Το «όλα για την τέχνη» έχει κι όρια

Στη ζωή μου έχω μάθει να λειτουργώ με βάση το τι πραγματικά νιώθω κι επιθυμώ. Μην προσπερνάς έτσι απλά αυτήν την πρόταση ως κάτι δεδομένο. Δεν το κάνουν όλοι γιατί βλέπεις πέρα απ’ τις εξωγενείς δυσκολίες που συναντάμε όντως στην καθημερινότητά μας, πολλά εμπόδια τα βάζουμε οι ίδιοι στους εαυτούς μας. Φόβοι, ψυχαναγκασμοί, στερεότυπα είναι μόνο κάποιες απ’ τις αιτίες που μας κάνουν να αυτοπεριοριζόμαστε τόσο.

Κάπως έτσι, το να ακολουθεί κανείς όσα πραγματικά ποθεί έφτασε να θεωρείται ακόμη και πολυτέλεια σε κάποιες περιπτώσεις. Καλώς ή κακώς, δεν μπορούμε να τα έχουμε όλα σε αυτήν τη ζωή. Δεν έχει βρεθεί ακόμη τρόπος κι ίσως αν τα καταφέρναμε τελικά να μιζεριάζαμε δίχως στόχους κι όνειρα. Κάπου εκεί, λοιπόν, εμφανίζονται οι προτεραιότητες που μας βοηθούν –ή θα έπρεπε τουλάχιστον– να διεκδικούμε πρώτα όσα θα μας στοίχιζε περισσότερο αν χάναμε. Ή όσα παθιασμένα αποζητάμε κι ας μην ξέρουμε γιατί.

Οι άνθρωποι, ωστόσο, έχουν την τάση να θεωρούν πως όταν ισχυρίζεται κανείς σε πρακτικό επίπεδο πως αγαπάει κάτι, θα πρέπει να θυσιάζει μεγάλα κομμάτια της ίδιας του της ζωής προκειμένου να αποδείξει εμπράκτως αυτή του την αγάπη. Μιλώντας για εμένα, ποτέ δεν κατάφερα να βάλω σε δεύτερη μοίρα τη ζωή μου ακόμη κι αν αυτό θα σήμαινε πως θυσιάζοντας στιγμές της θα πετύχαινα κάποιο όνειρό μου. Πες με εγωίστρια, μα έχω πολύ ψηλά αυτό το τόσο περίεργο «δώρο» της ύπαρξης που θα μπορούσε να είναι ευχή και κατάρα, μα προσωπικά με γοητεύει ό,τι κι αν είναι. Γι’ αυτό αποτελεί τη δική μου προτεραιότητα.

Το δικό μου όνειρο, ας πούμε, ήταν –από παιδί– να γίνω ηθοποιός. Μεγαλώνοντας κατά κάποιον τρόπο τα κατάφερα κι ας μην ανήκω στους επώνυμους του χώρου. Ωστόσο το ότι δεν παγιδεύομαι ούτε καν απ’ τα ίδια μου τα όνειρα στα μάτια κάποιων που δηλώνουν καυλωμένοι με την τέχνη με έκανε να φαίνομαι λιγότερο πωρωμένη απ’ τους ίδιους. Δεν έπειθα, αν καταλαβαίνεις τι εννοώ.

Έβαζα, βλέπεις, πάνω από όλα τα συναισθήματα, τις εμπειρίες που ήθελα να κερδίσω ως άνθρωπος και ποτέ δε μου άρεσε εγκλωβισμένη σε ένα μόνο πράγμα –όσο κι αν το αγαπούσα– να χάνω στιγμές από όλα τα υπόλοιπα που με γοητεύουν. Δεν είμαι μόνο αυτό που έχω επιλέξει να κάνω. Συγχωρήστε με γι’ αυτό και που γουστάρω διαρκώς να ψάχνομαι. Ποιος νοιάζεται, θα μου πεις. Ίσως κανένας. Ίσως πάλι εκεί έξω να υπάρχουν κι άλλοι ανήσυχοι. Γι’ αυτούς γράφω.

Για μένα η φράση «όλα για την τέχνη» απέναντι στη ζωή έχει τα όριά της. Όπως και καθετί που θα απαιτούσε την απόλυτη παραίτηση απ’ τον εαυτό σου προκειμένου αφιερώνοντάς τον αποκλειστικά σε αυτό να φτάσεις, καθώς λένε, στην κορυφή. Πάντα θεωρούσα ότι δεν έχω να αποδείξω τίποτε και σε κανέναν. Δεν ήμουν διατεθειμένη να θέσω σε κίνδυνο ούτε τη σωματική ακεραιότητά μου για να επιδείξω τη διαθεσιμότητά μου, ούτε την αξιοπρέπειά μου όπως εγώ την ορίζω, ούτε να σκοτώσω κάθε άλλη όμορφη εμπειρία στον βωμό ακόμη και του ίδιου μου του ονείρου, χαρίζοντας κάθε μου δευτερόλεπτο σε ένα και μόνο πράγμα. Κι αν αυτό με κάνει λιγότερο καλλιτέχνη από όποιον έχει επιλέξει να είναι μόνο αυτό και τίποτε άλλο πέρα από αυτό, τότε χαίρομαι που έστω κι ως κάτι λιγότερο αποκτώ περισσότερες εμπειρίες στην πραγματική μου ζωή.

Όχι, λοιπόν, δεν τα δίνω όλα για την τέχνη αν αυτό σημαίνει πως στερεύοντας από οτιδήποτε άλλο θα μείνω εγώ κι η τέχνη σαν γεροντοκόρες να χαιρόμαστε που αποδείξαμε πόσο γαμάτες είμαστε παρέα. Όχι, δεν τα δίνω όλα στην τέχνη αν αυτό σημαίνει πως δε θα μου μείνει τίποτε να δώσω πουθενά αλλού. Όχι, δεν πιστεύω στο «όλα για την τέχνη» αν μένοντας άδεια από οτιδήποτε διαφορετικό στο τέλος άδεια θα είναι κι η έμπνευσή μου ακόμη και γι’ αυτήν, την ίδια την τέχνη. Γιατί ποια «όλα» να της δώσω αν παλεύοντας να τη φτάσω δε μου μείνει τίποτε για να δημιουργήσω πια;

Μόνο ένας άνθρωπος γεμάτος, που τολμάει να ζει τα πάντα στα άκρα, έχει κατά τη γνώμη μου κάτι να δώσει κι αυτός στην τόσο γοητευτική κι αφηρημένη έννοια της τέχνης. Κάτι που να αξίζει τον κόπο να μετατραπεί σε οποιοδήποτε καλλιτεχνικό δημιούργημα, εφόσον θα βγαίνει από μια γεμάτη ψυχή. Αν θυσιαστώ ολόκληρη σε οτιδήποτε αγαπάω δε θα μου έχει μείνει πια στο τέλος τίποτε για να του δώσω. Αν φτάσω να μην έχω ζωή εξαιτίας όσων επέλεξα να ακολουθήσω ίσως γίνω καλύτερη τεχνικά, ένας τέλειος εκτελεστής, μια υπερμαριονέτα χωρίς συναίσθημα. Αλλά μετά τι; Αυτό σημαίνει να αγαπάς τελικά την τέχνη ή ό,τι άλλο ο καθένας έχει επιλέξει;

Είμαι τόσο επιπόλαιη, τόσο ανοργάνωτη, τόσο ανώριμη και τόσο σκόρπια που πάντα επέλεγα τη ζωή πάνω κι απ’ τα ίδια μου τα όνειρα. Δεν είμαι επαγγελματίας κατά πολλούς, δε θα με βγάλει πουθενά για τους περισσότερους, είμαι απλώς μια τεμπέλα που ψάχνει δικαιολογίες για κάποιους. Τα δικά μου «όλα», όμως, πριν αποφασίσω να τα δώσω κάπου προτιμώ να τα ζήσω για να ξέρω με τι μοιάζουν. Δεν αδειάζει τίποτε εξάλλου αν προηγουμένως δεν υπήρξε γεμάτο.

Δεν έχω να αποδείξω τίποτε και σε κανέναν. Έχω μόνο να ζήσω όποια «όλα» καυλώνουν τη δική μου ψυχή κι ας μην είναι καν όντως «όλα». Μου αρκεί που θα είναι όσο περισσότερα μπόρεσα σε κάθε τομέα που γουστάρω. Ούσα ερωτευμένη με τη ζωή επέλεξα να ασχοληθώ με την τέχνη. Γι’ αυτό, αν καλλιτέχνης σημαίνει κάποιος χωρίς ζωή μη με θεωρείς τέτοιον. Άσε με να είμαι ερωμένη της τέχνης την ίδια στιγμή που άλλοι την παντρεύονται.