Θέλει κότσια για να μπορείς να λες σήμερα πως είσαι καλλιτέχνης και να το εννοείς. Μα και πότε αλήθεια ήταν εύκολα τα πράγματα για τους τρελούς αυτού του κόσμου; Η λέξη «καλλιτέχνης» είναι ταμπού, κανείς δε θυμάται από πότε κι οι λόγοι είναι πολλοί.

Αν δεν είναι κανείς διάσημος ωστόσο τολμάει κι ακολουθεί ό,τι τον προστάζει η ανήσυχή του φύση, οι χαρακτηρισμοί των ρεαλιστών κάθε κατηγορίας για το πρόσωπό του είναι άπειροι. Κανείς από αυτούς δεν είναι κολακευτικός δυσχεραίνοντας την ήδη δύσκολη ζωή των πιο ευαίσθητων απ’ τους φευγάτους.

Ψευτοκουλτουριάρηδες ελιτιστές το παίζουν καλλιεργημένοι διαβάζοντας βιβλία που κάποτε κάποιοι καλλιτέχνες έγραψαν ώστε να μπορούν αυτοί σήμερα να τριγυρνάν διατυμπανίζοντας με ξινισμένο υπεράνω υφάκι πως διαθέτουν και καλά παιδεία μιας κι έχουν διαβάσει τόσους και τόσους συγγραφείς. Συγγραφείς που στην εποχή τους βίωσαν πιθανότατα την ίδια απόρριψη απ’ τους τότε αντίστοιχους ψευτοκουλτουριάρηδες ώσπου να κερδίσουν την υστεροφημία κατόπιν αυτοκτονίας ή μετά το πέρας μιας δύσκολης ζωής. Ψευτοκουλτουριάρηδες, αυτή η μάστιγα. Είναι οι ίδιοι που ασχολούνται ερασιτεχνικά με διάφορες τέχνες, δηλώνουν σινεφίλ και πολλά άλλα «φιλ» ως ψαγμένοι άνθρωποι του πνεύματος πέρα και πάνω απ’ όλα μόνο και μόνο γιατί ως χόμπι φανερώνει πολιτισμένο προφίλ μα κράζουν δίχως αύριο όποιον τολμάει κι ακολουθεί επαγγελματικά το όνειρό του.

Χαρακτηρισμοί όπως «αχαΐρευτος, ρέμπελος, τεμπέλης, ονειροπαρμένος, παράσιτο, ψωνισμένος, ανώριμος» είναι μόνο κάποιοι απ’ τους άπειρους που εκσφενδονίζονται από τα καλλιεργημένα γεμάτα παιδεία στόματα των ψευτοκουλτουριάρηδων ρεαλιστών αυτού του κόσμου για τους καλλιτέχνες. Βέβαια ρεαλιστές δεν είναι μόνο αυτοί, οι ψευτοκουλτουριάρηδες. Απλώς αυτοί είναι οι πιο γελοίοι λόγω της τραγικής ειρωνείας που κρύβει η ίδια τους η ύπαρξη.

Ρεαλιστής είναι ο κόσμος στην πλειοψηφία του, γι’ αυτό κι αν δεν είσαι φίρμα δεν είσαι τίποτε στα μάτια του. Κανείς δε σε θέλει για σύντροφο της κόρης ή του γιου του ως άσημο καλλιτέχνη, κανείς δε σε παίρνει στα σοβαρά, κανείς δεν πρόκειται ν’ αναγνωρίσει κόπους, θυσίες, θάρρος, θέληση, ταλέντο.

Ευχή και κατάρα, λοιπόν, να είσαι καλλιτεχνική φύση, ναι, το παραδέχομαι. Και κυρίως –θ’ ακούσεις να λένε– ευχή και κατάρα σε μια τέτοια εποχή σαν τη σημερινή. Μα όχι ότι και κάποτε ήταν οι δρόμοι, θαρρείς, στρωμένοι με ροδοπέταλα για τους καλλιτέχνες, μην το πιστέψεις αυτό. Οι φευγάτοι αυτού του κόσμου, αυτοί με τη λίγο λοξή σκέψη που αγκαλιάζουν το περιθώριο και μουρμουρίζουν ιδέες τα βράδια κοιτώντας το κενό κουβαλούν όντως κάτι καταραμένες ευχές απ’ τα γεννοφάσκια τους ακόμη.

Ποιος άραγε να πάρει στα σοβαρά όσους τολμούν και φλερτάρουν ακραία με την αλλαγή ενός ολόκληρου κόσμου; Ποιος να πάρει στα σοβαρά αυτούς που δε γουστάρουν ν’ ανήκουν πουθενά, που καταφέρνουν και διαψεύδουν πλειοψηφίες, καταρρίπτουν πραγματικότητες βάζοντάς τις απέναντι σε αλήθειες, διαλύουν καθημερινότητες βασισμένες στην επανάπαυση και τον φόβο; Ποιος να πάρει στα σοβαρά όσους τρίβουν στη μούρη των πολλών ότι υπάρχουν κι άλλοι τρόποι, όσους ενοχλούν την ησυχία με τις ξάγρυπνες, θορυβώδεις σκέψεις τους, όσους παλεύουν σαν θεριά μα ελπίζουν σαν παιδιά απελπισμένα κάθε μέρα;

Ποιος να πάρει στα σοβαρά εκείνους που κάνουν το σκοτάδι τους ποίηση, όσους το γεμίζουν χρώματα πάνω σε καμβάδες για να μοιάζει λιγότερο μάταιο, εκείνους που φοράνε χίλια πρόσωπα πάνω στη σκηνή προσπαθώντας να ανακαλύψουν τις άπειρες πτυχές του εαυτού τους κι όλου του κόσμου, εκείνους που μελοποιούν τους καημούς τους και κοιμούνται τις νύχτες με νότες αγκαλιά;

Ποιος να πάρει στα σοβαρά όσα μυαλά ακολουθούν τους φρενήρεις ρυθμούς μιας καρδιάς που βαράει 200 σφυγμούς το λεπτό απορρίπτοντας με πείσμα κάθε μέρα όλο και πιο πολύ τις ζωές που μας φόρεσαν καπέλο; Ποιος να πάρει στα σοβαρά έναν μονίμως ερωτευμένο;

Αν δεν είσαι διάσημος λεφτά δε βγάζεις. Αν δε βγάζεις λεφτά δεν είσαι ευυπόληπτος. Αν δεν πληρώνεσαι δεν είσαι επαγγελματίας. Χωρίς λεφτά δε ζεις. Δεν επιβιώνεις καν. Το περιθώριο αυτού του κόσμου φαντάζει γοητευτικό, ωστόσο, στα μάτια όσων το επέλεξαν μη χωρώντας στις ασφυκτικές στολές των επονομαζόμενων ώριμων ρεαλιστών. Από αυτό, το περιθώριο, γεννιούνται ιδέες νέες, ο κόσμος φαίνεται πιο σφαιρικός, οι ασχήμιες πιο χυδαίες, οι ομορφιές γίνονται στόχοι.

Πολλές φορές η απελπισία αγκαλιάζει τους «αποτυχημένους» που δεν πάνε ασορτί με τους υπόλοιπους. Άλλοτε τους πνίγει, άλλοτε γίνεται έμπνευση και γροθιά στο στομάχι. Ώσπου να πεθάνουν κι ορισμένοι από αυτούς κάποτε να αναγνωριστούν για ένα έργο εξαιτίας του οποίου όσο ζούσαν η κοινωνία τους αντιμετώπιζε ως παρίες. Αυτός είναι ο κόσμος μας και δε χωρά τους καλλιτέχνες. Απλώς τους χρειάζεται όσο τίποτε προκειμένου να μη βουλιάξει στην ίδια του την μπόχα.

Ευχή και κατάρα να είσαι καλλιτέχνης μα κλείνοντας θα πω:

«Thank you for the tragedy, I need it for my art». Kurt Cobain

 

Συντάκτης: Έλλη Πράντζου
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη