Φήμες λένε ότι ελάχιστοι άνθρωποι δεν έχουν κάνει μια μεγάλη εξωτερική αλλαγή τουλάχιστον μία φορά στη ζωή τους. Και δεν αναφερόμαστε στις αλλαγές που φέρνει ο χρόνος, αλλά στις αλλαγές κατ’ επιλογή. Κάποιοι το έχουν σαν χόμπι. Ανά διαστήματα αλλάζουν χρώμα μαλλιών ή γκαρνταρόμπα, καθώς μια εξωτερική ανανέωση έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην ψυχολογία μας. Νιώθουμε όμορφοι, ξεχωριστοί, άλλοι άνθρωποι, πιο φρέσκοι και ελκυστικοί. Άλλοι είναι τολμηροί, δοκιμάζουν με ευκολία νέες τάσεις ή πάνω στον παρορμητισμό τους μπορεί να φύγουν από το σπίτι τους με μακρύ μαύρο μαλλί και να γυρίσουν με κοντό πλατινέ. Χρειάζεται τόλμη, αποδοχή του ρίσκου ότι μπορεί αυτό που εσύ φαντάζεσαι ότι θα σού πηγαίνει να μη σε κολακεύει στο ελάχιστο και σφοδρή επιθυμία για αλλαγή καθώς, όσο να πεις, όταν σε έχεις συνηθίσει με το άλφα στιλ επί δέκα χρόνια, δεν είναι και ό, τι πιο εύκολο να προσαρμοστείς στη νέα σου εικόνα, να κοιτιέσαι στον καθρέφτη και να μην αναρωτιέσαι «εγώ είμαι;».
Και υπάρχουν και φορές που μια εξωτερική αλλαγή σηματοδοτεί την ανάγκη μας για μια εσωτερική αλλαγή που μάς συμβαίνει ή που θα θέλαμε να μάς συμβεί. Προφανώς και δε σημαίνει ότι όποιος άνθρωπος βάφει τα μαλλιά του ή ξυρίζεται κόντρα βρίσκεται και στο μεταίχμιο μιας προσωπικής του στροφής σε κάτι νέο, αλλά είναι σύνηθες φαινόμενο να αλλάζουμε την όψη μας πριν αλλάξουμε τη ζωή μας ή να πιστεύουμε πως αλλάζοντας την όψη μας θα αλλάξουμε τη ζωή μας. Μια μεγάλη εξωτερική αλλαγή συνοδεύεται σε ορισμένες περιπτώσεις και από μία μεγάλη εσωτερική αλλαγή. Ένας χωρισμός, μια μετακόμιση, μια αποφοίτηση, μια αλλαγή δουλειάς ή καριέρας είναι εναύσματα για ένα νέο εαυτό που ξαναγεννιέται και αυτό φαίνεται προς τα έξω.
Ακόμα και τίποτα από αυτά να μην συμβαίνει, όταν έχουμε την ανάγκη να νιώσουμε καλύτερα ψυχολογικά ή όταν θέλουμε να ξεσπάσουμε που στρεφόμαστε; Στην εμφάνισή μας. Είναι το πιο εύκολο, το πιο άκοπο, το πιο άμεσο μέσο ώστε να αισθανθούμε ότι εξελισσόμαστε ότι αλλάζουμε και ότι εκτονωνόμαστε. Τείνουμε να πιστεύουμε ότι αν χάσουμε κιλά, αν κάνουμε τατουάζ, αν σηκώσουμε τα μαγαζιά και ανανεώσουμε την ντουλάπα μας πως αυτό θα επιδράσει και στο μέσα μας, στην εσωτερική αλλαγή που επιδιώκουμε. Αποζητάμε να γίνουμε «άλλοι άνθρωποι» με την ελπίδα αυτή η ανανέωση να μην είναι μόνο επιφανειακή, με την ελπίδα ότι όπως άλλαξε η εξωτερική μας εμφάνιση θα αλλάξει και η ψυχολογία μας. Ομοίως, είναι και σαν να δίνουμε ένα μήνυμα ότι δεν είμαστε αυτοί που ήξεραν ή -εάν ο νέος μας εαυτός συστήνεται σε αγνώστους- να ξεκινήσουμε σε άλλη βάση προωθώντας μια προσωπικότητα αλλιώτικη από αυτή που είχαμε στο παρελθόν.
Και η αλήθεια είναι ότι σαν κολπάκι πιάνει- για λίγο. Όταν κοιτάζουμε τον καθρέφτη μας και βλέπουμε έναν εαυτό ανανεωμένο, του κουτιού, αποκτάμε άλλο αέρα, θέτουμε νέα θεμέλια στις επαφές μας, «σκοτώνουμε» την παλιά μας μορφή όπως θα θέλαμε να «σκοτώσουμε» και τα τραύματα που έχουμε μέσα μας. Μεταμορφώνομαι εξωτερικά σημαίνει μπορώ να μεταμορφωθώ και εσωτερικά. Να γίνω ένας άλλος που δε νοιάζεται, δεν πονάει και δε μένει στάσιμος από όσα τον έσκιαζαν, τον πονούσαν και τον κρατούσαν στάσιμο.
Κι όχι τίποτα άλλο αλλά πολλές φορές πιστεύουμε πράγματι πως αυτό αρκεί. Αρκεί να αποκτήσουμε κοιλιακούς ή να αρχίσουμε να φοράμε φακούς επαφής ή να κάνουμε μία επέμβαση αισθητικής φύσεως για να μάς αντιμετωπίσουν και οι άλλοι σαν άλλους ανθρώπους. Πως είναι αυτό αρκετό για να μάς σεβαστούν, να μάς ερωτευτούν, να μάς υπολογίσουν, να μάς μετρήσουν, γενικά, αλλιώς. Πως είναι αρκετό για να εξελιχτούμε.
Κι όμως δεν είναι. Μπορεί να είναι ένα βήμα, αλλά κατά βάση είναι μια ψευδαίσθηση, μια άρνηση να δουλέψουμε με τον εαυτό μας και αντιμετωπίσουμε κατάματα μια πραγματικότητα που δε μάς αρέσει. Είναι απείρως ευκολότερο να μπούμε σε ένα κομμωτήριο ή ένα πολυκατάστημα από το να κοιτάξουμε το είδωλό μας απογυμνωμένο και να προσπαθήσουμε να φτιάξουμε το κάτω από την επιφάνεια. Καμουφλάζ είναι κι όσο και αν παροδικά δουλέψει, η φούσκα θα σκάσει. «Τα ράσα δεν κάνουν τον παπά» και οι παροιμίες έχουν λόγο που η αξία τους δεν έχει χαθεί ανά τους αιώνες.
Ας κάνουμε τις εντυπωσιακές μας αλλαγές στο έξω, αλλά η ουσία είναι να αντανακλούν το μέσα. Και αν πραγματοποιηθεί η εξέλιξη ή η αλλαγή του μέσα, θα φανεί ακόμα κι αν έχουμε το ίδιο χτένισμα από το γυμνάσιο.
Επιμέλεια κειμένου: Γιοβάννα Κοντονικολάου