Αν όχι όλοι, μεγάλο ποσοστό των ανθρώπων δηλώνουν πως επιθυμούν να ακούνε αλήθειες. Υποστηρίζουν πως είναι άκρως σημαντικό να γνωρίζουν τις καταστάσεις και τα γεγονότα όπως ακριβώς τα αντιλαμβάνεται ο συνομιλητής τους, μιας και είναι θεμέλιος λίθος για το χτίσιμο υγιών σχέσεων. Αυτή η ανάγκη τους να την επιδιώκουν συνδέεται με την ανθρώπινη επιθυμία να βλέπουν τα πράγματα από μια διαφορετική οπτική, να είναι σε θέση να μπουν στα παπούτσια του άλλου και να κατανοήσουν νέες προοπτικές των καταστάσεων. Όλη αυτή η διαδικασία, αν και συχνά γίνεται ασυνείδητα, αποτελεί μια μοναδική ευκαιρία προσωπικής εξέλιξης. Αυτό διότι ξεβολεύει τους ανθρώπους από τη λεγόμενη ζώνη άνεσης και τους ωθεί να προχωρήσουν ένα βήμα παραπέρα. Τους κάνει να αντιλαμβάνονται τα πράγματα έξω από αυτό το οποίο είχαν συνηθίσει τόσο καιρό.
Όπως κάθε έννοια, όμως, έτσι και η έννοια της αλήθειας πάρα τη δύναμη και την αξία την οποία έχει, μπορεί να χρησιμοποιηθεί και εις βάρος των άλλων. Υπάρχουν περιπτώσεις κατά τις οποίες όχι μόνο δεν ωφελεί όσους την ακούνε, αλλά μπορεί και να τους βλάψει ψυχικά. Σε αυτές τις περιπτώσεις εκφράζεται με έναν προσβλητικό τρόπο, δείχνοντας αδιαφορία για τα συναισθήματα του άλλου. Συχνά δε, πίσω από αυτές τις δηλώσεις κρύβεται μια ατζέντα που βασίζεται στην ανάγκη για κυριαρχία και μια επιτηδευμένη προσπάθεια απαξίωσης του συνομιλητή μέσω της «ωμής αλήθειας».
Αυτός ο τρόπος παρουσίασής της, υποβαθμίζει την ίδια την έννοιά της. Διότι ένα τόσο ισχυρό εργαλείο χρησιμοποιείται για να δημιουργεί παρανοήσεις, εντυπώσεις και αποξένωση του συνομιλητή. Δημιουργείται μια στρεβλή εντύπωση πως η αλήθεια πρέπει να είναι σκληρή, επιθετική και προσβλητική για να είναι αποτελεσματική. Ότι είναι αναγκαίο να πληγώνει και να προκαλεί και έντονες αντιπαραθέσεις αντί να δημιουργηθεί μια γέφυρα κατανόησης και εξέλιξης που αυτό είναι και το βασικό στοιχείο που τη διέπει.
Διότι, η αλήθεια στην πραγματική της υπόσταση δεν πονάει. Μπορεί φυσικά να πονάει η συνειδητοποίηση που φέρνει μαζί της, ειδικά όταν αποκαλύπτονται άβολες καταστάσεις. Ακόμα και τότε όμως ο τρόπος με τον οποίο επικοινωνείτε θα καθορίσει εάν θα γίνει δεκτή με κατανόηση ή αν θα προκαλέσει μια αποστροφή. Άλλωστε, όταν επικοινωνείτε με βάση την κατανόηση, την ακεραιότητα, τον σεβασμό και την ειλικρίνεια τότε αυξάνονται ραγδαία οι πιθανότητες να γίνει δεκτή, αφού η αλήθεια βασίζεται στο γεγονός πως δεν είναι απόλυτη. Διαμορφώνεται με βάση τις εμπειρίες και τις αντιλήψεις και υπάρχει μια ευθυγράμμιση μεταξύ λόγων και πράξεων. Διατυπώνεται πάντα με σεβασμό και ενσυναίσθηση απέναντι στον συνομιλητή μας και μια αυθεντική ειλικρίνεια και όχι ωμότητα. Εκφράζοντάς τη με έναν γνήσιο, ανθρωποκεντρικό τρόπο δημιουργούνται οι προϋποθέσεις για έναν ασφαλή χώρο διαλόγου και κατανόησης όπου προάγεται η ενότητα και όχι η διχόνοια.
Η φράση «Ubi concordia, ibi Victoria» (Όπου υπάρχει ενότητα, εκεί υπάρχει νίκη) αποτυπώνει επακριβώς την αξία της ως βασικού παράγοντα ενότητας και συνεργασίας. Λειτουργεί ως μέσο κατανόησης και επικοινωνίας, ενώνει τους ανθρώπους, προάγει την εμπιστοσύνη και δημιουργεί γερές βάσεις για συνεργία και εξέλιξη. Θέτει το λιθαράκι της στην αποτελεσματική επικοινωνία που έχει αρχίσει να εκλείπει ως soft skill από τους ανθρώπους.
Στον αντίποδα, η χρήση της με δόλο ή επιθετικότητα δημιουργεί έριδες οι οποίες συνοδεύονται από αδιαφορία ή και υπεροψία. Απαξιώνεται πλήρως η έννοια της και ο λόγος για τον οποίο είναι άκρως αναγκαία να λέγεται. Σχηματίζεται μια στρεβλή πραγματικότητα η οποία γεννά την αποξένωση και την απέχθεια απέναντι στην αλήθεια. Είναι σημαντικό να τονιστεί σε αυτό το σημείο, πως η αλήθεια δεν είναι απλά άλλη μια λέξη ή μια έννοια. Είναι ευθύνη, που ανάλογα με τον τρόπο που θα διατυπωθεί θα καθορίσει και τη σχέση με τους άλλους ανθρώπους αλλά και με τον ίδιο μας τον εαυτό. Μια αλήθεια η οποία εκφράζεται με σεβασμό θα αφυπνίσει, θα εμπνεύσει και θα οδηγήσει τον συνομιλητή προς μια θετική αλλαγή στη ζωή του. Αντίθετα, μια αλήθεια που εκφράζεται με μια κρυφή ατζέντα είναι ένα όπλο το οποίο πληγώνει και καταστρέφει.
Το ζητούμενο δεν είναι να γίνεται αποφυγή της, αλλά να εκφράζεται με τρόπο που να χτίζει γέφυρες αντί να τις γκρεμίζει. Να γίνεται η κινητήριος δύναμη που μας οδηγεί σε έναν καλύτερο κόσμο. Σε έναν κόσμο όπου όλοι θα επιθυμούμε να την ακούσουμε για να βελτιώσουμε τις ατέλειες τις οποίες έχουμε.
Συντάκτης: Τρύφων Κάμπο
