Φιλία. Δεσμός πανίσχυρος, κι ας μην είναι εξ αίματος, ενώνει ανθρώπους. Φιλίες που γεννήθηκαν στα σχολικά χρόνια, στο πανεπιστήμιο, στο χώρο εργασίας ή από κοινούς γνωστούς. Φιλία με την πρώτη ματιά ή γνωριμία χρόνων που έφτασε ένας καφές για να καταλάβετε πόσο ταιριάζετε τελικά. Χίλιοι διαφορετικοί τρόποι και πιθανότητες να γνωρίσεις στο πιο άσχετο μέρος και με τον πιο απίθανο τρόπο εκείνο τον άνθρωπο που έμελλε να ονομάσεις «κολλητό». Μόνο για φιλίες μεταξύ πρώην μη μου πείτε και συγχυστώ.
Κι όπως όλα κάνουν τον κύκλο τους, έτσι και στις φιλίες κάποιες αποτυγχάνουν παταγωδώς να διατηρηθούν μέσα στο χρόνο. «Απίστευτος ο κόσμος κι ο χαρακτήρας μας» λέει το τραγούδι και βρίσκεσαι καιρό μετά να μη λες ούτε «γεια» μ’ εκείνον που κάποτε ήξερε ως και τι βρακί φοράς σήμερα και που τον έπαιρνες με θράσος τέσσερις η ώρα το πρωί, έτσι, γιατί μπορούσατε.
Λόγοι; Ένα κάρο. Άνθρωποι που απομακρύνθηκαν λόγω απόστασης και δεν κατάφεραν να συντηρήσουν επαφή από μακριά. Παιδικοί φίλοι που μεγάλωσαν κι όπως εξελίχθηκαν οι προσωπικότητές τους δεν μπόρεσαν να ταιριάξουν και σαν ενήλικες. Παρέες που σκοτώθηκαν κάποιοι μεταξύ τους, ενεπλάκησαν κι οι άλλοι κι έσπασαν σε κομμάτια. Άτομα που γνώρισαν άλλες παρέες κι έγραψαν στα παλιά τους τα παπούτσια τις παλιές, φίλοι που έγιναν μαλλιοκούβαρα για γκομενικά ή αυτοί που έκαναν σχέση και τους έχασε ο κόσμος. Θες κι άλλα; Άνθρωποι που απλά αποκόμιζαν οφέλη κι, όταν σταμάτησαν να έχουν την ανάγκη σου, σε χαιρέτησαν. Πισώπλατα μαχαιρώματα, θάψιμο από πίσω κι αγάπες από μπροστά, μέχρι που μαθεύτηκαν όλα και τους διαολόστειλες. Μη συνεχίσω να απαριθμώ γιατί θα γίνει το κείμενο τρίτομο βιβλίο.
Οι αληθινές φιλίες, θα μου πεις, δε χαλάνε. Κι αν κάτι χάλασε, μάλλον ήταν ελαττωματικό εξ αρχής. Ωραίες οι θεωρίες, παιδιά, να τις συζητάμε με τον καφέ, αλλά στην πράξη κάπου χωλαίνει το πράγμα κι η ζωή μας τρίβει στα μούτρα πόσο έξω πέφτουμε και πόσο οι άνθρωποι θα μας εκπλήσσουν. Κι ας αφήσουμε τους αφορισμούς στην άκρη. Το γεγονός πως μια φιλία πλέον δεν υφίσταται, δε σημαίνει πως δεν υπήρξε ποτέ. Φέρε λίγο στο μυαλό σου όσους πέρασαν απ’ τη ζωή σου. Όλοι ότι σε πούλησαν, θα ισχυριστείς; Αν ναι, τσέκαρε λιγάκι τα κριτήριά σου ή κάνε κι εσύ μια αυτοκριτική.
Η ουσία είναι η εξής: Όποιος κι αν ήταν ο λόγος, μια φιλία στην οποία πίστευες έγινε σμπαράλια. Μας παίρνει μπάλα η ζωή, φίλε, η ρουτίνα, η σχέση, η δουλειά κι όλα αυτά τα νόστιμα προβλήματα που προκύπτουν ανά καιρούς. Χρόνος, υπομονή και διάθεση όλο και σε μικρότερο βαθμό. Ώσπου, φτάνει μια στιγμή που δεν έχεις ιδέα τι να κάνει στη ζωή του ο πρώην φίλος. Μαθαίνεις νέα του από κοινούς γνωστούς ή απ’ το facebook –αν δε γίνατε τόσο μύλος που να μπλοκαριστήκατε από παντού– κι αν τον πετύχεις τυχαία κάπου, η αμηχανία χτυπάει κόκκινο.
Πόσο θλιβερή σκηνή, αλήθεια. Να μην ξέρεις πώς περνάει εκείνος που κάποτε ξοδεύατε 24ωρα μαζί, να μην έχεις τι να συζητήσετε. Τα τυπικά «Τι κάνεις» που λες και με τον περιπτερά, τα ψεύτικα «Να κανονίσουμε κάνα καφέ, χαθήκαμε». Κάποτε γνωρίζατε ανατριχιαστικές λεπτομέρειες ο ένας για τον άλλο και καταλήξατε δυο γνωστοί που δεν έχουν τι να πουν.
Ποτέ δεν κανονίζεται αυτός ο καφές, όλοι το ξέρουν αυτό. Και ποιος ο λόγος, δηλαδή. Στο όνομα του παλιού, καλού καιρού; Χάθηκαν οι στιγμές, χαθήκατε κι εσείς. Έχασες το φιλαράκι σου και μαζί με αυτό, τις κοινές σας αναμνήσεις κι ένα κομμάτι του παρελθόντος σου. Κι αυτό πονάει, γαμώτο. Ένα «Ρε, πώς γίναμε έτσι;» μέσα στο μυαλό σου κι ας ξέρεις πολύ καλά και το πώς και το γιατί και το ότι η φιλία σας έληξε κι όλα τα υπόλοιπα είναι θλιβερά απομεινάρια. Κι ας μην επιθυμείτε να ξαναγίνετε όπως παλιά κι ας μην είναι κι εφικτό, δεν πονάνε λιγότερο οι αναμνήσεις.
Όταν ο καιρός περάσει, όταν ξεπεραστεί το όποιο θέμα σας διέλυσε, τα καλά μένουν, τα όμορφα θα αναπολήσεις πρώτα. Αν χωρίσατε πορείες γιατί κάποιος απ’ τους δύο φέρθηκε πούστικα κι όχι επειδή απλά μαλακιστήκατε, εκ των υστέρων θα το θυμηθείς και θα φτύσεις τον κόρφο σου που γλίτωσες. Οι πρώτες εικόνες είναι οι ωραίες αναμνήσεις. Τα μυστικά που μοιραστήκατε, οι τρέλες που κάνατε, οι στιγμές που στηρίξατε ο ένας τον άλλο κι όλα αυτά που σου έλειψαν απ’ τον παλιόφιλο.
Χαθήκατε. Ο χρόνος δε γυρίζει πίσω, οι συμπεριφορές δεν αλλάζουν κι οι επιλογές καθορίζουν το μέλλον. Χαθήκατε και δε θα ξαναβρεθείτε, το ξέρετε και δεν το θέλετε, κιόλας. Προχωρήσατε μπροστά και χώρια κι ας παν’ στην ευχή τα περασμένα. Δεν έχει νόημα να τα αναμασάς, κακό σε σένα κάνεις. Σκάστε ένα νοσταλγικό χαμόγελο για εκείνες τις πέντε-δέκα όμορφες στιγμές, σεβαστείτε το κοινό παρελθόν σας και συνεχίστε ο καθένας το δρόμο του.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη