποψή μου θα ήταν τουλάχιστον παιδιάστικο.
Εθελοτυφλούσαμε πάντα απέναντι σε όλα όσα συνέβαιναν γύρω μας πολύ απλά γιατί το «πού να μπλέκω τώρα» μας έχει γίνει τρόπος ζωής. Βόλεψη; Κλασική πλέον λέξη που συναντάμε παντού, αλλά όντως θα μπορούσες να το πεις κι έτσι. Να όμως που μια ωραία πρωία όλα όσα δεν ήθελες να δεις έρχονται και σου χτυπάνε την πόρτα επίμονα με τη μορφή απωλειών. Διότι τα αποτελέσματα μιας κατάστασης είναι νόμος ότι κάποτε θα φανούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο, δε γίνεται να αποφεύγουμε τις συνέπειες εσαεί. Αν έχεις μάθει να ζεις με παραμύθια υπό την επήρεια του «ό,τι φάμε κι ό,τι πιούμε», θα έρθει εκείνη η μέρα που δε θα έχεις ούτε να φας ούτε να πιεις. Όχι ο γείτονας που δε σε ενδιαφέρει. Εσύ ο ίδιος.
Καλώς ή κακώς όμως, με όλα μας τα στραβά και όλα μας τα καλά, είμαστε μέλη ενός μεγαλύτερου συνόλου που λέγεται Ευρώπη. Ενός συνόλου που όσο κι αν ισχυρίζεται ότι έχει βασιστεί στην ενότητα, στην πράξη αποτυγχάνει συχνά να αποδείξει κάτι τέτοιο. Δεν είναι περίεργο βέβαια αυτό αν σκεφτεί κανείς ότι όπως λειτουργεί ο ένας άνθρωπος έναντι του άλλου αναλόγως με την πρακτική ισχύ του, έτσι λειτουργούν μεταξύ τους και τα κράτη. Διότι απλώς μπορούν.
Η γενιά μου αυτή τη στιγμή, νιώθω πως βάλλεται από παντού σε κοινωνικό επίπεδο όσον αφορά το μέλλον του καθενός μας. Ούτε η χώρα μου είναι ικανή να με στηρίξει και να με «εκμεταλλευτεί» ως παραγωγικό άνθρωπο με ανάγκες και επιθυμίες, ούτε η Ευρώπη μέρος του οποίου είναι η χώρα όπου ζω. Και πώς να γίνει κάτι τέτοιο όταν ο καθένας κοιτάζει το συμφέρον του σε απελπιστικό βαθμό; Τι και από ποιον να περιμένω όταν όλοι είναι απασχολημένοι με το πώς θα εκμεταλλευτεί ο ένας τις ανάγκες και τα λάθη του άλλου για να βγει ο ίδιος από πάνω σε κάθε επίπεδο; Θα μου πεις και γιατί να περιμένω κάτι από τον οποιονδήποτε. Μα είναι θέμα αλληλεπίδρασης που σε κάποια ζητήματα δε γίνεται να την αποφύγει κανείς.
Όχι λοιπόν, Ευρώπη. Δεν είσαι σύμβολο καμιάς ενότητας. Και το γεγονός ότι κάποιες από τις χώρες που σε απαρτίζουν είναι φαινομενικά βασισμένες στην παιδεία των πολιτών τους για την περαιτέρω εξέλιξή τους, σε συσχετισμό με μια ομολογουμένως σκόρπια Ελλάδα, δε μου λέει τίποτε απολύτως όταν η ανθρωπιά μπαίνει σε τελευταία μοίρα.
Να τη βράσω την ανάπτυξη σε οικονομικοπολιτικό επίπεδο, όταν δεν μπορούν οι άνθρωποι να τα βρουν μεταξύ τους κι όταν πάνω από τα κεφάλια τους βασιλεύει η τρομοκρατία και τα πιο χυδαία εξουσιαστικά ένστικτα. Να τη βράσω την εσωτερική ανάπτυξη ορισμένων χωρών-μελών σου όταν καθετί που θεωρείται ξένο και «μακρινό» σε αυτές αντιμετωπίζεται ως παρακατιανό ή απειλητικό κι επικίνδυνο. Να τη βράσω την οικονομική ενίσχυση την οποία -είτε η χώρα μου την αξίζει είτε όχι- και οι δικοί σου και οι εγχώριοι εξουσιαστές την αρμέγουν διπλή και τριπλή από τις φλέβες όσων δεν έχουν πλέον τίποτε άλλο να δώσουν για να μη χάσουν όσοι ήδη έχουν τα πάντα.
Όχι Ευρώπη. Δεν αποτελείς για μένα κανενός είδους τρόπο διαφυγής, όταν συμβάλλεις κι εσύ με τον έναν ή τον άλλον τρόπο στο ότι αναγκάζομαι τελικά να ψάξω γι’ αυτούς τους τρόπους διαφυγής από τη χώρα όπου ζω. Κι εσύ και η χώρα αυτή σκοτώνετε μαζί το μέλλον μου και τσακώνεστε πάνω απ’ τα συντρίμμια ποια θα φάει περισσότερο εκτοξεύοντας ευθύνες δεξιά κι αριστερά. Όχι Ευρώπη, δεν είσαι πιο πολιτισμένη από κανένα επιμέρους κομμάτι σου, όταν αρνείσαι ν’ ακούσεις τις φωνές των ανθρώπων σου.
Και όχι. Ούτε κι εγώ δηλώνω άμοιρη ευθυνών για όσα μπορούσα ή μπορώ να κάνω και δεν τόλμησα ποτέ μου. Απλώς δεν αντέχω πια να βλέπω γύρω μου κανέναν κουστουμαρισμένο και καλά «Ευρωπαίο» χαρτογιακά να μου κουνάει το δάχτυλο του πολιτισμού φουσκωμένος σαν το παγώνι για μια ανωτερότητα που τον άφησα εγώ η ίδια να νομίζει ότι έχει. Εγώ και τα λάθη μου, εσύ και τα λάθη σου, εμείς και τα λάθη μας. Κανείς δεν είναι ανώτερος κανενός αν δεν τον αφήσεις να είναι. Γι’ αυτό Ελλάδα είσαι άξια της μοίρας σου κι Ευρώπη, μαζί της σκοτώνεις το μέλλον μου.
Επιμέλεια Κειμένου Έλλης Πράντζου: Σοφία Καλπαζίδου