Δεδομένο. Δεδομένο θεωρείται ότι ο ήλιος ανατέλλει απ’ την ανατολή, ότι ο κύκλος δεν τετραγωνίζεται κι ότι η κατσίκα δε μασάει ταραμά. Δεδομένο επίσης, τείνει να θεωρείται και το ενδιαφέρον των ανθρώπων προς την αφεντιά μας, η παρουσία τους στη ζωή μας, η στήριξή τους στα προβλήματά μας κι η ανοχή τους στις γαϊδουριές μας.
Έχει επικρατήσει η άποψη πως το να έχεις κάτι ή κάποιον σαν δεδομένο είναι αρνητικό. Αυτός που θεωρείται δεδομένος είναι το ανθρωπάκι που είναι καταδικασμένο να μην εκτιμηθεί ποτέ και αυτός που τον θεωρεί δεδομένο είναι το ανθρωπάριο που δεν εκτιμά τίποτα.
Spoiler alert! Απομακρύνετε τα παιδιά απ’ τις οθόνες, μετρήστε την πίεσή σας κι αν τη βρείτε υψηλή, κλείστε το tab γιατί ακολουθεί ανατροπάρα. Κι η ανατροπάρα είναι ότι έρχομαι εγώ να σου πω πως το να θεωρείσαι δεδομένος και να έχεις δεδομένα δεν έχει τίποτα κακό ή μεμπτό. Κι αντιστρέφοντας τη γνωστή ρήση λέω «άκουσον με, πάταξον δε».
Ο ορισμός του δεδομένου από μόνος του δεν έχει αρνητική έννοια. Αρνητική χροιά δίνουν οι άνθρωποι, οι μεν γιατί είναι αχάριστοι κι αγνώμονες, οι δε γιατί τη βρίσκουν με τη θυματοποίηση και την κλάψα.
Κάποιοι όμως δεν χαλιούνται. Γουστάρουν τα δεδομένα τους και θέλουν να τους θεωρούν δεδομένους. Το επιδιώκουν. Όχι γιατί είναι μαζόχες, αλλά επειδή το βλέπουν ανάποδα. Είναι οι άνθρωποι που θέλουν να θεωρείς αυτονόητο ότι μπορείς να τους πάρεις τηλέφωνο στις τρεις το χάραμα γιατί δεν είσαι καλά. Να το έχεις σίγουρο ότι αν σ’ ακούσουν μπουχτισμένο θα παρατήσουν ό,τι κάνουν για να πάτε βόλτα.
Αυτοί που δε σε βάζουν στο τριπάκι να αποδεικνύεις μονίμως το ενδιαφέρον σου. Αυτοί που θα δείξουν κατανόηση στα νεύρα σου κι υπομονή στα στριμμάδια σου, γιατί ξέρουν πως δεν μπορούμε να είμαστε μονίμως «χαχαχα» και «χουχουχου». Αυτοί που, αν εξαφανιστείς μια βδομάδα, θα σηκώσουν το κουλό τους να σου στείλουν μήνυμα να δουν αν είσαι καλά. Είναι αυτοί που νοιάζονται και δε θέλουν ούτε στιγμή να αμφιβάλεις γι’ αυτό. Τελεία.
Κι αυτό το σκεπτικό το διαθέτουν και το εφαρμόζουν όσοι έχουν μυαλό στο κεφάλι τους κι όχι στόκο. Ούτε θύματα είναι ούτε οσιομάρτυρες, δε θα κερδίσουν κάποιο βραβείο αν ανέχονται τις καφρίλες σας. Εσείς θα κερδίσετε. Αυτό της ανοιχτής παλάμης. Κι η απάντηση στο «γιατί μένουν» είναι απλή. Δίνουν χρόνο και τσεκάρουν αν αξίζεις να γίνουν το δεδομένο σου.
Ναι, αθώο μου πλάσμα, τσεκάρουν. Δίνουν χρόνο γιατί δε φεύγουν στην πρώτη σου στραβή και σου βάζουν τεστ ενώ εσύ που το παίζεις ξύπνιος χαμπάρι δεν παίρνεις. Κι επειδή φυσικά είσαι ένα επαρμένο κι εγωκεντρικό δίποδο πέφτεις στην παγίδα. Κι όσο εσύ τους γυρνάς την πλάτη σκεπτόμενος «σώπα καημένε, και του χρόνου εδώ θα είναι» αυτοί σου βγάζουν κοροϊδευτικά τη γλώσσα όταν δεν τους βλέπεις.
Διότι ο άνθρωπος είναι ο εαυτός του όταν έχει πλήρη ελευθερία να συμπεριφερθεί όπως του βγαίνει, όχι όταν πιέζεται, παρακολουθείται, φοβάται. Ξέρεις πόσα φονικά θα γίνονταν αν δεν υπήρχε ο φόβος της φυλακής; Πόσα κέρατα θα έπεφταν αν δεν υπήρχε ο κίνδυνος της αποκάλυψης; Σ’ αφήνουν λοιπόν να τους συμπεριφέρεσαι όπως κρίνεις και παρακολουθούν ως πού θα το φτάσεις.
Και, όταν επιβεβαιώσουν τον εγωισμό, την κουτοπονηριά και τον σταρχιδισμό σου, φοράνε το καπελάκι τους στραβά, σου γυρνάνε αυτοί την πλάτη και πετάνε πάνω απ’ το κεφάλι τους μια μαύρη πέτρα ελπίζοντας να βρει το δικό σου.
Μην τους ψάξεις. Γιατί και να τους ψάξεις ξέρουν πως δε θα είναι επειδή ξαφνικά τους εκτίμησες, αλλά γιατί έχασες τον σάκο του μποξ που νόμιζες πως ήταν. Γιατί αν πρέπει να χάσεις κάτι πρώτα για να το εκτιμήσεις, ε με το σεβασμό που δε σου έχω σου λέω ότι είσαι μαλάκας.
Οι άνθρωποι που πιστεύουν στ’ αλήθεια ότι αξίζουν προσοχή κι εκτίμηση δεν τα ζητιανεύουν ούτε τα απαιτούν με τσαμπουκά κι υστερίες. Δε βαριέστε να κυνηγιέστε, ρε παιδιά; Πόσο ανασφαλείς είστε για να παρακαλάτε όσους σας γράφουν επιδεικτικά στα τέτοια τους; Πόσο κομπλεξικοί για να ψάχνετε επιβεβαίωση με το να σας κυνηγάνε από πίσω;
Δεν είναι απίστευτα ψυχοφθόρο να μην έχετε κάποιες σταθερές; Nα φοβάστε να μιλήσετε μήπως σας πάρουν για στανταράκια; Ε ας σας πάρουν, χεστήκατε. Δικό τους είναι το πρόβλημα άμα η κούτρα τους δεν καταλαβαίνει τη διαφορά μεταξύ του «είμαι δίπλα σου από επιλογή» και του «είμαι αδύναμος και τρέμω τη μοναξιά γι’ αυτό μένω ενώ μου κάνεις τη ζωή πατίνι».
Γι’ αυτό σας λέω, τα δεδομένα μας είναι πολύτιμα. Είναι πολύτιμα γιατί δεν έγιναν τέτοια απ’ τη μία στιγμή στην άλλη. Να εύχεστε να υπάρχουν άνθρωποι που σας θεωρούν δεδομένους και που αμφίδρομα τους θεωρείτε κι εσείς. Όχι με τη λάθος την ερμηνεία, μα με τη σωστή. Της σιγουριάς, της αφοσίωσης και της αίσθησης ότι υπάρχουν άνθρωποι για μας παρά τον κωλοχαρακτήρα που βγάζουμε ανά καιρούς στην επιφάνεια.
Γιατί ωραίο και το κυνηγητό, δεν αντιλέγω, αλλά διαρκεί λίγο γιατί κουράζει. Αντίθετα το περπάτημα πλάι-πλάι μπορεί να διαρκέσει ώρες κι απολαμβάνεις τη διαδρομή περισσότερο, δεν κινδυνεύεις να πας από ανακοπή.
Επιμέλεια κειμένου: Πωλίνα Πανέρη