Οι γονείς ζητούν την ειλικρίνεια που συχνά δεν αντέχουν

Γονείς. Μια ιδιότητα στο όνομα της οποίας μπορούν να γίνουν από θαύματα μέχρι εγκλήματα. Κανείς δε γεννιέται έτοιμος γονιός, κανείς ποτέ δε θα έπρεπε να δηλώνει σίγουρος πως μπορεί να σταθεί «σωστά» απέναντι στα παιδιά του. Δυστυχώς μόνο οι καλές προθέσεις δεν αρκούν στις περισσότερες περιπτώσεις πόσο μάλλον όταν έχουμε να κάνουμε με την ανατροφή ενός παιδιού.

Η οικογένεια είναι εκείνη που σε συνδυασμό με ό,τι πρώτη ύλη κρύβει μέσα του το παιδί –για να το πω απλοϊκά– δίνει τις βάσεις στον χαρακτήρα του. Λένε πως ο χαρακτήρας μας διαμορφώνεται ως τα 5 μας χρόνια κι ο κορμός του παραμένει ο ίδιος. Αν κάτι εμείς βρούμε τα κότσια ν’ αλλάξουμε αργότερα, ύστερα από προσωπική δουλειά, θα είναι η συμπεριφορά μας έχοντας πρώτα κατανοήσει, παραδεχτεί κι αποδεχτεί την προσωπικότητά μας.

Οι περισσότεροι γονείς με το που αποκτούν την ιδιότητα αυτή νομίζουν πως κατευθείαν τοποθετούνται στο απυρόβλητο θαρρείς κι εξορισμού το να είσαι γονέας αρκεί για να σε καταστήσει αλάνθαστο. Κάπως έτσι μεγαλώνουν παιδιά με χιλιάδες κατάλοιπα τα οποία προφανώς καθρεφτίζονται στον τρόπο λειτουργίας τους σε κάθε τομέα, όταν ενηλικιώνονται.

Το να έχεις παιδί δε σημαίνει απαραιτήτως πως είσαι ικανός να διαχειριστείς την ψυχολογία του την οποία πρόκειται να διαμορφώσεις -για να μην πω καθορίσεις. Το ότι αγαπάς δε σημαίνει πως όλα όσα κάνεις, λες, σκέφτεσαι, υποστηρίζεις ή πιστεύεις είναι εξ ορισμού σωστά. Πάνω απ’ όλα είσαι άνθρωπος, άρα ατελής. Το ίδιο και το παιδί σου. Ούτε σημαίνει πως είσαι σε θέση να υποστηρίξεις στην πράξη ορισμένα πράγματα από αυτά που απαιτείς.

Πόσοι γονείς δεν απαιτούν, ας πούμε, απ’ τα παιδιά τους ει δυνατόν απόλυτη ειλικρίνεια; Κι έπεται το βασικό ερώτημα: πόσοι από αυτούς μπορούν να τη διαχειριστούν; Το παράδοξο της υπόθεσης είναι η άρνηση στην οποία βρίσκονται προτιμώντας να εθελοτυφλούν απέναντι σε όσα δεν τους αρέσει να σκέφτονται για τα παιδιά τους. Πράγματα τα οποία κατά τα άλλα είναι απολύτως φυσιολογικά και πολλά εκ των οποίων έκαναν κι οι ίδιοι στις αντίστοιχες ηλικίες.

Θέλουν να ξέρουν τα πάντα γύρω απ’ την προσωπική ζωή σου μα αν τύχει και μάθουν κάτι σχετικά, πολλοί θα σου βγάλουν την πίστη σκεπτόμενοι πάντα το καλό σου αντί για εσένα. Στην καλύτερη περίπτωση θα παραθέσουν με περισσή ευλάβεια και προκλητική υπερβολή όλα όσα θεωρούν πως μπορεί να επηρεάσει αρνητικά ο έρωτας κι ό,τι αυτός συνεπάγεται. Για εκείνους εξάλλου ή που θα είσαι παιδί ακόμη ή που θα πρέπει όποιος σε εκθέτει να σε αποκαθιστά.

Φυσικά δεν αρκούνται στο λογικό ενδιαφέρον εκείνου που δε θα ήθελε να πληγωθείς. Αυτό δεν είναι μόνο σεβαστό θα έπρεπε να είναι αυτονόητο. Εισβάλλουν όμως απρόσκλητοι σε κάθε χωράφι σου αλωνίζοντας αβέρτα. Εύλογα θα αναρωτηθείτε σε ποια εποχή αναφέρομαι και πού γίνονται ακόμη όλα αυτά. Θα εκπλαγείτε δυστυχώς με το πόσα τέτοια δείγματα κυκλοφορούν εκεί έξω που μπερδεύουν την αγάπη με το αχαλίνωτο πατρονάρισμα.

Αλήθεια-γονείς 0-1 λοιπόν. Πάμε παρακάτω. Θέλουν να ξέρουν τι σου αρέσει και τι σκέφτεσαι διότι παιδί τους είσαι μα όταν τους το πεις αν δεν το εγκρίνουν οι ίδιοι δε θα είναι παρά μια ακόμη αφορμή για γκρίνια και μουρμούρα. Κάθε φορά που θα αναφέρεσαι στην εκάστοτε, αντίθετη με το σκεπτικό τους, επιθυμία σου θα πρέπει να είσαι προετοιμασμένος να ακούσεις ή να υποστείς από κήρυγμα μέχρι απαγόρευση αναλόγως την ηλικία σου. Και κάπως έτσι έρχεται το αλήθεια-γονείς 0-2.

Στο μυαλό τους (πρέπει να) είσαι Άγιος. Το δικό τους το παιδί δε νοείται να έχει αδυναμίες, πάθη, να κάνει λάθη ή να φέρεται ενίοτε άσχημα όπως όλοι μας. Απ’ τη μία έχουν όλη την καλή διάθεση να σε βοηθήσουν στα δύσκολα και σου ζητάνε να είσαι ανοιχτός προκειμένου να γνωρίζουν τι σου συμβαίνει κι απ’ την άλλη φέρνουν πρώτα οι ίδιοι έναν πανικό που σε βάζουν στη διαδικασία να διαχειριστείς μαζί με το πρόβλημα που ήδη είχες. Κι εκεί που ζητάς συμπαράσταση για τη μαλακία που έκανες ή σου έκαναν βρίσκεσαι ξαφνικά σε θέση να ζητάς συμπαράσταση από κάποιον φίλο τόσο για τη μαλακία όσο και για την πίεση που τραβάς απ’ τους γονείς σου εξαιτίας της.

Φτάνουμε στο αλήθεια-γονείς 0-3. Και συνεχίζουμε. Πέφτουν απ’ τα σύννεφα, λοιπόν, όταν έρχεται η στιγμή κι ανακαλύπτουν «ένοχα» μυστικά σου. Τότε είναι που τους πιάνει μέσα σε όλα και το παράπονο επειδή δεν τους ανοίγεσαι. Λες κι είναι το πιο εύκολο πράγμα στον κόσμο να ξεστομίσεις τις αδυναμίες και τα λάθη σου όταν εκείνοι μην μπορώντας να κάνουν ζάφτι την αγάπη τους, τον εγωισμό τους, τα δικά τους κατάλοιπα και την απολυτότητά τους, άθελά τους σε ακυρώνουν ολοκληρωτικά. Κι όταν παίρνεις την απόφαση να τους τα εξομολογηθείς έρχεται ως κερασάκι στην τούρτα εκείνο το εκνευριστικό «στα έλεγα εγώ» συνοδευόμενο απ’ το απαραίτητο περιποιημένο λογύδριο-αφιέρωμα στην ανευθυνότητα που κατ’ εκείνους τους τέλειους σε δέρνει.

Αλήθεια γονείς 0-4. Μα το σκορ δεν είναι απαραιτήτως το τελικό. Υπάρχει ένας ακόμη παράγοντας ικανός να σκοτώσει την αλήθεια. Υπάρχουν οι φορές εκείνες που ενώ θέλεις όσο τίποτε να είσαι ειλικρινής με τους πιο δικούς σου ανθρώπους ώστε να σε δεχτούν γι’ αυτό που πραγματικά είσαι, ξέρεις πως πολλά πράγματα πιθανότατα θα τους στεναχωρούσαν. Πόσο εύκολο είναι να διαχειριστείς άραγε κάτι τέτοιο; Πόσο εύκολο είναι να κάνεις εικόνα την απογοήτευση που θα δεις στα μάτια τους αν αποφασίσεις να σταθείς απέναντί τους και να τους πεις «είμαι ομοφυλόφιλος», «θέλω να γίνω ηθοποιός», «αποφάσισα να σταματήσω τη σχολή και να κάνω κάτι άλλο» με τη λίστα να μην τελειώνει ποτέ;

Οι γονείς είναι εκεί για εσένα. Θέλουν να ξέρουν με ποιους βγαίνεις, πού είσαι, τι θες να γίνεις όταν μεγαλώσεις, ποια είναι τα όνειρά σου, τα λάθη σου, τις γκάφες σου, τι άνθρωπος είσαι, πώς λειτουργείς μα πώς γίνεται και καταλήγουν πολλές φορές να είναι εκείνοι οι οποίοι με βάση όλα τα παραπάνω σε ακυρώνουν;

Δεν είναι εύκολο να διαχειριστεί κανείς την υπέρμετρη αγάπη. Όταν κάτι είναι τόσο μεγαλειώδες σε ξεπερνάει και σε κάνει πολλές φορές ανεξέλεγκτο. Ίσως αυτό παθαίνουν κάποιοι γονείς όταν καταλήγουν ενίοτε τόσο πιεστικοί ή ακυρωτικοί. Για το καλό σου πιστεύουν. Μα χάνουν έτσι και την αλήθεια σου κι εσένα τον ίδιο.

Κανείς δεν επιλέγει το ψέμα χωρίς λόγο. Τις πιο πολλές φορές καταφεύγει σε αυτό. Είναι τόσο ψυχοφθόρο να μην είσαι ο εαυτός σου εξάλλου. Γι’ αυτό είναι καλύτερο να αγκαλιάζεις τα λάθη του παιδιού σου ώστε να έχεις την ευκαιρία να το στηρίξεις αν χρειαστεί, απ’ το να εθελοτυφλείς πιστεύοντας πως το δικό σου το παιδί δεν έχει δικαίωμα να κάνει λάθη λες κι είναι Θεός. Στη δεύτερη περίπτωση, εσύ ο τόσο αλάνθαστος ή ο τόσο προστατευτικός αν θέλεις το μόνο που καταφέρνεις με τη μη αποδοχή σου είναι να μένεις έξω απ’ τη ζωή του απόμακρος, αφελής κι εφησυχασμένος σε ένα ψέμα που ο ίδιος επέλεξες.

Σε κάθε περίπτωση είναι καλύτερο να γνωρίζεις όντως το ίδιο σου το παιδί κι ας είναι στα χειρότερά του απ’ το να το αναγκάζεις να λέει ψέματα ζώντας στον φόβο. Μα για να το πετύχεις καλό είναι να μάθεις να σέβεσαι την ξεχωριστή ανθρώπινη υπόστασή του κι όχι απλώς να απαιτείς μια ειλικρίνεια που δεν είσαι ικανός να στηρίξεις.