Τα small talks είναι μέρος της καθημερινής ζωής για πολλούς ανθρώπους. Συνήθως, παρουσιάζονται ως συζητήσεις μικρής διάρκειας που δεν αποσκοπούν κάπου κι εξυπηρετούν κυρίως την κοινωνική σύνδεση μεταξύ των ανθρώπων. Δημιουργούν ένα κλίμα ασφάλειας, διότι αποτελούν έναν εύκολο τρόπο έναρξης μιας γνωριμίας με άλλα άτομα. Ταυτόχρονα, όμως, αυτού του είδους οι συζητήσεις μπορεί να θεωρηθούν κουραστικές κι ανεπαρκείς λόγω έλλειψης βάθους κι ουσίας. Δεν είναι λίγοι, δε, αυτοί που θεωρούν πως αυτή η επιφανειακή ανταλλαγή πληροφοριών είναι χάσιμο χρόνου και γι’ αυτό προτιμούν συζητήσεις που προσφέρουν βάθος κι εμπεριέχουν νοητικές προκλήσεις.
Οι έρευνες που έχουν διεξαχθεί τα τελευταία χρόνια αναφορικά με το κομμάτι της επικοινωνίας, δείχνουν πως οι άνθρωποι οι οποίοι τείνουν να αποφεύγουν τα small talks, έχουν υψηλότερο IQ. Μέσα από τη θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης, τονίζεται πως η ανθρώπινη νοημοσύνη δεν είναι μονοδιάστατη. Ενώ ο δείκτης IQ μετράει λογικές, μαθηματικές και γλωσσικές ικανότητες, η κοινωνική νοημοσύνη αποτελεί μια ξεχωριστή διάσταση που αφορά στην ικανότητα του ατόμου να κατανοεί και να ανταποκρίνεται στις συναισθηματικές και κοινωνικές ανάγκες του περιβάλλοντος. Η κοινωνική νοημοσύνη, συσχετίζεται άμεσα με τον δείκτη IQ και διαφαίνεται πως άτομα με υψηλό IQ, δείχνουν να έχουν μειωμένο ενδιαφέρον αναφορικά με τις επιφανειακές κοινωνικές συναναστροφές που προσφέρουν τα small talks, ενώ εστιάζουν περισσότερο στο βάθος και στην ουσία της επικοινωνίας. Τα άτομα αυτά, έχουν υψηλή κοινωνική νοημοσύνη και επιζητούν μέσα από τις συζητήσεις τις οποίες θα εμπλακούν, να κατανοήσουν σε βάθος τη συναισθηματική κατάσταση και να λάβουν πληροφορίες οι οποίες θα είναι καινούργιες και θα τους οδηγήσουν σε νέα μονοπάτια ανακάλυψης.
Ένας άλλος παράγοντας που ενισχύει την τοποθέτηση πως οι άνθρωποι που αποφεύγουν τα small talks έχουν υψηλό IQ, είναι η εσωστρέφεια και η εξωστρέφεια. Στις περισσότερες περιπτώσεις των σύντομων συζητήσεων, οι άνθρωποι που συμμετέχουν σε αυτές είναι εξωστρεφείς. Απολαμβάνουν την κοινωνική επαφή, ακόμα κι όταν αυτή έχει μικρή χρονική διάρκεια και μέσω των άλλων, γεμίζουν ενέργεια και βιώνουν την όλη κατάσταση με ενθουσιασμό. Οι εσωστρεφείς, από την άλλη, τείνουν να αποφεύγουν κοινωνικές επαφές μικρής χρονικής διάρκειας διότι αισθάνονται πως τα small talks τους εξαντλούν και τους φορτίζουν αρνητικά την καθημερινότητα. Σίγουρα, υπάρχουν συζητήσεις που οι εσωστρεφείς επιλέγουν να συμμετάσχουν υπό την προϋπόθεση πως η συζήτηση έχει νόημα και βάθος. Όμως, σε μελέτες που έχουν διεξαχθεί έχει αποδειχθεί πως οι άνθρωποι με υψηλό IQ τείνουν να έχουν περισσότερη εσωστρέφεια κι επιλέγουν να ενταχθούν σε συζητήσεις που προάγουν τον αναστοχασμό αντί για τα small talks χωρίς ουσία και σκοπό. Αυτή η διαπίστωση αντικατοπτρίζει μια εγγενή τάση των ανθρώπων με υψηλό IQ να θέλουν να μαθαίνουν συνεχώς κάτι νέο. Αυτό έρχεται να επιβεβαιωθεί και μέσα από τη νευροεπιστήμη.
Σύμφωνα με τη θεωρία P-FIT (The Parieto-Frontal Integration Theory) οι άνθρωποι με υψηλή νοημοσύνη έχουν διαφορετικά πρότυπα εγκεφαλικής δραστηριότητας κι επιλέγουν συζητήσεις με πολύπλοκα γνωστικά ερεθίσματα. Η σύνδεση που πραγματοποιείται μεταξύ μετωπιαίου και βρεγματικού φλοιού, εκτός του ότι θεωρείται ως η βάση της βιολογικής ανθρώπινης νοημοσύνης, μας δίνει κι ενδιαφέρον επιστημονικό δεδομένο. Όσο πιο ενισχυμένη είναι αυτή η σύνδεση και η ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των 2 περιοχών, τόσο οι άνθρωποι τείνουν να αποφεύγουν τα small talks. Αυτό, διότι ο μετωπιαίος φλοιός του εγκεφάλου είναι υπεύθυνος για την κριτική σκέψη και τη λογική στον άνθρωπο, και οι μικρές συζητήσεις προάγουν ακριβώς το αντίθετο αποτέλεσμα, κάνοντας τους ανθρώπους με υψηλό IQ κι ενισχυμένη σύνδεση μεταξύ μετωπιαίου και βρεγματικού φλοιού να κουράζονται.
Να πούμε, βέβαια, ότι η πλήρης επιστημονική τεκμηρίωση βιβλιογραφικά είναι ακόμα περιορισμένη. Άλλωστε, η συμμετοχή ή μη σε small talks είναι ένα πολυπαραγοντικό ζήτημα και μπορεί να επηρεάζεται και από άλλους παράγοντες εκτός του IQ, όπως το περιβάλλον, οι γνωστικές ικανότητες του ατόμου, ακόμα και ο τρόπος που μεγάλωσε. Το σίγουρο είναι πως ενώ τα small talks είναι μια καλή μέθοδος για να ξεκινήσεις μια συζήτηση, δεν αρκούν για να συνεχιστεί αυτή η συζήτηση. Οι άνθρωποι τείνουν να επιλέγουν να συνεχίσουν συχνά συζητήσεις που προάγουν τον ουσιαστικό διάλογο, διότι κατανοούν πως το να εστιάσουν την ενέργειά τους σε μικροσυζητήσεις, εν τέλει δε θα τους οδηγήσει πουθενά.
Εσύ, πόσο συχνά κάνεις μικρές χλιαρές συζητήσεις;
Συντάκτης: Τρύφων Κάμπο
