Στους περισσότερους ίσως ανθρώπους το πρώτο πράγμα που προκύπτει ως σκέψη ακούγοντας τη λέξη ρομαντισμός είναι μάλλον κάτι αρκετά λυρικό με προφανή στοιχεία υπερευαισθησίας. Στο μυαλό πολλών συνδέεται συνήθως με τον έρωτα, προδίδει αγαπησιάρικη διάθεση και χαριτωμένη συμπεριφορά σε τόσο μεγάλο βαθμό ώστε χαλάει τη δυναμική εικόνα που η πλειοψηφία θαυμάζει σε μια προσωπικότητα.
Γι’ αυτήν την όχι και τόσο αβάσιμη εντύπωση ευθύνεται ίσως η έννοια του καλλιτεχνικού ρομαντισμού, ο τρόπος, δηλαδή, με τον οποίο εκφράζεται ο ρομαντισμός ως κίνημα μέσω της τέχνης και το γεγονός ότι στον έρωτα κάποιος που θεωρείται ρομαντικός επικρατεί η άποψη ότι στερείται πάθους κι ορμητικότητας. Παρ’ όλα αυτά ρομαντικός σημαίνει παράλληλα κι ιδεολόγος.
Ρομαντικός είναι κι ο άνθρωπος εκείνος ο οποίος αρνείται να συμβιβαστεί στις προσταγές ενός κόσμου που δε γουστάρει κι αντιλαμβανόμενος τα δεινά του παλεύει να τα αλλάξει ή έστω να μη μοιάσει και να μην προσαρμοστεί σε αυτά. Όσο κι αν τείνουμε ως κοινωνία να υποτιμάμε και να κοροϊδεύουμε τις αντιλήψεις και τις προσπάθειες των ρομαντικών ιδεολόγων θεωρώντας τους στην καλύτερη περίπτωση αιθεροβάμονες –απ’ όπου προκύπτει κι ο χαρακτηρισμός «ρομαντικός»– ενώ στη χειρότερη τρελούς κι ανώριμους ιδεαλιστές, ξεχνάμε ότι στον δικό τους τρόπο λειτουργίας οφείλονται οι περισσότερες αλλαγές ως τώρα στον κόσμο.
Ιδεολόγος και ρομαντικός είναι εκείνος που τολμά να σταθεί απέναντι στην πραγματικότητα πολεμώντας τη με αλήθειες που άλλοι φοβούνται να δουν. Είναι εκείνος που μάχεται τον ρεαλισμό όχι επειδή αιθεροβατεί αλλά επειδή μπορεί να καταλάβει και θέλει να πιστέψει ότι δεν είναι αναπόφευκτος όπως όλοι οι υπόλοιποι τον έχουν βαφτίσει. Για έναν ιδεολόγο ρομαντικό ο ρεαλισμός δεν είναι και δεν μπορεί να είναι μονόδρομος επανάπαυσης. Ούτε ο ίδιος ησυχάζει ποτέ και το μυαλό του βρισκόμενο διαρκώς σε εγρήγορση παίρνει συχνά φωτιά από τις ίδιες του τις σκέψεις.
Μπορεί να νιώθει πολλές φορές μόνος ή μοναχικός, απομονωμένος ή περιθωριοποιημένος λες και μόνο ο ίδιος μπορεί να καταλάβει τον εαυτό του κι αυτό όχι πάντα. Ωστόσο δεν παύει ποτέ να στέκεται απέναντι σε όσα ο κόσμος θεωρεί δεδομένα, δεν παύει ποτέ να βρίσκει τρόπους ώστε η φωνή του να ακουστεί, δεν παύει εν τέλει ποτέ να διαφέρει όσο κι αν πονάει ακόμη κι αν φωνάζει μέσα από την εκκωφαντική του σιωπή.
Ρομαντικό βαφτίζουμε ό,τι δε μας επιτρέπει η καθημερινότητα να δούμε καθαρά, ό,τι δε μας επιτρέπουν οι φόβοι να απολαύσουμε, ό,τι θεωρούμε πολυτέλεια κι ό,τι μας ξεβολεύει από τη βαρετή κατά τα άλλα καθημερινότητά μας. Κι αν ρομαντικούς θεωρούμε μόνο τους γλυκανάλατους λυρικούς εραστές ας αναλογιστούμε τις πρωτοβουλίες που παίρνουν οι ρομαντικοί ασυμβίβαστοι κάθε μέρα ώστε να μην ταιριάξουν με το σύνολο, τα κότσια που χρειάζονται για να διαφέρει κανείς, τη δυναμική όσων ρομαντικών επαναστατών άλλαξαν τον ρου της ιστορίας προς το καλύτερο.
Αν δεν υπήρχαν όλοι εκείνοι οι ρομαντικοί ιδεολόγοι, λοιπόν, να βγάλουν το φίδι από την τρύπα για χάρη και των ρεαλιστών ίσως ακόμη πολλά από όσα έχουμε καταφέρει μέχρι σήμερα να ανήκαν στη σφαίρα της φαντασίας κάποιων ελάχιστων. Πάντα ιδεολόγων. Πάντα ρομαντικών.
Επιμέλεια κειμένου: Μάιρα Τσιρίγκα