Δικαιολογείται μια παρέμβαση «από αγάπη»;

Στη ζωή μας έχουμε ανθρώπους που λόγω του συναισθηματικού μας δεσμού μαζί τους, φτάνουμε στο σημείο να αποκτούμε μια προσωπική σχέση μαζί τους που απλώνεται σε πολλές πτυχές κι αποχρώσεις. Μέσο εκδήλωσης αυτού του δεσμού, η ίδια η φροντίδα αυτών των ανθρώπων είτε η σχέση μας μαζί τους είναι συγγενική είτε φιλική είτε ερωτική. Όσο περισσότερο νοιάζεσαι, αναλογικά και κάπως αυθαίρετα θα μπορούσαμε να συμπεράνουμε πως τόσο μεγαλύτερη καθίσταται και η ανάγκη για φροντίδα και προστασία.

Φοβόμαστε μην πάρουν λάθος δρόμο, μην πληγωθούν, μην πέσουν σε λάθη που θα τους κοστίσουν. Τους συμβουλεύουμε, τους λέμε τη γνώμη μας για θέματα που προκύπτουν -πολλές φορές είτε τη ζητήσουν είτε όχι- και ως τρίτοι και ουδέτεροι παρατηρητές κρίνουμε πώς θα έπρεπε να φερθούν, να αντιδράσουν, τι να αποφασίσουν. Λόγω της αγάπης που τους έχουμε και του φόβου να μην πληγωθούν τείνουμε να ανακατευόμαστε στις ζωές τους, να έχουμε άποψη επί παντός επιστητού και να θεωρούμε ότι ως ουδέτεροι και αντικειμενικοί παρατηρητές όχι μόνο έχουμε δίκιο, αλλά θα έπρεπε και να ακολουθήσουν τις συμβουλές μας. Και ακόμα περισσότερες φορές η αγωνία μας και η ανάγκη μας να τους προστατέψουμε μας ωθούν σε συμπεριφορές όχι τόσο όμορφες και σίγουρα όχι τόσο ανιδιοτελείς όσο νομίζουμε. Και κυρίως, όχι διακριτικές.

Αρχικά, ας ξεκινήσουμε θέτοντας ως δεδομένο ότι από τη στιγμή που έχεις αισθήματα για τον συγκεκριμένο άνθρωπο, δεν μπορείς να είσαι ιδιαίτερα αντικειμενικός. Όσο και αν θεωρείς ότι η κρίση σου είναι διαυγής, η πραγματικότητα αποδεικνύει ότι πολλές φορές αυτή ακριβώς η αγάπη είναι που τη θολώνει. Θες το καλύτερο για τους ανθρώπους σου, μέσα σου αποφασίζεις εσύ για αυτούς και γνωρίζεις πού είναι η ευτυχία τους και ποιος ακριβώς ο λόγος της δυστυχίας τους. Δεν αμφισβητούνται τα ευγενή κίνητρα -όχι ακόμα τουλάχιστον- αλλά υπάρχει κάτι που λέγεται δικαίωμα αυτοδιάθεσης και δε θα έπρεπε να καταπατάται στο όνομα καμιάς αγάπης και κανενός ενδιαφέροντος. Ο καθένας έχει δικαίωμα να αποφασίζει για τη ζωή του, να κάνει τις επιλογές του και τα λάθη του, γιατί μόνο έτσι μαθαίνουμε και ωριμάζουμε. Μη στερείς, λοιπόν, από κανέναν αυτό το δικαίωμα, άσε ελεύθερους όσους αγαπάς να κάνουν τα πειράματά τους κι αν τους βγουν έχει καλώς, αν όχι δική σου υποχρέωση είναι να παρηγορείς και να συμπάσχεις, όχι να κουνάς δάκτυλο.

Επιπλέον, δεν είναι και λίγες φορές που εν τέλει έρχεται το αντίθετο αποτέλεσμα από το επιθυμητό. Προσπαθώντας να βοηθήσεις, δεν αποκλείεται να γίνεις επικριτικός, σκληρός, έως και άδικος. Δεν αποκλείεται να πάρεις πρωτοβουλίες που θα γυρίσουν μπούμερανγκ στη σχέση σας και θα νιώσει ο άλλος ότι δεν υπάρχει αγάπη αλλά μόνο έλλειψη εμπιστοσύνης, διακριτικότητας και σεβασμού. Με το να προσπαθείς μονίμως να βοηθήσεις, να βγάλεις το φίδι από την τρύπα, να προστατεύεις από λάθη και τούμπες μόνο κακό τους κάνεις. Κανείς δεν έμαθε ζώντας προστατευμένος και κανείς δεν ανέλαβε τις ευθύνες του όταν πάντα κάποιος άλλος κάλυπτε τα νώτα του. Τα προβλήματα πρέπει να αντιμετωπίζονται από εκείνους που τα βιώνουν και ο ρόλος των τρίτων είναι υποστηρικτικός και βοηθητικός- εάν ζητηθεί βοήθεια. Ένα «μπορείς να μου μιλήσεις», ένα «πιστεύω σε σένα» και ένα «είμαι εδώ» πολλές φορές είναι απείρως καλύτερο από τη συνεχή κριτική στη ζωή του άλλου και το «εγώ ξέρω καλύτερα».

Ναι, ενδεχομένως να ξέρεις. Ενδεχομένως να βλέπεις την καταστροφή να έρχεται, να έχεις περάσει από εκεί και να θες μόνο να προειδοποιήσεις. Ωστόσο δεν είναι στη δική σου δικαιοδοσία να φέρεσαι ως κριτής των πάντων, να μοιράζεις οδηγίες και νουθεσίες και να ανακατεύεσαι σε κάθε ζήτημα που ανακύπτει. Μια συμβουλή, μια γνώμη είναι πάντα ευπρόσδεκτη, όμως πολλές φορές δε μετράει το τι θα πεις αλλά πώς θα το πεις. Με το να γίνεσαι επιθετικός κερδίζεις μόνο αποξένωση. Με το να θεωρείς ότι μόνο εσύ ξέρεις το σωστό κερδίζεις μόνο απομάκρυνση ή ανθρώπους άβουλους που θα περιμένουν από εσένα να τους βρεις λύση για το μπάχαλό τους. Και στο κάτω-κάτω σε ελεύθερη κοινωνία ζούμε. Έχουμε την ευθύνη των πράξεων και των επιλογών μας κι εσύ μπορεί να νομίζεις ότι βοηθάς, αλλά επί της ουσίας υπάρχει η πιθανότητα να τα κάνεις όλα πιο δύσκολα από όσο είναι, να πιέζεις και να απομακρύνεις τους γύρω σου διότι από όσους αγαπάμε αποζητάμε κατανόηση και στήριξη, όχι αδιακρισία και παρεμβατισμό.

Και δεν είμαι και τόσο σίγουρη ότι όλο αυτό είναι αγνό και διέπεται από ενδιαφέρον. Η βοήθεια που εσύ θεωρείς ότι προσφέρεις, η ανάγκη σου να παρέμβεις, μπορεί να μην είναι τίποτα άλλο από έλλειψη ενδιαφέροντος στη δική σου ζωή. Ζεις μέσα από τους άλλους και ασχολείσαι μαζί τους διότι η δική σου ζωή ίσως να μη σου τραβάει το ενδιαφέρον. Προσπαθείς να βοηθήσεις τους άλλους, ενώ δε βοηθάς τον εαυτό σου, βρίσκεις πιο ενδιαφέροντα τα δικά τους ζητήματα από τα δικά σου. Σκέψου το πριν το απορρίψεις, Αν δεν απέφευγες να αντιμετωπίσεις να δικά σου θέματα, ίσως να μην ήσουν τόσο προσκολλημένος σε εκείνα των ανθρώπων σου.

Δεν προτείνει κανένας να μην ασχολείσαι, να μην ενδιαφέρεσαι, να μη θες να βοηθήσεις. Οι καλές προθέσεις είναι δεδομένες όπου υπάρχει αγάπη, όμως και ο δρόμος για την κόλαση στρωμένος με τέτοιες είναι. Άκου πριν μιλήσεις, σκέψου πριν παρέμβεις και δείξει εμπιστοσύνη σε όσους αγαπάς, Μπορεί να σε εκπλήξουν και να τα καταφέρουν καλύτερα με τον δικό τους τρόπο.